ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2Α

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2o 

                                     Σημαντικές πολεοδομικές αποφάσεις  -  Ειδικές αρχιτεκτονικές μελέτες και ειδικά πολεοδομικά θέματα

Έτος 1950

    Να πως περιγράφει την κατάσταση της πόλης  του 1950 ο Δήμαρχος Κωνσταντίνος Παπαστεργίου σε συνέντευξή του στην εφημερίδα  ΔΙΑΛΟΓΟΣ  την 2.1.2006. με τίτλο                               

ΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ ΧΘΕΣ - ΣΗΜΕΡΑ - ΑΥΡΙΟ

     “Τα Τρίκαλα λοιπόν, τα σύγχρονα, της δεκαετίας του 1950, για να έρθουμε στο θέμα μας, γιατί ξεστρατίσαμε, ήταν μια μικρόπολη. Είχε εμφανή την ταξική της δομή.

Από οικοδομική άποψη, δίπλα, στον ίσκιο των αρχοντικών της άρχουσας κοινωνίας, φυτοζωούσαν και τα χαμόσπιτα των πολλών της λαϊκής τάξης.

 Ακόμα τον Τρικαλινό ουρανό λόγχιζαν κάποιοι μιναρέδες, θυμίζοντας την ατέλειωτη νύχτα της τουρκοκρατίας.

Οι περισσότεροι δρόμοι μέσα στην πόλη, εκτός από λίγους, βρίσκονταν σε άθλια κατάσταση, σκυρόστρωτοι ή αμμοχαλικοστρωμένοι, πάμπολλοι αδιάνοιχτοι, το στολίδι της πόλης μας, ο Ληθαίος, είχε χάσει ήδη τα παλαιά του πλεονεκτήματα, τις φυσικές του ανάβρες (στον Άγιο Στέφανο, στη Βουβή, στη Μαρούγγαινα). Σχεδόν είχε καταστεί υπαίθρια και απαίσια χωματερή.

Η ύδρευση γινόταν από τις συμπαθείς "τουλούμπες", η αποχέτευση ιδιαίτερα των ακαθάρτων, παντελώς ανύπαρκτη.

Το αυτοκίνητο σπάνιο είδος, με κυρίαρχο μέσον μετακίνησης το ποδήλατο.

Τα σχολεία μας λιγοστά σε τρώγλες (πλην ελαχίστων) και στα δύο γυμνάσια στοιβάζονταν περί τους 80 -100 μαθητές ανά τμήμα, (δεν είχαμε την πολυτέλεια των καταλήψεων).

Η διαβίωση των μαθητών, ιδιαίτερα των επαρχιωτών που έμειναν στα Τρίκαλα, ήταν σχεδόν πρωτόγονη. Σε υγρά ανήλια δωμάτια  των 6 -10 τ.μ., μένανε 2 - 4 μαθητές μαζί, δίχως ψυγείο, δίχως θέρμανση και το ηλεκτρικό φως με το δελτίο από πλευράς ιδιοκτήτη (περίπου 2 ώρες κάθε βράδυ).

Η οικονομία αγκομαχούσε και την αιμοδοτούσε κυρίως το εμπόριο και ο πρωτογενής τομέας. Και δεν μπορούσε να είναι σε καλύτερη κατάσταση, γιατί μόλις είχαν σιγήσει τα αδελφοκτόνα όπλα και οι εμφύλιες πληγές δεν είχαν ακόμη επουλωθεί.

Παρά ταύτα, η ζωή ήταν ηρεμότερη. Είχε την ανθρώπινη διάστασή της. Οι κάτοικοι γνωρίζονταν  μεταξύ τους και αντάλλασσαν εγκάρδια την "καλημέρα" τους. Παρ' όλο ότι ήδη είχε ενσκήψει έντονο το πρώτο κύμα αστυφιλίας στην πόλη μας, από τη συρροή των ορεινών πληθυσμών εξ αιτίας των ανώμαλων καταστάσεων που επικρατούσαν στην ύπαιθρο.

Όσο για τους συνοικισμούς του Δήμου μας, ας μη γίνεται λόγος. Η κατάσταση ήταν πρωτόγονη. Τα Τρίκαλα ωστόσο, ως Δήμος είχαν κατά τη γνώμη μου τρία συγκριτικά πλεονεκτήματα:

l είχαν μια σωστή  (για την εποχή εκείνη) πολεοδομική υποδομή, χάρη στους οραματισμούς των πρώτων μεταπελευθερωτικών Δημοτικών Αρχών.

l Γεωπολιτικά βρίσκονται σε αξιόλογη θέση σε σχέση με τον ελλαδικό χώρο (πέρασμα προς Ήπειρο, Πίνδο, Άγραφα).

l Ο γηγενής πληθυσμός τους διακατείχετο από έναν καλώς εννοούμενο φιλοτοπικισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι οι δυνάμενοι οικονομικώς τρικαλινοί ενώ είχαν τη δυνατότητα να επενδύσουν παραγωγικότερα τα χρήματά τους, σε άλλες περιοχές της χώρας (π.χ. Αθήνα), εν τούτοις επέλεξαν να τα διαθέσουν στον τόπο τους. Γι' αυτό και εμφανίστηκαν τα πρώτα αξιόλογα ξενοδοχεία, τυροκομεία, υφαντουργεία, εργοστάσια φλοκάτων κ.λ.π.

Με αυτά τα ατού και το "μέτριο" κρατικό ενδιαφέρον προς τον τόπο μας ξεκίνησε τα αμέσως επόμενα χρόνια η προσπάθεια ανασυγκρότησης και ανάπτυξής του”.

1η σημαντική απόφαση

Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου 165/1966 “περί επεκτάσεως του σχεδίου πόλεως”.

Μετά τούτο ο κ. Πρόεδρος, εισηγούμενος το 1ο θέμα της ημερησίας διατάξεως υπέβαλεν εις το Συμβούλιον σχέδιον επεκτάσεως του εγκεκριμένου σχεδίου της πόλεως Τρικάλων <γύρωθεν αυτής> μετά της - συνοδευούσης αυτό - υπ' αριθμ. 10762/5.12.66 εκθέσεως της δια της υπ' αριθμ. 189/1965 αποφάσεως της συγκροτηθείσης επιτροπής και προέτεινε ίνα προβή εις την γνωμοδότησιν επεκτάσεως του σχεδίου της πόλεως Τρικάλων δια τους εν τη εκθέση αναφερομένους λόγους.

Το Συμβούλιον μετά διαλογικήν συζήτησιν λαβών υπ' όψιν τας διατάξεις του από 17.7.23 Β.Δ. περί σχεδίων πόλεων, την υπάρχουσαν εκτός σχεδίου αφόρητην και απαράδεκτην οικοδομικήν κατάστασιν και τας οικοδομικάς ανάγκας της πόλεως Τρικάλων.

Γνωμοδοτεί ομοφώνως

Υπέρ της επεκτάσεως του σχεδίου της πόλεως Τρικάλων <γύρωθεν αυτής> ως λεπτομερώς αποτυπούται εις το συνημμένον σχέδιον επεκτάσεως - καταρτηθέν υπό της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Τρικκαίων - και ηλεγχθέν και αναλόγως προσαρμοσθέν εις την δημιουργηθείσαν κατάστασιν και τας ανάγκας υπό της δια της υπ' αριθμ. 189/1965  αποφάσεως της συγκροτηθείσης επιτροπής δια τους εν τη υπ' αριθμ. 10762/5.12.66  εκθέση της αναφερομένους λόγους.

                     Η παρούσα γνωμοδότηση έλαβεν αύξ. αριθμόν 165/66.

Από την εφημερίδα Έρευνα Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου 1966

ΑΝ ΚΑΙ ΤΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΝ ΕΠΑΡΚΗ ΔΙΑ 180.000 ΑΤΟΜΑ

ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ

ΔΙΑ ΝΑ ΑΝΑΣΤΑΛΕΙ Η ΑΥΘΑΙΡΕΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΑΥΤΟΥ ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΣ

Εις το νέον σχέδιον περιλαμβάνεται νέα έκτασις εξοχικού τομέως (Γ΄) από 3980 στρέμματα . Μετά εκατό χρόνια ο πληθυσμός των Τρικάλων θ' ανέλθη εις 260.000 κατοίκους

 ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Η ΣΧΕΤΙΚΗ ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΚ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ

Κατωτέρω δημοσιεύομε τα κυριότερα σημεία της εισηγητικής εκθέσεως της επιτροπής εκ των δημοτικών συμβούλων κ.κ. Κων. Παπαστεργίου, Μιχ. Πίσπα και Ζην. Κατσάρου, της ορισθείσης δυνάμει της υπ' αριθμ. 189/65 αποφάσεως του Δημ. Συμβουλίου, δια της οποίας προτείνεται η επέκτασις του σχεδίου της πόλεως Τρικάλων.

Η έκθεσις αποτελείται από διάφορα κεφάλαια σημαντικήν θέσιν εις τα οποία κατέχει και το ιστορικόν του σχεδίου πόλεως, το οποίον λόγω του ενδιαφέροντός του παραθέτομεν αυτούσιον.

 "Τα Τρίκαλα διεκδικούν το προνόμιον του ν' ανήκουν εις τας πρώτας τας μοναδικάς ίσως πόλεις, αι οποίαι μετά την απελευθέρωσίν των εκ του Τουρκικού ζυγού, εστράφησαν προς την κατεύθυνσιν της προγραμματισμένης ανοικοδομήσεώς των βάσει σχεδίου.

-Ούτως, η πρώτη επίσημος εμφάνισις του σχ. πόλεως Τρικάλων ανάγεται εις τας 9/11/1885. Ή έκτασίς του εξετείνετο μέχρι Αγίου Στεφάνου, προς δυσμάς και μέχρι Αγίου Κων/νου ανατολικώς η δε οδός Συγγρού (η όπισθεν του Κύρνα διερχομένη) ήτο η  τελευταία περιφερειακή οδός του σχεδίου. Βασικώς προεβλέπετο ο σταυρός των δρόμων Ασκληπιού και Ιωαννίνων, στην περιοχή δε ένθα το ξενοδοχείον Διβάνη προεβλέπετο ο "κήπος του Ασκληπιού".

-Μεταγενεστέρως βεβαίως έλαβον χώραν σημαντικαί τροποποιήσεις και βελτιώσεις αυτού. Ούτω:

Το 1889  επεξετάθη και προεβλέφθησαν τα παρτέρια της οδού Σιδηράς Μεραρχίας.

Το 1921  έγιναν ολίγαι μεμονωμέναι επεκτάσεις.

Το 1928  προεβλέφθη η πλατεία Δικαστηρίων.

Το 1929  εψηφίσθη το Νομοσχέδιον περί "Γ.Ο.Κ." δια του οποίου επιτρέπετο η εφ' άπαξ αναθεώρησις του υφισταμένου σχ. πόλεως.

Το 1931  αρχίζουν σοβαραί προσπάθειαι ανασυντάξεως του σχ. Πόλεως, ουχί πλέον εμπειρικώς, αλλά βάσει συγκεκριμένων τοπογραφικών δεδομένων.

Το 1934  ετοπογραφήθη και κατέστη σαφής η έκτασις η οποία θα ετίθετο εις το νέον σχέδιον πόλεως.

Το 1936  Σχεδόν είχον περατωθή όλαι οι σχετικαί διατυπώσεις και

Το 1937 εις τας 2 Αυγούστου κατέστη δυνατή η έγκρισις και οριστικοποίησις του και σήμερον ισχύοντος σχ. πόλεως Τρικάλων. Κάθε προηγούμενον  κατηργήθη".

Το σχέδιον του 1937

Εν συνεχεία η έκθεσις αναφέρεται εις το σχέδιον πόλεως του 1937, και τονίζει ότι τούτο ακόμα και με τα σημερινά αυστηρά επιστημονικά δεδομένα κρινόμενον, αποτελεί ένα μεγαλόπνοο σχέδιο και ίσως λίγες μεσογειακές πόλεις στην κλίμακα των Τρικάλων έχουν να επιδείξουν παρόμοιο σχέδιο.

Η όλη έκτασις του σχ.  Του 1937 ανέρχεται εις 3024 στρέμματα (μαζύ με την Αγία Μονή και τας εργατικάς κατοικίας) οι δε ελεύθεροι χώροι και γενικαί κοινόχρηστοι εκτάσεις εγγίζουν τα 1109 στρεμ. Ήτοι 36,5% επί της συνολικής εκτάσεως (το άριστον κυμαίνεται εις 30%).

Από πλευράς αριθμητικών δεδομένων το υφιστάμενον σχέδιον εμφανίζει. α) Συνολικήν έκτασιν 3024 στρ., β) δρόμοι, πλατείες κ.λ.π. 1109 στρ. γ) οικοδομήσιμος έκτασις 1915 στρ. κατανεμόμενα ως εξής. 1) Εμπορικός τομεύς (κάλυψις 80% και κτίρια 4ώροφα) 160 στρ. 2) Αστικός τομεύς (κάλυψις 70% και κτίρια 3ώροφα) 1035 στρ. 3) Εξοχικός τομεύς (κάλυψις 50% και κτίρια 2ώροφα) 720 στρ.

Τι πληθυσμόν δύναται να δεχθή το σημερινό σχέδιο

Βάσει ωρισμένων παραδοχών, δεδομένων και στατιστικών και με αντιστοιχούσαν κατ' άτομον αναλογίαν εκτάσεως οικοδομησίμου 8μ2, δύνανται να κατοικήσουν σήμερον εις την πόλη των Τρικάλων 180.000 άτομα. (Τον πληθυσμόν αυτόν θα αποκτήση η πόλις μας το 2050μ.χ.).

Ο πληθυσμός της πόλεως (χθες, σήμερα, αύριον)

Υπό την προϋπόθεσιν αδιαταράκτου εξελίξεως και με βάσιν τον σημερινόν πληθυσμόν και την λογικήν και ηλεγμένην ετησίαν αύξησιν ο πληθυσμός των Τρικάλων το 2066  ήτοι ύστερα από 100 χρόνια  θα είναι 260.000 κάτοικοι.

Ο πληθυσμός της πόλεως διεμορφώθη και θα εξελιχθή ως εξής:

1920    20.194

1925    18.682

1940    18.892

1951    24.131

1961    32.483

1966    35.800

2000    70.000

2050  180.000

2066  260.000

Συμφέρει η επέκτασις ;

Το υφιστάμενον σχέδιον πόλεως επαρκεί για 83 ακόμα χρόνια ήτοι μέχρι το 2050 μ.χ. οπότε σ' αυτήν την πόλιν θα κατοικούν 180.000 ψυχές.

Παρά ταύτα όμως προκρίνεται η επέκτασις του σχεδίου πόλεως, διότι θα ανασταλή η οδυνηρά και αυθαίρετος ανοικοδόμησις, συνεπεία της οποίας το λεκανοπέδιον των Τρικάλων και η γύρω περιοχή κατεκλύσθη από δήθεν σπίτια, τήδε κακείσε χωρίς σχέδιο, εις βάρος της αισθητικής, της οικονομίας και της υγιεινής και έγινε τέτοιο κακό στα τελευταία 10 χρόνια στο σχέδιο πόλεως, που δύσκολα θα καταστή δυνατόν να απαλειφθή μέσα στα 50 επόμενα έτη.

Η επέκτασις του σχεδίου της πόλεως, έστω και αν εκ πρώτης όψεως φαίνεται μη συμφέρουσα με τα αυστηρά αριθμητικά δεδομένα, εν τούτοις ορωμένη εν μέσω του πρίσματος του γενικοτέρου συμφέροντος εν συνδυασμώ προς το προσδοκώμενον καλλίτερον μέλλον της πόλεως αυτής, όχι μόνον επιβάλλεται αλλά και καθίσταται επιτακτική και επείγουσα.

Το νέον σχέδιον πόλεως

Το νέον σχέδιον πόλεως το οποίον δεν είναι δυνατόν να γίνη τόσο καλόν όσον θα εγένετο προ 10 ετών και που θα απαιτήση στην εφαρμογήν του περισσότερον χρόνον, 1) έχει προσαρμοσθεί απολύτως προς το υφιστάμενον σχέδιον, 2) συνετάγη ώστε ν' αποτελή μεν αυτοτελές σχέδιον, να είναι όμως και τμήμα του γενικού ρυθμιστικού Θεσσαλικού σχεδίου, με την πρόβλεψιν των μεγάλων περιφερειακών δρόμων, 3) ελήφθη υπ' όψιν  η ιδιάζουσα θέσις των Τρικάλων προς τας γειτονικάς εμπορικάς κωμοπόλεις, 4) προεβλέφθησαν κατά τομείς χώροι για παιδεία, μόρφωσι, σωματική αγωγή και ψυχαγωγίαν, 5) είναι μακρόπνοο 6) προβλέπει νέαν έκτασιν  εξοχικού τομέως (Γ΄) από 3980 στρέμ. και 7) εις το πυκνοανοικοδομημένα τμήματα εγένοντο και αβαρίαι.

Η παρούσα απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου έλαβε τον αριθμό 165/1966

Από την εφημερίδα Έρευνα Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 1966

ΥΠΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΜΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Ενεκρίθη η επέκτασις του σχεδίου πόλεως Τρικάλων

Κατά 3980 στρέμ. ήτοι κατά 130%. Εντός δεκαπενθημέρου από της αποφάσεως δέον να υποβληθούν τυχόν ενστάσεις. Ποίαι άλλαι αποφάσεις ελήφθησαν

Το Δημοτικόν συμβούλιον του Δήμου Τρικκαίων, κατά την χθεσινήν συνεδρίασίν του, ενέκρινε την επέκτασιν του σχεδίου της πόλεως Τρικάλων κατά 130% ήτοι κατά 3980 στρέμματα έναντι των 3024 στρεμμάτων από τα οποία αποτελείται σήμερον τούτο.

Το νέον σχέδιον πόλεως, ως τούτο ενεκρίθη από το Δ.Σ., θα δοθή συντόμως εις την δημοσιότητα, ίνα εντός 15νθημέρου από της δημοσιεύσεώς του υποβληθούν τυχόν ενστάσεις ενδιαφερομένων συμπολιτών.

Σημειούται ότι αι υποβληθείσαι εις το παρελθόν υποδείξεις εκ μέρους 186 συμπολιτών, δεν επέχουν θέσιν ενστάσεως και κατά συνέπειαν δεν πρόκειται να ληφθούν υπ' όψιν.

Επί του θέματος αυτού διεξήχθη μακρά συζήτησις, κατά την οποίαν οι κ.κ. Πίσπας και Καλογερομήτρος πρότειναν όπως συζητηθή εις την ειδικήν συνεδρίασιν. Επίσης και ο κ. Δερπανόπουλος εζήτησε να δοθή μια μικρά αναβολή δια να κατατοπισθούν πληρέστερον όλοι οι σύμβουλοι.

Τελικώς όμως και αφού ο πρόεδρος κ. Παπαστεργίου είπεν ότι δεν βλέπει πως μια τοιαύτη αναβολή, θα υποβοηθήση την ενημέρωσιν των συμβούλων, το Δ.Σ. επροχώρησε εις την λήψιν της προαναφερθείσης αποφάσεως.

         Φρονώ ότι η απόφαση αυτή διεκδικεί το όσκαρ της πολεοδομικής προνοητικότητας. Τα ορατά μηνύματα για τον επερχόμενο πολεοδομικό βρόγχο με το κύμα των αυθαιρέτων, οδήγησε τους συντελεστές σύλληψης αυτής της απόφασης να μελετήσουν και να  καταστρώσουν έγκαιρα  σχεδιαγράμματα επεκτάσεως του σχεδίου πόλεως, με φαρδείς δρόμους και πλατείες και λοιπές χρήσεις γης, προκειμένου να προλάβουν την ορθή πολεοδόμηση και την ορθή ανάπτυξη της πόλεως. Δυστυχώς αυτή η εμπνευσμένη απόφαση δεν υλοποιήθηκε και παρέμεινε αδρανής στους φοριαμούς του Δημαρχείου. Το πολεοδομικά πρέπον και δίκαιον έπεσε θύμα μπροστά σε άλλες προτεραιότητες που επέβαλλε η τότε ακολουθήσασα δικτατορία των συνταγματαρχών. Χάθηκαν είκοσι πολύτιμα χρόνια, μέχρι την ΕΠΑ του αείμνηστου Αντ.Τρίτση (1983-85), διάστημα στο οποίο σχεδόν καταστράφηκε, με τις παράνομες κατατμήσεις γης και  την αυθαίρετη πάσης μορφής δόμηση, ο περιαστικός χώρος της πόλης μας και πολλών άλλων πόλεων με την σύμπραξη και συνενοχή πλέγματος εμπλεκομένων μηδέ της πολιτείας εξαιρουμένης.

2η σημαντική απόφαση
 

Καθορισμός προκηπίων και συστήματος δομήσεως στους συνοικισμούς του Δήμου Τρικκαίων (Α.Δ.Σ. 93/1976).

Καθορισμός προκηπίων και συστήματος δομήσεωςστους συνοικισμούς του Δήμου Τρικκαίων

Το Δημοτικόν Συμβούλιον του Δήμου Τρικκαίων σήμερα την 23η  του μηνός Αυγούστου του  έτους 1976 ημέραν  της εβδομάδος Δευτέραν  και ώραν  8:00 μ.μ. συνήλθε εις δημοσίαν  συνεδρίασιν το Δημοτικόν Συμβούλιον  Τρικκαίων κατόπιν  της από 19ης  Αυγούστου 1976 εγγράφου προσκλήσεως του Προέδρου αυτού επιδοθείσης εις ένα έκαστον των Συμβούλων συμφώνως  προς το άρθρο 93 και 115 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικος (Π. Δ. 933/1975) παρόντος και του Δημάρχου κ. Κων/νου Παπαστεργίου.

Αφού διαπιστώθη ότι υφίσταται νόμιμη απαρτία, δεδομένου ότι επί  συνόλου 25 μελών ευρέθησαν 16 παρόντα ήτοι :

ΠΑΡΟΝΤΕΣ                                                   ΑΠΟΝΤΕΣ

1. Χατζηγάκης  Χρήστος Π.Δ.Σ                      1. Γεωργολιός Κων/νος

2. Μίγκας Ιωάννης Γ.Δ.Σ.                   2. Γκουνιόπουλος Αντώνης

3. Βούλγαρης Θεμιστοκλής                3. Ζωγράφος Γεώργιος

4. Δερπανόπουλος Τριαντάφυλλος     4. Κωστόπουλος Βασίλειος

5. Ευαγγέλου Ηλίας                            5. Λάμπρου Ηλίας

6. Καλλιάρας Θωμάς                          6. Μπαλαμώτης Γεώργιος

7. Κλωτσοτήρας Βασίλειος                7. Στάμος Δημήτριος

8. Μάνης Ιωάννης                               8. Τσαγκούλης Γεώργιος

9. Μπανταγιάννης Γεώργιος                9. Χατζηστεργίου Δημήτριος

10. Μανωλάκη Όλγα

11. Μπουλογιώργος Στέφανος                                    Οίτινες  δεν προσήλθαν καίτοι

12. Νταβάρας Γεώργιος                                              νομίμως κληθέντες

13. Στόφας Στέργιος

14. Τέας Γεώργιος

15. Τελειώνης Αλέξανδρος

16. Χρόνης Γεώργιος

Μετά τούτο ο κ. Πρόεδρος κήρυξε την έναρξη της συνεδριάσεως

Μετά τούτο ο κ. Πρόεδρος εισηγούμενος το 1ο θέμα της ημερησίας διατάξεως εξέθεσεν τα εξής :

Ο Δήμος πολεοδομικώς συνίσταται :

α) Εκ της κυρίως πόλεως της αναπτυχθείσης εντός του Ρυμοτομικού σχεδίου του συνταχθέντος εν έτει 1937 μετά των τροποποιήσεων και επεκτάσεων αι οποίαι συνετελέσθησαν αργότερα.

β) Εκ των δέκα (10) συνοικισμών ήτοι 1) Ριζαριό, 2) Φλαμούλιον 3) Σωτήρα, 4) Απόστολοι, 5) Κηπάκιον , 6) Πύργος, 7) Λεπτοκαρυά,  8) Περδικορράχη, 9) Λογγάκιον και 10) Καρυές οίτινες διαθέτουν ρυμοτομικά σχεδιαγράμματα προερχόμενα εκ διανομών και

γ) Εκ των δύο (2) συνοικισμών 1) Αγία Μονή και 2) Πυργετός οίτινες   προϋφίστανται του 1923 και διέπονται υπό των διατάξεων του Β  Δ/τος  του από 15-6-1968.

Εις  τους εν τη παραγράφω β΄ συνοικισμούς ισχύει επί του παρόντος το από 25/8/1969 β΄ Δ/μα, πλην όμως δεν έχουν προκαθορισθεί όροι δομήσεως, ουδέ διαχωρισμός τούτων εις κεντρικάς  και λοιπάς ζώνας,  αφίετο δε εκάστοτε εις την διακριτικήν  ευχέρειαν  της Πολεοδομικής  αρχής ο ελεύθερος καθορισμός του τρόπου δομήσεως. Αποτέλεσμα αυτού ήτο να εμφανίζεται τελευταία αταξία περί την δόμησιν γεγονός όπερ επιτείνεται  εκ της α) προϊούσης εγκαταλείψεως υπό των αγροτών τον πατροπαραδότων συνθηκών δομήσεως κατά τας οποίας αύτη εγένετο εις το εσωτερικό της ιδιοκτησίας, αφίετο  δε μέγα προκήπιο  έμπροσθεν των οικοδομών δια μικράς καλλιέργειας και β) της τοποθετήσεως των οικιών επί των οικοδομικών γραμμών των σχεδιαγραμμάτων διανομής δια λόγους είτε πληρεστέρας εκμεταλλεύσεως είτε υποχρεωτικής τοιαύτης δομήσεως εκ της σμικρύνσεως  του κλήρου.

Επειδή  δια της τοιαύτης αναπτύξεως των δέκα (10) οικισμών του Δήμου

α) Παραβλάπτεται αισθητώς ο πραγματικός χαρακτήρ  των συνοικισμών τούτων  - οίτινες σημειωτέον μια των ημερών θα αποτελέσουν τους τελικούς αποδέκτες της επεκτάσεως της κυρίως πόλης δια της μειώσεως της εξοχικής ιδιότητας αυτών.

β) Ωθείται ο αγροτικός πληθυσμός εις μερικήν  αστικοποίησιν συνθηκών ζωής περισσότερον εκ λόγων νεωτερισμού παρά ουσιαστικού και παραδοσιακού πνεύματος.

γ) Στενεύονται οσημέραι αι δυνατότηται φωτισμού, αερισμού, ηλιοφάνειας, πρασίνου κλπ. των οικοδομών,  σύγχρονα στοιχεία τα οποία συνθέτουν σύγχρονον, βιώσιμον, υγιεινόν και ευχάριστον οικισμόν.

Δια ταύτα εν όσω είναι ακόμη καιρός προτείνω τους κάτωθι όρους δομήσεως εντός πάντοτε των διατάξεων του από 25-8-1969 Β Δ/τος

Το Συμβούλιον  μετά διαλογικήν  συζήτησιν

Αποφασίζει

Καθορίζει ως σύστημα δομήσεως τα το  πανταχόθεν ελευθέρων οικοδομών με προκήπιον  (πρασιάν) τεσσάρων (4) μέτρων τουλάχιστον έμπροσθεν αυτών, ήτοι των αναγραφομένων ανωτέρω εννέα συνοικισμών των εχόντων ρυμοτομικό σχέδιο.

Θεωρεί τον οικισμόν ενιαίον ως μιαν και μόνον ζώνην.

Επιφυλάσσει το δικαίωμα όπως κατά τας νέας επεκτάσεις των ορίων των ανωτέρων συνοικισμών ήτοι 1) Ριζαριού , 2) Φλαμουλίου, 3) Σωτήρας, 4) Αποστόλων, 5) Κηπακίου, 6) Πύργου, 7) Λεπτοκαρυάς, 8) Περδικορράχης ,9) Λογγακίου και 10) Καρυών να υιοθετήση  πλέον ανέτους  όρους δομήσεως.

Η παρούσα απόφαση έλαβε αυξ. αριθ. 93/1976.

Είναι το πρώτο βήμα και ταυτόχρονα το πρώτο πολεοδομικό ερέθισμα που στοχεύει στη βελτίωση των συνθηκών περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής στους συνοικισμούς του Δήμου Τρικκαίων. Μετά από μια μακρά περίοδο που οι πολεοδομικοί νόμοι  της πολιτείας ουδόλως συνέβαλλαν προς την κατεύθυνση αυτή, η πρωτοπορία  του Δήμου εκδηλώνεται  με μια απλή πρωτοβουλία  που θα αποτελέσει την απαρχή μιάς σειράς καινοτομιών για το πολεοδομικό γίγνεσθαι της πόλης και των συνοικισμών του Δήμου Τρικκαίων.

Ο Δήμος Τρικκαίων από την σύστασή του διαθέτει ένα μεγάλο πολεοδομικό πλεονέκτημα και προνόμιο που ελάχιστοι δήμοι στην Ελλάδα διαθέτουν. Περιβάλλεται  δορυφορικά από 13 συνοικισμούς που είναι εντεταγμένοι στο πολεοδομικό συγκρότημα του Δήμου και  που μπορεί να αποτελέσουν το πρόπλασμα της αισθητικής και λειτουργικής απογείωσης της πόλης των Τρικάλων. Και αυτό για δύο ουσιαστικούς λόγους α) οι οικισμοί αυτοί βρίσκονται σε μικρή απόσταση από το κέντρο της πόλης και διαθέτουν πολεοδομικά και ρυμοτομικά σχέδια  και β) περιβάλλονται από μεγάλες εκτάσεις (τους γνωστούς μερηάδες-παλαιοί βοσκότοποι) που μπορεί να αξιοποιηθούν  με υψηλά σταθερότυπα (standards) για χώροι πρασίνου, αναψυχής, κοινωνικών και αθλητικών λειτουργιών και τέλος οικονομικών δραστηριοτήτων και ενεργειακών αναγκών.

Επειδή σήμερα οι συνοικισμοί  παρουσιάζουν   γενικά στασιμότητα η και συρρίκνωση, μπορεί να αναζωογονηθούν με τονωτικές παρεμβάσεις, να εξελιχθούν σε compact cities και να λειτουργήσουν ως χωρικοί υποδοχείς  ποιότητας ζωής και λειτουργιών, αποσυμφορητικοί των πιέσεων που δέχεται ο κεντρικός πυρήνας της πόλης.

Ό,τι προσπάθησε τελευταία να επιβάλει σε όλη την Ελλάδα  ο νόμος 2539/97 περί συγκρότησης της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης με τη συνένωση πολλών κοινοτήτων σε ενιαίο δήμο, ο γνωστός ως Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, υπάρχει σαν πολεοδομικό κύτταρο στο Δήμο Τρικκαίων από τα έτη 1912- 1926.

3η σημαντική απόφαση

Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου 20/1977  “περί εγκρίσεως τροποποιήσεων του   εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως Τρικάλων”.

        Τότε,  που το ΥΧΟΠ  αναζητούσε απεγνωσμένα τρόπους να διορθώσει τα συσσωρευμένα  προβλήματα και τα κακώς κείμενα  που δημιούργησε  η στρεβλή οικοδομική ανάπτυξη εντός των πολεοδομημένων τμημάτων των πόλεων και η άναρχη δόμηση περιφερειακά των πόλεων, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Τρικκαίων  επεξεργάστηκε πρόταση πολεοδομικών παρεμβάσεων με σκοπό τη βελτίωση των πολεοδομικών δεδομένων της πόλης.   Στο σκεπτικό της απόφασης που ελήφθη τότε, ήταν μεταξύ άλλων, και η μείωση των ορόφων στο κεντρικό μέρος της πόλης κατά ένα όροφο !!  Αναμφισβήτητα επρόκειτο για μια τολμηρή απόφαση που τάραξε τα λιμνάζοντα νερά και το τοπικό και όχι μόνο  status και αφύπνισε το ΥΧΟΠ  να προχωρήσει κατόπιν σε ρηξικέλευθες πολεοδομικές τομές.

Με το νόμο του 1923 (17.7.1923) ¨ Περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών του κράτους και οικοδομής αυτών¨ άρθρα 16 και 20 ίσχυε  απαγόρευση κατάτμησης γης σε μη άρτια οικόπεδα. Εν τούτοις έγιναν χιλιάδες κατατμήσεις εκτός σχεδίου εκτάσεων γης με τη σύμπραξη ιδιοκτητών, αγοραστών, μεσαζόντων, μηχανικών, συμβολαιογράφων και την ανοχή και την αδυναμία της πολιτείας, που οδήγησαν στην χαοτική κατάσταση της παρανομίας  και της συνακόλουθης αυθαίρετης δόμησης,  σε σημείο να είναι όλοι ένοχοι και συνένοχοι  εντός¨ κοινωνικού δικαίου¨. Δημιουργήθηκε  όντως μια χαώδης κατάσταση που προήλθε τυπικά  από καταστρατήγηση των διατάξεων και ουσιαστικά από τη δυναμική των εξελίξεων στην ελληνική κοινωνία με επίκεντρο την   αστυφιλία και την  απασχόληση  που δημιούργησαν εν δυνάμει  το κοινωνικό και εθιμικό δίκαιο.

Η όλη υπόθεση είχε οδηγηθεί τότε (1975)  στον ΄Αρειο Πάγο και ο αρμόδιος εισαγγελέας είχε κρίνει  ότι όλες οι μεταβιβάσεις  που είχαν γίνει ήταν παράνομες. Η εισήγηση αυτή ακύρωνε όλες τις πράξεις που είχαν συντελεσθεί  το δε κοινωνικό ζήτημα που δημιουργούνταν ήταν τεράστιο.  Προ του επαπειλούμενου  αυτού κινδύνου ο  ίδιος ο Αρειος Πάγος ανέθεσε την υπόθεση σε  έτερο  εισαγγελέα,  ο οποίος έκρινε ως καλώς γενόμενες τις μεταβιβάσεις και το θέμα έκλεισε. Απετέλεσε όμως την απαρχή της εκδόσεως μιας σειράς νομοθετημάτων για να  επουλωθεί  οριστικά η πληγή που είχε ανοίξει.    Συμβολικό  συμπέρασμα αυτού του γεγονότος: Όταν η πρόβλεψη και η πρόληψη δεν υπάρχουν ή  χωλαίνουν τότε η παρανομία διογκώνεται,  δημιουργεί κατ αρχήν  ασθενικό δίκαιο, ισχυροποιείται με το χρόνο  και τελικά  γίνεται  νόμος!

Οι τομές συνίσταντο στην ψήφιση σπουδαίων  νόμων  του Ν.  651/77 περί καταργήσεως του Ν.Δ)τος 349/74 τροποποιήσεως των << περί αυθαιρέτων οικοδομικών κατασκευών διατάξεων και ρυθμίσεις συναφών θεμάτων >> , του Ν.  720/77 << περί εξαιρέσεως από της κατεδαφίσεως αυθαιρέτων κτισμάτων κλπ >>,   στη μείωση των ΣΔΟ σε όλη τη χώρα το φθινόπωρο του 1978 (Π.Δ. της 6.11.1978) ,  του Ν. 947/1979 περί οικιστικών περιοχών (Νόμος Στ. Μάνου) προάγγελου  του περίφημου οικιστικού νόμου  1337/1983.  Επέκταση των πολεοδομικών  σχεδίων, οικιστική ανάπτυξη και σχετικές ρυθμίσεις  του γνωστού ως νόμου του Αντ. Τρίτση  στα πλαίσια της Επιχείρησης Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης (Ε.Π.Α.)

Αναφέρονται όλα αυτά για να καταδειχθεί  ότι η απόφαση 20/1977 εμφανίζει ανάγλυφα τον έγκαιρο  προβληματισμό και την αγωνία της τοπικής αυτοδιοίκησης του Δήμου Τρικκαίων, καθώς  και την επαναστατική  πρωτοπορεία και το ενδιαφέρον  του Δημοτικού Συμβουλίου σε θέματα οικιστικής πολιτικής και πολεοδομίας.

Η όλη απόφαση στηρίχθηκε σε μελέτη και εισήγηση που εκπόνησε και κατέθεσε στο Δημοτικό Συμβούλιο επιτροπή από δημοτικούς συμβούλους με επικεφαλής και κύριο εκφραστή  τον Θέμη Βούλγαρη  πολιτικό μηχανικό και Πρόεδρο του Δ.Σ..

ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ

                                                                 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

Εκ του πρακτικού της υπ' αριθ. 3/1977 συνεδριάσεως το Δημοτικού Συμβουλίου Τρικκαίων

Αριθ. αποφ. 20/ 1977                                                       Π Ε Ρ Ι Λ Η Ψ Ι Σ

                                                                             "Περί εγκρίσεως τροποποιήσεως του

                                                                      εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως Τρικάλων"

Τό Δημοτικόν Συμβούλιον του Δήμου Τρικκαίων

Εν Τρικάλοις και εν τω Δημαρχιακώ Καταστήματι του Δήμου Τρικκαίων σήμερον την δεκάτην τετάρτην (14η) του μηνός Φεβρουαρίου του έτους 1977 ημέραν της εβδομάδος Δευτέραν και ώραν 7.30 μμ. συνήλθεν εις δημοσίαν συνεδρίασιν το Δημοτικόν Συμβούλιον Τρικκαίων κατόπιν της απο 10.2.77 εγγράφου προσκλήσεως του Προέδρου αυτού επιδοθείσης εις ένα έκαστον των Συμβούλων συμφώνως προς τα άρθρα 913 και 115 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικος,παρόντος και του Δημάρχου κ.Κων/νου Δ.Παπαστεργίου.

Αφού διεπιστώθη ότι υφίσταται νόμιμος απαρτία, δεδομένου ότι επί συνόλου 25 μελών ευρέθησαν παρόντα 21 ήτοι:

   

 ΠΑΡΟΝΤΕΣ                                                        ΑΠΟΝΤΕΣ

  1. Βούλγαρης Θεμιστοκλής                                      Γεωργολιός Κων/νος

  2. Μίγκας Ιωάννης                                    Κλωτσοτήρας Βασίλειος

  3. Μάνης Ιωάννης                                     Κωστόπουλος Βασίλειος

  4. Γκουντόπουλος Αντώνιος                      Χατζηστεργίου Δημήτριος

  5. Δερπανόπουλος Τριαντάφυλλος

  6 Ευαγγέλου Ηλίας

  7. Ζωγράφος Γεώργιος

  8. Καλλιάρας Θωμάς

  9. Λάμπρου Ηλίας

10.Μπαταγιάννης Γεώργιος

11.Μπαλαμώτης Γεώργιος

12.Μανωλάκη Όλγα

13.Μπουλογιώργος Στέφανος

14. Νταβάρας Γεώργιος

15.Στάμος Δημήτριος

16. Στόφας Στέργιος

17.Τελειώνης Αλέξανδρος

18.Τσαγκούλης Γεώργιος

19.Τέας Γεώργιος

20.Χατζηγάκης Χρ

21.Χρόνης Γεώργιος                                      Οίτινες δέν προσήλθαν καίτοι νομίμως

                                                                          κληθέντες

Ο  κ. Πρόεδρος εκήρυξε την έναρξιν της συνεδριάσεως

Μετά τούτο ο  κ.Πρόεδρος εισηγούμενος το  12ον Θέμα της ημερησίας διατάξεως υπέβαλεν εις τό Συμβούλιον την εισηγητικήν έκθεσιν της  ορισθείσης Επιτροπής η οποία ασχολήθη με την τροποποίησιν το εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως έχουσαν ως εξής:

ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ            ΕΚΘΕΣΙΣ

Επί διαφόρων τροποποιήσεων ή επεκτάσεων ρυμοτομικών σχεδίων πόλεως και οικισμών Δήμου Τρικκαίων  οι υπογεγραμμένοι:

Χρ Χατζηγάκης - Πρόεδρος Δημ. Συμβουλίου και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι,

α) Βούλγαρης Θεμιστοκλής, Πολιτικός Μηχανικός,

β) Ευαγγέλου Ηλίας, Οικονομολόγος,

γ) Κλωτσοτήρας Βασίλειος‚ Δασολόγος,

δ) Λάμπρου Ηλίας, Δικηγόρος, ορισθέντες διά της υπ' αριθμ. 30/1976 αποφάσεως  του Δ.Σ. του Δήμου Τρικκαίων ίνα ως επιτροπή επιληφθούν της εξετάσεως των διαφόρων αιτήσεων επί Πολεοδομικών θεμάτων, εκθέτομεν τα κάτωθι:

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ - ΑΝΑΛΥΣΙΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ - ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ:

1. Ο χωροταξικός προγραμματισμός‚ δηλαδή η χωροταξική διαρρύθμισις των οικονομικών  και κοινωνικοπολιτικών δραστηριοτήτων μιας δεδομένης ευρυτέρας γεωπολιτικής ενότητος,  αποτελεί οπωσδήποτε την ιδανικήν και επιστημονικήν λύσιν των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων των κοινωνικών συνόλων. Αι χωροταξικαί μελέται αναφέρονται εις χώρους ευρυτέρους των ορίων μιας πόλεως και αποτελούν το πλαίσιον εντός του οποίου θα πρέπει να αντιμετωπισθούν τα Πολεοδομικά προβλήματα των πόλεων και οικισμών.

2. Τά ρυθμιστικά σχέδια των πόλεων αποτελούν αναμφισβητήτως την επιστημονικήν καί ορθολογιστικήν αντιμετώπισιν των πολεοδομικών προβλημάτων μιας πόλεως και καθίστανται πλέον αποδοτικά οταν εντάσσονται εις χωροταξικήν μελέτην ευρυτέρου χώρου.

3. Είναι δεδομένον ότι η εκπόνησις χωροταξικών μελετών και ρυθμιστικών σχεδίων πόλεων, πολύ δε περισσότερον η εφαρμογή αυτών εκφεύγουν  της αρμοδιότητος των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως.

Τούτο δε συμβαίνει διά λόγους οφειλουμένους αφενός εις την γενικωτέραν οικονομικήν και πολιτικήν δομήν της χώρας μας, αφ' ετέρου εις τα οικονομικά και νομικά πλαίσια εντός των οποίων υποχρεούνται να κινούνται οι Δήμοι. Ειδικώς  αι χωροταξικαί μελέται πρέπει να αποτελούν αντικείμενον μερίμνης του Κράτους και να προηγούνται της εκπονήσεως των Ρυθμιστικών Σχεδίων.

Κατά συνέπειαν οι Δήμοι μόνον ευχάς δύνανται να εκφράζουν διά την εκπόνησιν και εφαρμογήν χωροταξικών μελετών και ρυθμιστικών σχεδίων.

4. Η αδυναμία επιλογής της θεωρητικής "ιδανικής" επιλύσεως των πολεοδομικών προβλημάτων δεν θα πρέπει να οδηγήση εις την αδράνειαν και την αδιαφορίαν τους Δημοτικούς Άρχοντας ως προς την αντιμετώπισιν των επί μέρους θεμάτων, τα οποία αν δεν εύρουν την ορθολογιστικήν των λύσιν, ίσως καταστούν αντιμετωπίσιμα εις το μέλλον, διά της επιβραδύνσεως του ρυθμού αυξήσεως της οξύτητός των.

5. Πολεοδομική μελέτη σημαίνει προσχεδιασμόν της χρήσεως του εδάφους μιας πόλεως, δηλαδή της αστικής γης, ώστε να ανταποκριθεί εις τας απαιτήσεις των κοινωνικών λειτουργιών και των στεγαστικών αναγκών του πληθυσμού.

Κατά συνέπειαν υπάρχουν ωρισμέναι δυνατότητες έστω και περιορισμένης εκτάσεως να δημιουργηθούν κίνητρα και ενδιαφέροντα, ώστε να αποτραπή κατά το δυνατόν η επίδρασις επιβλαβών παραγόντων .Προϋπόθεσιν οιωνδήποτε προτάσεων δια την λήψιν συγκεκριμένων πολεοδομικών μέτρων αποτελεί ο προσδιορισμός των νόμων που καθορίζουν την εξέλιξιν της πόλεως.

6. Συγκλίνουσαι γενικώς είναι αι απόψεις πολεοδόμων, αρχιτεκτόνων κλπ προς τας διαπιστώσεις τας αφορώσας την ανάλυσιν των πολεοδομικών προβλημάτων

α) Η προσφορά και ζήτησις της αστικής γης ή της προς αστικοποίησιν γης, αποτελεί καθοριστικόν παράγοντα αναπτύξεως μιας πόλεως.

β) Η αστική γη πέραν της "κοινωνικά ωφελίμου" χρήσεώς της η οποία συνίσταται εις την κάλυψιν στεγαστικών αναγκών και εξυπηρέτησιν κοινωνικών λειτουργιών μιας πόλεως, αποτελεί και "εμπόρευμα" με αποτέλεσμα την άσκησιν επιχειρήσεως κερδοσκοπικού καθαρώς χαρακτήρος, φαινόμενον το οποίον οπωσδήποτε δεν περιορίζεται αποκλειστικώς εις τα σύνορα της χώρας μας.

γ) Κοινή αντίληψις, καλλιεργηθείσα εν πολλοίς και από την νομοθεσίαν μας (π.χ Α.Ν.625/68) διεμορφώθη προς την εσφαλμένην και κοινωνικώς επιζημίαν κατεύθυνσιν  ότι "το κράτος οφείλει αφενός μεν εις τους κατέχοντας αστικήν γην δια διαφόρων μέτρων και έργων να αξιοποιήση την περιουσίαν των, δηλαδή να αυξήσει την αξίαν της αστικής γης αδαπάνως διά τους κατόχους της, αφ ετέρου δε εις τους μη κατόχους αστικής γης, να παραχωρήση τοιαύτην εκ της Κρατικής Περιουσίας.

δ) Η αύξησις της τιμής της αστικής γης δεν αντιμετωπίζεται ως ανεπιθύμητον οικονομικόν φαινόμενον οφειλόμενον εις την αυξανομένην ζήτησιν, αλλά αντιθέτως ως οφειλή του Κοινωνικού συνόλου προς τους κατόχους οικοπέδων, παραγνωριζομένων των όλων συνεπειών της τοιαύτης αυξήσεως, ήτοι της αυξήσεως του κόστους της κατοικίας του ηθικώς απαραδέκτου εύκολου πλουτισμού άνευ παραγωγής έργου και της κοινωνικά ανεπιτρέπτου επιρροής επί της ήδη σοβαράς ανισοκατανομής του εισοδήματος.

ε) Η μέχρι τούδε υποτυπώδης Κρατική ή Δημοτική παρέμβασις επί της καλύψεως οικιστικών αναγκών διά της εκτελέσεως υπό Κρατικών ή Δημοτικών φορέων εκτεταμένων στεγαστικών προγραμμάτων, ανεξαρτήτως των λόγων οι οποίοι κατέστησαν υποτυπώδη  την  τοιαύτην   οικιστικήν   και στεγαστικήν πολιτικήν, εδημιούργησαν το καθεστώς της μεταθέσεως της οικοδομικής δραστηριότητος εις την ιδιωτικήν πρωτοβουλίαν, με αποτέλεσμα να θεωρήται ότι η στέγασις των πολιτών αποτελεί ατομική των υπόθεσιν και ευρίσκεται εκτός του Κρατικού και Δημοτικού ενδιαφέροντος.

στ) Αι στεγαστικαί συνθήκαι του Ελληνικού λαού δεν είναι ικανοποιητικαί παρά τους προβαλλομένους ενίοτε αντιθέτους ισχυρισμούς. Τούτο αποδεικνύεται από επίσημα στατιστικά στοιχεία, ως εις το συνημμένον σχέδιον διαγραμμάτων και σχημάτων εμφαίνεται (διάγραμμα 2).  Η ανεξέλεγκτη ιδιωτική οικοδομική δραστηριότης παρά το τεράστιον ποσοστόν εθνικών πόρων που απορροφά έκαστον  έτος, δεν μπορεί να βελτιώση την πολεοδομικήν κατάστασιν.  Η πείρα, θετική διά ξένας χώρας αρνητική διά την Ελλάδα, απέδειξεν ότι όσον περισσότερον εκτεταμένη είναι η Κρατική παρέμβασις επί πολεοδομικών και οικιστικών θεμάτων τόσον πλέον παραγωγικαί γίνονται οι ιδιωτικαί επενδύσεις.

Η προσφορά εις την αγοράν προσιτής εις τιμήν και ικανοποιητικής ποιοτικώς κατοικίας αποτελεί το αποτελεσματικώτερον μέσον πατάξεως κερδοσκοπίας εκ της εμπορίας γης.  Εξ όλων των ανωτέρω συνάγεται ότι οι ΟΤΑ. ευρισκόμενοι εις άμεσον επαφήν με την πραγματικότητα, αποτελούντες τους φυσικούς φορείς, οι οποίοι θα πρέπη να αποφασίζουν διά το μέλλον του τόπου των δύνανται και οφείλουν να επισημάνουν και να αναλύσουν τα πολεοδομικά προβλήματα, υποδεικνύοντες εφικτάς λύσεις αγωνιζόμενοι άμα διά την επιβολήν των.

Προφανές τυγχάνει ότι αι λύσεις πρέπη να είναι ρεαλιστικαί και εφαρμόσιμοι, έστω και αν δεν είναι ριζικαί ως π.χ. η εθνικοποίησις της αστικής γης και η καθ' ολοκληρίαν ανάληψις υπό του Κράτους και των ΟΤΑ. στεγαστικής και πολεοδομικής δραστηριότητος-λύσεις αναμφισβητήτως λυσιτελείς- αλλ' οπωσδήποτε ουτοπικαί.

Κύριος στόχος των υποδειχθησομένων λύσεων θα πρέπη να είναι: Α)  Η ανακοπή του ξέφρενου ρυθμού αυξήσεως της αξίας της αστικής γης με άμεσους επιπτώσεις επί του κόστους των κατασκευών. Β) Η ορθή κατανομή των κοινωνικών λειτουργιών της πόλεως και η κάλυψις πραγματικών στεγαστικών δια καταλλήλου εξωθήσεως προς ωρισμένας επιλεχθείσας κατευθύνσεις των οικοδομούντων διά ιδίων οικονομικών πόρων, ή αυτοστεγαζομένων τη βοηθεία δανειοδοτήσεων ιδιοκτητών γης και των διά αντιπαροχής ανεγειρούντων κτίσματα.

ΑΝΑΛΥΣΙΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Τα κύρια στοιχεία τα οποία επεξεργάσθη η Επιτροπή προέρχονται εκ της Στατιστικής Υπηρεσίας, εκ της μελέτης της Πολεοδομικής Νομοθεσίας (Γ.Ο.Κ.)κλπ.

εκ διαφόρων μελετών Πολεοδόμων "(περιεχομένων κυρίως εις την ετησίαν Επιθεώρησιν ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ εκ της μελέτης (εμβαδομέτρησις κλπ) του σχεδίου πόλεως Τρικάλων, εξ αυτοψιών και εκ πληροφοριών παρά του Γραφείου Πολεοδομίας Τρικάλων.

α. Δημογραφικά στοιχεία καί στοιχεία συνθέσεως του πληθυσμού:

Ως βάσις υπολογισμού ελήφθη η εικοσαετία 1951-1971 η οποία δύναται να θεωρηθή  μάλλον αντιπροσωπευτική. Τα δεδομένα της ανωτέρω εικοσαετίας έχουν ως ακολούθως: Α) Μέση ετησία αύξησις πληθυσμού απάσης επικρατείας 0,7 %. Β) Μέση ετησία αύξησις ή μείωσις του αστικού, ημιαγροτικού και αγροτικού πληθυσμού απάσης της επικρατείας είναι η εξής: Αστικός πληθυσμός μέση ετήσια αύξησις 3,10%, ημιαστικός, μέση ετήσια μείωσις 0,4%,  αγροτικός μέση ετήσια μείωσις 0,7%.  Ως αστικός πληθυσμός θεωρείται (κατα την Στατιστικήν Υπηρεσίαν) ο διαμένων εις Δήμους και Κοινότητας των οποίων ο πολυπληθέστερος οικισμός έχει άνω των 10.000 κατοίκων, ημιαστικός ο έχων κάτω των 10.000 και μέχρι 2.000 κατοίκους και αγροτικός ο έχων κάτω των 2.000 κατοίκων, Γ) Συμφώνως πρός τον ανωτέρω ορισμόν του αστικού ημιαστικού και αγροτικού πληθυσμού και των κατωτέρω στοιχείων απογραφών 1951,1961,1971 έχομεν τα εξής δεδομένα:

Ετος απογραφής          Ν. Τρικάλων        Αστικός πληθυσμός                   Πόλις

                                                                      Δήμος Τρικκαίων                  Τρικάλων

       1951                        128.277                     28.494                                   24.131

       1961                        142.781                     32.483                                   27.876

       1971                        132.519                     38.740                                   34.795

Κατά τον ορισμόν της Στατιστικής  υπηρεσίας

Ούτως η μέση ετησία αύξησις του Δ.Τρικκαίων (αστικός πληθυσμός εξ ορισμού) ανέρχεται εις 1,8 % της δε πόλεως Τρικάλων εις 2,21%.

Η μέση ετησία αύξησις 2,21% διά την πόλιν των Τρικάλων δύναται να θεωρηθεί  ως ευρισκομένη εντός των ορίων των λογικών προβλέψεων καθ' όσον:

α) Ευρίσκεται κάτω της μέσης ετησίας αυξήσεως του αστικού πληθυσμού καθ' άπασαν την επικράτειαν, β )Η παρατηρηθείσα κατά την τελευταίαν δεκαετίαν μ.ε. αύξησις (1961-1971) ήτο πολύ ηψηλοτέρα 2,48% και γ) προφανώς δεν δύναται να θεωρηθεί αστικός ο πληθυσμός των οικισμών του Δ.Τρικκαίων παρά τον ορισμόν της Στατιστικής Υπηρεσίας ο οποίος καθιερώθει διά λόγους ομοιομορφίας και Στατιστικών υπολογισμών.  Επομένως δύναται μετά βεβαιότητος να γίνη δεκτή ως μ.ε. αύξησις της πόλεως Τρικάλων 2,21% και μέση ετησία μείωσις του πληθυσμού των οικισμών του Δήμου 0,44% όση της τελευταίας εικοσαετίας (μείωσις πληθυσμού οικισμών Δήμου 1961-1971 1,44% κατ' έτος λόγω εξωτερικής καί εσωτερικής μεταναστεύσεως). Βάσει των δεδομένων αυτών συνετάγη το διάγραμμα της καμπύλης αυξήσεως του πληθυσμού (διάγραμμα Ι).

β) όροι οικιστικής διαβιώσεως

Αι στεγαστικαί συνθήκαι εκφραζόμεναι εις αριθμόν ατόμων ανά δωμάτιον εμφανίζονται χαρακτηριστικώς εις τό διάγραμμα (2) ένθα η Ελλάδα συγκρινομένη προς άλλας χώρας έχει αισθητώς χειροτέρας συνθήκας στεγάσεως από πλειάδα χωρών (Στατιστική Ο.Ο.Σ.Α. 1962).

Ακόμη βάσει των στοιχείων της απογραφής του έτους 1971 διαφαίνεται ότι παρά τον μεσολαβήσαντα οικοδομικόν οργασμόν (οπωσδήποτε αναρχούμενον της δεκαετίας 1961-1971 υφίστανται σημαντικαί ελλείψεις εις ανεκτάς κατοικίας ιδία διά τα χαμηλής εισοδηματικής στάθμης  κοινωνικά στρώματα:

Επί των στοιχείων των δύο ανωτέρω πινάκων χρήζει ιδιαιτέρας προσοχής η διαπίστωσι του γεγονότος ότι επί του συνόλου των υπό απαραδέκτους συνθήκας οικιστικάς διαβιούντων νοικοκυριών αστικών περιοχών ανερχομένων εις 258.280 (πίναξ 1ος) αντιπροσωπευόντων 1.110.000 μέλη νοικοκυριών ΜΟΝΟΝ ΙΙ0ΣΟΣΤΟΝ περίπου 33 % διαθέτουν λουτρόν η ντούς. Επίσης ότι επί του συνόλου των νοικοκυριών των αστικών περιοχών ποσοστόν άνω του 40% στερείται λουτρού ή ντους.

Ακόμη δέον να διευκρινισθεί ότι ως δωμάτιον θεωρείται κατά την Στατιστικήν Υπηρεσίαν πας χώρος κατοικίας, επιφανείας τουλάχιστον 4 τετρ.μέτρων και ελευθέρου ύψους 2 μ.

Διά τον Δήμον Τρικκαίων δεν υπάρχουν ιδιαίτερα στοιχεία, αλλά οπωσδήποτε τα ανωτέρω δεδομένα αφορώντα εις τας αστικάς περιοχάς της χώρας δύνανται να θεωρηθούν ισχύοντα και διά τον Δήμον μας. Επίσης σημαντικόν στοιχείον προκύπτει από τας καταγραφείσας με σκοπόν την επιβολήν τέλους απορριμμάτων το θέρος του 1975 επιφανείας κατοικιών ανερχόμεναι εις 696.000 μ2 αντιπροσωπεύουσας περίπου 30.000 δωμάτια.

(Διαμέρισμα 3 δωματίων απαιτεί περίπου 69,60 μ2 ήτοι δώμ.= (96.000 / 69,60) χ 3) Εκ της καμπύλης αυξήσεως του πληθυσμού  διαπιστώνομεν πληθυσμόν 42.000 τό έτος 1975 διά τόν Δ.Τρικκαίων. Επομένως έχομεν μέσην πυκνότητα (42.000 / 30.000) = 1,40 άτομα ανά δωμάτιον, αριθμός ο οποίος υποδηλοί μετρίας έως απαραδέκτους συνθήκας στεγάσεως. Παρήγορον τυγχάνει ότι επειδή κατά γενικήν διαπίστωσιν δεν υφίστανται εις τον Δ.Τρικκαίων νοικοκυριά διαβιούντα υπό προνομιούχας στεγαστικάς συνθήκας (Δεν υπάρχουν επαύλεις ή πολυτελή διαμερίσματα των 7-8 δωματίων) είναι φανερόν ότι δεν υπάρχει ανισότης ως προς τας στεγαστικάς συνθήκας. Τούτο αφορά βεβαίως μόνον την αναλογίαν χώρων και όχι την ποιότητα των οικιστικών συνθηκών διαβιώσεως δηλ. τας ανέσεις λουτρόν ή ντούς κλπ.

Βάσει των ανωτέρω προσδιορίζεται διά τον Δ.Τρικκαίων και η έλλειψις εις δωμάτια κατοικιών ούτω υφίστανται ελλείψεις 10.000 δωματίων περίπου ίνα επιτευχθούν  στεγαστικαί συνθήκαι  καλαί έως άρισται (1 άτομον/δωμάτιο περίπου).

γ. Οικοδομική δραστηριότης. Ταξινόμησις  κτιρίων  κατά βασικήν χρήσιν και ύψους (Δόμησις χαμηλή, μέση και υψηλή).

Κατά τήν γενομένην απογραφήν του έτους 1971 οικοδομών, κτιρίων,κατοικιών κλπ. συνεκεντρώθησαν διάφορα στοιχεία τα οποία αναγράφονται εις τον επόμενον συνοπτικόν πίνακα.

Ειδικώς διά τον Δ.Τρικκαίων υφίσταται και έτερον στοιχείον, διαπιστωθέν κατά την απογραφήν των εμβαδών καταστημάτων, γραφείων κλπ. και κατοικιών γενομένην το θέρος το 1975 εκ της οποίας προέκυψεν ότι αι κατοικίαι ανέρχονται 696.000 μ2 και  τα καταστήματα κλπ εις 244.000 μ2 ήτοι 74% του συνόλου αποτελούν  αι κατοικίαι και το 26% οι λοιποί χώροι καταστήματα, Γραφεία, Βιοτεχνίαι κλπ. Ήτοι έχομεν μίαν επιβεβαίωσιν των στοιχείων της απογραφής του έτους 1971 ως προς τα ποσοστά των κτιρίων αναλόγως της βασικής των χρήσεως, καθ' όσον εις την καταμέτρησιν των κτιρίων (κτισμάτων) της απογραφής του 1971 κατεμετρήθησαν και βουστάσια, σταύλοι κλπ. Επομένως διά να υπάρχη συγκριτικόν στοιχείον θα πρέπη να βασισθώμεν προς εξαγωγήν συμπερασμάτων εις τα στοιχεία  της απογραφής του έτους 1971.

Εκ των δεδομένων της απογραφής του 1971 αντλούμεν ως επικουρικόν στοιχείον τον δείκτην  οικοδομικής δραστηριότητος. Ούτω κατά την δεκαετίαν 1961-71 αι κατοικίαι αυξήθηκαν κατά 29,3%, καθ' άπασα την επικράτειαν ( εν σχέσει με τας 2.318.023 κατοικίας το 1961) εις δε τον Ν.Τρικάλων αι κατοικίαι αυξήθηκαν κατά 23% (εν σχέσει προς τας 32.642 κατοικίας του Ι961). Ο ρυθμός ούτος είναι οπωσδήποτε υψηλότερος  των αντίστοιχων ρυθμών των υπολοίπων Νομών της Θεσσαλίας  (Ν. Λαρίσης 20,8%,  Ν. Καρδίτσης 17,8%,  Ν. Μαγνησίας 13,8%).

Τέλος το ασήμαντον ειδικόν βάρος της κρατικής δράσεως επί της οικοδομήσεως καταφαίνεται εκ παλαιοτέρων στοιχείων (Στατιστική Επετηρίς Ελλάδος 1965 σελ. 270-271) της περιόδου 1954-1962 όπου κατά το εν λόγω χρονικόν διάστημα επί συνόλου 451.321 νέων κατοικιών συνολικού όγκου 115.070 μ3 ποσοστόν 11,63% (ήτοι 13.389μ3 νέων κατοικιών) κατεσκευάσθησαν διά Κρατικής δραστηριότητος. Σχετικόν διάγραμμα  (αριθ. 7)  εμφανίζει ποσοστιαίως την κατ' έτος συμβολήν της κρατικής δραστηριότητας εις την κατασκευήν νέων κατοικιών. Σημειωτέον ότι διά της "Κρατικής Οικοδομικής δραστηριότητος" νοείται απλώς η συμμετοχή του κράτους διά κεφαλαίων έστω και εν μέρει διά την ανέγερσιν νέων οικοδομών διά κατοικίας. Προσέτι χρήζει ιδιαιτέρας προσοχής το γεγονός ότι η μεν ιδιωτική οικοδομική δράσις ηυξήθη έκτοτε αλματωδώς (Μόνον το έτος 1973 εξ ιδιωτικής πρωτοβουλίας και νομίμου δράσεως έχομεν νέας κατοικίας όγκου 53.815μ3) η δε κρατική δραστηριότης εξεφυλίσθη με αποτέλεσμα το ειδικόν βάρος της εις την παροχή στέγης να θεωρείται πλέον πρακτικώς αμελητέον.

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Α) Η απόκτησις ακινήτου αστικής περιουσίας αποτελεί μόνιμον επιδίωξιν των κατοίκων της χώρας μας. Τούτο δέ διά δύο κυρίους λόγους: α) διά τήν κάλυψιν πραγματικών στεγαστικών αναγκών και β) διά την προσφερομένην ασφαλή τοποθέτησιν της αποταμιεύσεως, παρά το χαμηλόν επιτόκιον της τοιαύτης επενδύσεως εν σχέσει προς το επενδυόμενον κεφάλαιον.

Εξ' άλλου η υπεραξία με την πάροδον του χρόνου της αστικής ακινήτου περιουσίας η εξασφάλισις έναντι των νομισματικών κλυδωνισμών και πληθωριστικών φαινομένων, εν συνδυασμώ προς την έλλειψιν άλλων δυνατοτήτων επενδύσεως της λαϊκής αποταμιεύσεως (π.χ. μετοχαί βιομηχανιών ή Τραπεζών, μετοχικαί βιοτεχνίαι κλπ) στρέφει το σημαντικώτερον μέρος των αποταμιεύσεων, ιδία των χαμηλής και μέσης εισοδηματικής στάθμης στρωμάτων προς την αγοράν αστικής ακινήτου περιουσίας.

Β) Εις τους κατόχους αστικής γης εκ της εν γένει πολιτικοκοινωνικής δομής της χώρας μας, της πολεοδομικής νομοθεσίας κα των περί ακινήτου ιδιοκτησίας νομικών και κοινωνικών αντιλήψεων αι οποίαι επικρατούν, ως και εκ της μέχρι τούδε κοινής πείρας εδημιουργήθη η πεποίθησις ότι η δυνατότης εκμεταλλεύσεως των οικοπέδων οπωσδήποτε μακροπροθέσμως αυξάνει διά διαφόρων πολεοδομικών διατάξεων συντελουσών εις την αύξησιν του Συντελεστού Δομήσεως (π.χ. Νόμος 395/68).

Γ) Η ανοικοδόμησις και η απόκτησις στέγης γενικώς πραγματοποιείται ως προανεφέρθει διά τριών τρόπων: α) Δια οικονομικών μέσων των ανοικοδομούντων, β) διά συνδυασμού ιδίων πόρων και δανειοδοτήσεων και γ) Δι' αντιπαροχής. Η κρατική δραστηριότης δυστυχώς είναι αμελητέα. α) Διά τους ανοικοδομούντας δι' ιδίων μέσων επί  ιδιοκτήτου γης διαπιστώνονται τα εξής:

1) Οι χαμηλού εισοδήματος τρέπονται κυρίως πρός την εκτός σχεδίου αυθαιρέτως οικοπεδουμένην γην ίνα δυνηθούν εξασφαλίζοντες "εν αγροτεμάχιον" ν'ανεγείρουν σταδιακώς τον οικίσκον κατοικία καί διά διαδοχικών μελλοντικών προσθηκών να τον μεταβάλουν εις οικίαν. Αλλά και εις τας περιπτώσεις που είναι κάτοχοι οικοπέδου εντός σχεδίου ευρισκομένου εις τας ακραίας συνοικίας της πόλεως, οπότε τούτο δεν προσφέρεται δι' αντιπαροχήν, οικοδομούν μονόροφα κτίρια λόγω των περιορισμένων οικονομικών των δυνατοτήτων. 2) Αι μεσαίαι εισοδηματικαί τάξεις, οπωσδήποτε προωθούν  την οικοδόμησι των ακινήτων αλλά με βραδύν ρυθμόν. 3)Αι υψηλού εισοδήματος τάξεις αι οποίαι έχουν την δυνατότητα να ολοκληρώσουν την οικοδόμησι του ακινήτου των διά της εξαντλήσεως του συντελεστού δομήσεως αποφεύγουν τούτο διότι η απόδοσις του επενδυομένου κεφαλαίου (εξ ενοικίων) διά τους χώρους τους προοριζομένους διά κατοικίας είναι χαμηλή.

Σ υ μ π ε ρ α σ μ α τ ι κ ώ ς διά τους οικοδομούντας δι' ιδίων μέσων δύναται να λεχθή ότι.:

Επικρατεί η χαμηλή δόμησις  1όροφα, 2όροφα, σπανίζει η μέση 3όροφα και σχεδόν είναι ανύπαρκτος η υψηλή 4όροφα ή 5όροφα.

β) Διά τους ανοικοδομούντας δι' ιδίων μέσων και τους επιτυγχάνοντας απόκτησιν κατοικίας δι' ιδίων μέσων και δανειοδοτήσεων δύναται να λεχθή ότι ισχύουν αι αυταί διαπιστώσεις με τους ανωτέρω αναφερθέντας.

γ) Τέλος η δι' αντιπαροχής ανέγερσις πολυκατοικιών επιτυγχάνει την εξάντλησιν του συντελεστού δομήσεως βάσει των ισχυόντων όρων δομήσεως, συντελεί αμέσως εις την επίλυσιν προβλημάτων σχετιζομένων με πράξεις τακτοποιήσεως και αναλογισμού, εξασφαλίζει αναλογικώς περισσοτέρας κατοικίας -διαμερίσματα. Υποβοηθεί την συνένωσιν οικοπέδων και καλλιεργεί το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των ενοίκων.

Εκ παραλλήλου όμως πραγματοποιείται μόνον εις ωρισμένας περιοχάς της πόλεως όπου είναι δυνατή η ύψηλή δόμησις (4όροφα ή 5όροφα) επιβαρύνει λόγω της διδομένης εις τον οικοπεδούχον αντιπαροχής κατά 30% - 70% το κόστος κατασκευής καί τέλος λόγω του καθαρώς κερδοσκοπικού χαρακτήρος των οικοδομικών επιχειρήσεων η ποιότης και η αρχιτεκτονική λειτουργία των κατοικιών παρουσιάζουν ενίοτε σοβαρά μειονεκτήματα. Εις τούτο συντελεί και η ελαττωματικότης της πολεοδομικής μας νομοθεσίας. Η υψηλή δόμησις (εξάντλησις του συντελεστού δομήσεως) αποτελεί ασφαλώς κανόνα άνευ εξαιρέσεως διά τα ανεγειρόμενα δι' αντιπαροχής κτίρια.  Χαρακτηριστικόν ιδιαίτερον το οποίον πρέπει να τονισθεί είναι ότι η προσφορά οικοπέδων προς αντιπαροχήν προέρχεται από τας χαμηλάς και μέσης στάθμης εισοδηματικά στρώματα τα οποία ευρέθησαν κάτοχοι οικοπέδων με ευνοϊκούς όρους δομήσεως διά τα ακίνητά των δηλ. Κεντρικά, (συντελεστής δομήσεως μεγάλος) και τα οποία επί πλέον θα πρέπη να είναι σχετικώς μεγάλης επιφανείας.

                       

Δ) Η μορφή της ιδιοκτησίας εμφανίζεται γενικώς κατακερματισμένη ως συνιδιοκτησία ακινήτων μικράς εκτάσεως και μειονεκτικών σχημάτων εν συνδυασμώ δε προς την έλλειψιν ισχυρών κινήτρων  (τό Ν.Δ. 987/71 είναι ισχνόν κίνητρον προς συνενώσεις οικοπέδων) αποτελεί ουσιαστικόν ανασχετικόν παράγοντα εις την προσφοράν αστικής γης προς ανέγερσιν κτιρίων, ενώ εκ παραλλήλου τα διά συνενώσεως προκύπτοντα οικόπεδα προσφέρουν αναμφισβητήτως δυνατότητας περισσοτέρας ορθολογιστικής αξιοποιήσεως από πλευράς αρχιτεκτονικής.

Ε. Η πόλις των Τρικάλων πάσχει βασικώς από κατοικίας, ως εμφαίνηται και εις το διάγραμμα 6 (ποσοστόν κτιρίων βασικής χρήσεως κατοικίας 71% ).

Τούτο θα πρέπη ν' ανέλθει τουλάχιστον εις 80%.Επίσης κυριαρχεί η χαμηλή δόμησις (ως εις το διάγραμμα 5 εμφαίνεται, ποσοστόν μονορόφων 82,9% ποσοστόν 2ορόφων 15,5%).

ΣΤ. Εις αντίθεσιν με τα μεγάλα αστικά κέντρα, Αθήναι, Θεσσαλονίκη εις τας ακραίας συνοικίας της πόλεως μας, κατοικούν γενικώς τα χαμηλής εισοδηματικής στάθμης στρώματα δηλ. δεν ύπάρχουν προάστια με υψηλούς εισοδηματίας (Π.χ.Ψυχικόν, Φιλοθέη, Κεφαλάρι ή Πανόραμα Θεσσαλονίκης) οι δε μέσης και υψηλής εισοδηματικής  στάθμης Δημόται κατοικούν γενικώς εις διαμερίσματα νεοδμήτων πολυκατοικιών εις τους κεντρικούς τομείς της πόλεως ή εις μονοκατοικίας ως επί το πλείστον ιδιοκτήτους.

Ζ. Η "αποσταθεροποίησις" των όρων δομήσεως, ήτοι ο κλονισμός της εμπιστοσύνης των κατόχων αστικής γης προς το ακαταμάχητον της αξίας της θα οδηγήση εις μίαν εξώθησιν των μεν οικοπεδούχων προς προσφοράν γης δι ανέγερσιν με περικοπήν των αξιώσεών των, των δε κατασκευαστών δι' αντιπαροχής εις έντασιν προσπαθείας ανεγέρσεως οικοδομών εις περιοχάς αι οποίαι επί του παρόντος έχουν υψηλόν συντελεστήν δομήσεως και εις το μέλλον ενδεχομένως να μειωθή αντί να αυξηθή με αποτέλεσμα ο αναπόφευκτος συναγωνισμός μεταξύ των κατασκευαστών να οδηγήση εις μείωσι των υπερβολικών κερδών των και ανύψωσιν του ποιοτικού επιπέδου των κατασκευών.

Ούτως επιτυγχάνεται και ομοιόμορφος ανάπτυξις των διαφόρων περιοχών της πόλεως  Δηλαδή η μεταβλητότης των όρων δομήσεως διά της επιβολής δυσμενέστερων όρων δομήσεως εις περιοχάς όπου απαιτείται και η καθιέρωσις ευνοικωτέρων όρων δομήσεως εις περιοχάς όπου είναι επιθυμητή η οικοδομική ανάπτυξις παρέχει κάποιαν δυνατότητα επεμβάσεως πολεοδομικής ώστε να επιτευχθούν  αι επιθυμηταί πυκνότητες πληθυσμού και σχετική διάκρισης  "των χρήσεων εδάφους"  προς καλυτέραν εξυπηρέτησιν των κοινωνικών λειτουργιών.

Η.   Η σύγχισις των λειτουργιών είναι εμφανής, ήτοι δεν υπάρχει ως θα έδει διάκρισις των περιοχών εις τομείς κατοικίας, χονδρικού εμπορίου καταναλωτικών αγαθών αναψυχής, βιοτεχνιών κλπ. Κάποια βελτίωσις δύναται να επέλθη δι' επιβολής ή άρσεως ωρισμένων περιορισμων προβλεπομένων υπό του Γ.Ο.Κ. ως η πρασιά και η εξωτερική στοά. Ταύτα θ'αναπτυχθούν και θα επεξηγηθούν περαιτέρω κατά την ανάπτυξιν των καθαρώς πολεοδομικών θεμάτων εις την διερεύνησιν των ορίων εντός των οποίων δέον να κυμαίνωνται τα ποσοστά των διαφόρων χρήσεων εδάφους, ως π.χ ποσοστά επί συνολικής έπιφανείας σχεδίου πόλεως οδών πεζοδρόμων οικοδομικών τετραγώνων, πλατειών, λοιπών κοινοχρήστων χώρων (παιδικών χαρών, παρτεριών κλπ.) ακάλυπτων χώρων συντελεστών δομήσεως γενικώς κλπ.

Θ. Διά τα κατ'εξοχήν κεντρικά οικόπεδα τμήματος του Εμπορικού τομέως της πόλεως (Ζώνη Α) λαμβανομένων υπ' όψιν και των ανωτέρω δύνανται να θεωρηθούν ως ισχύουσαι αι ακόλουθαι διαπιστώσεις:

1) Οι ιδιοκτήται των οικοπέδων τούτων προορίζουν τα ανεγηρθησόμενα κτίρια μόνον δι εμπορικήν  εκμετάλλευσιν, ήτοι διά Καταστήματα ή επαγγελματικήν στέγην.  

2) Η πλήρης οικοδόμησις (εξάντλησις του υψηλού συντελεστού δομήσεως) πραγματοποιείται εις ελαχίστας περιπτώσεις και εφ' όσον συντρέχουν αι ακόλουθαι προϋποθέσεις: α) Το ακίνητον να ανήκη εις ένα ή ολίγους ιδιοκτήτας υψηλών εισοδημάτων καθ' όσον επιδιώκεται. γενικώς η διατήρησις της πλήρους ιδιοκτησίας του υψηλής αποδόσεως ακινήτου (ενοίκια μεγάλα) και β) η εν γένει οικονομική και κοινωνική εξέλιξις της πόλεως να έχη καταστήση αναγκαιότητα τα πολυόροφα (5 και άνω όροφοι) κτίρια δια χρήσιν αιτοκλειστικώς εμπορικήν. Απ τήν απόδειξιν επιβεβαιώσεως των ανωτέρω αποτελεί το γεγονός ότι η κατ' εξοχήν εμπορική περιοχή ή περικλειομένη υπό των οδών ΑθΑΝ/ΔΙΑΚΟΥ-ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ-ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ-ΛΑΡΙΣΗΣ-ΚΛΕΜΑΝΣΩ(ΔΗΜΑΓΟΡΑ)-ΧΑΙΡΟΠΟΥΛΟΥ- ΑΘ. ΔΙΑΚΟΥ, επιφανείας οικοδομικώντετραγώνων 31.000 τετρ. μέτρων, έχουσα τον μεγαλύτερον συντελεστή δομήσεως τον ισχύοντα διά την πόλιν μας (3,50 σήμερον, 4,00 προ της ισχύος το νέου Γ.Ο.Κ.) παρουσιάζει ασήμαντον ανοικοδόμησιν. Εξάντλησιν του συντελεστού δομήσεως παρουσιάζουν αι περαιωμέναι οικοδομαί, Θεοδοσοπούλου, Μπεβενίου και αι ημιτελείς Βάρα, Ακρίβου. Αι υπόλοιπαι οικοδομαί της περιοχής Χρόνη, Παπαβασιλείου, Παλάβρα, Τίγκα κλπ. δεν εξάντλησαν τον συντελεστήν δομήσεως.

Σ υ μ π ε ρ α σ μ α τ ι κ ώ ς: Η προαναφερθείσα περιοχή αποτελεί την μόνην ήτις έχει διακεκριμένην λειτουργίαν και δη καθαρώς εμπορικήν ως και κάλυψιν αναγκών επαγγελματικής στέγης. Ο υψηλός συντελεστής δομήσεως (3,60) παραμένει αχρησιμοποίητος καθ' όσον διά την πόλιν μας, η αναγκαιότης κτιρίων πολυορόφων (άνω των 4 ορόφων) χρησιμοποιουμένων αποκλειστικώς διά καταστήματα ή Επαγγελματικήν στέγην θα γίνη αισθητή μετά παρέλευσιν αρκετών ετών.

3) Τέλος ως και πρό μηνών διεξοδικώς ανεπτύχθη ενώπιον του Δ.Σ. του Δήμου Τρικκαίων η επέκτασις του Σχεδίου Πόλεως, κατ' αρχήν, δι εντάξεως των αυθαιρέτων οικισμών εντός σχεδίου ως και ωρισμένων τυχόν παρεμβαλλομένων ακάλυπτων εκτάσεων μεταξύ παρυφών πόλεως και αυθαιρέτων οικισμών, διαπιστούται  και πάλιν ως πρωταρχικής σημασίας ενέργεια δι' οιανδήποτε σοβαράν προσπάθεια  ανακοπής της πολεοδομικής αναρχίας.

                                                                                                                                      ΙΙΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΑΝΑΛΥΣΙΣ ΟΡΩΝ ΔΟΜΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΟΛΕΩΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΚΑΙ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡ0ΥΣΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ Γ.Ο.Κ.

ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ

Αι πόλεις γενικώς δέον αφ' ενός να έχουν διακεκριμένας χρήσεις εδάφους και αφ' ετέρου αι επιφάνειαι των διαφόρων χρήσεων να ευρίσκωνται εις ωρισμένην σχέσιν μεταξύ των. Δηλαδή εκάστη χρήσις εδάφους δέον ν' αντιπροσωπεύη εν ποσοστόν της συνολικής εκτάσεως κυμαινόμενον μεταξύ ωρισμένων ορίων. Καθοριστικά στοιχεία των διαφόρων STANDARS αποτελούν: α) Το ποσοστόν καλύψεως των  οικοπέδων και  β) Το ύψος των κτιρίων (δόμησις χαμή υψηλή).

Ο Συσχετισμός τούτων των στοιχείων  εκφράζεται διά του Συντελεστού Δομήσεως Οικοπέδου (Σ.Δ.Ο) ο οποίος ορίζεται ως ο λόγος του αθροίσματος των επιφανειών ισογείου και των υπέρ αυτώ ορόφων των δυναμένων να κατασκευασθούν βάσει των κειμένων διατάξεων προς την όλην επιφάνειαν του οικοπέδου. Οπωσδήποτε, τα όρια των διαφόρων μεγεθών δεν είναι αυστηρώς καθορισμένα αλλά εις γενικάς γραμμάς  Θα  πρέπει να δεχθώμεν τα εξής:( Αρχιτεκτονικά θέματα τεύχος Ι σελ.94)

Ήτοι η χαμηλή δόμησις προσφέρεται γενικώς διά μέσην μικτήν πυκνότητα μικροτέραν και απαιτεί μεγαλύτερον ποσοστόν καλύψεως αλλά μικρότερον συντελεστήν δομήσεως εν σχέσει προς την υψηλήν δόμησιν.

Ο κατωτέρω ενδεικτικός πίναξ αφορά τα όρια των επιθυμητών αναλογιών  μεταξύ ιδιωτικών και κοινοχρήστων χώρων ως και ακάλυπτων επιφανειών εκπεφρασμένα εις ποσοστά επί τοις εκατόν επί της συνολικής επιφανείας μιας πόλεως.

Προφανώς το είδος της δομήσεως (χαμηλής ή  υψηλής ή συνδυασμός χαμηλής και υψηλής) αποτελεί καθοριστικόν παράγοντα διά τα ενδεδειγμένα ποσοστά. Γενικώς μεταβαίνοντες από χαμηλήν προς υψηλήν δόμησιν θα πρέπει να έχωμεν αύξησιν του ποσοστού των κοινοχρήστων χώρων ως και αύξησιν των ιδιωτικών ακάλυπτων χώρων.

Επίσης δέον νά διευκρινισθή ότι η επιφάνεια των οικοδομικών τετραγώνων δεν συνίσταται αποκλειστικά από ιδιωτικούς  χώρους αλλά θα πρέπει να εξυπηρετούνται και αι απαιτήσεις των κοινωνικών λειτουργιών της πόλεως.

Κατά ενδεικτικήν προσέγγισιν απαιτούνται (συμφώνως  προς το Πολεοδομικόν περιοδικόν URBANISME τεύχος 90-91 α) Διά την εκπαίδευσιν και μόρφωσιν 7 τ.μ. γης ανά κάτοικον, β) διά το εμπόριον 1,2 τ.μ. γης ανά κατ. γ) διά την υγείαν, κοινωνικήν πρόνοιαν και τας εκπολιτιστικάς εκδηλώσεις 0,8 τετ.μέτρα ανά κάτοικον, δ) διά τήν διοίκησιν (δημοσίαν καί ίδιωτικήν) 0,5 τ.μ. γης ανά κάτοικον.

Ήτοι απαιτούνται εν συνόλω 9,5 τ.μ. αστικής γης ανά κάτοικον διά τας κοινωνικάς λειτουργίας μιας πόλεως.

Διά το κυκλοφοριακόν δίκτυον 7 τ.μ. ανά κάτοικον διά χώρους πρασίνου 13 τ.μ. γης ανά κάτοικον, διά αθλητικούς χώρους και χώρους παιγνιδιού (παιδικαί χαραί κλπ.) 8,5 τ.μ. ανά κάτοικον.(Φυσικά αι κατοικίαι υπολογίζονται διά συνδυασμόν υψηλής και χαμηλής δομήσεως (δηλ. διά τριώροφα κτίσματα)

Συμπερασματικώς το σύνολον των οικοδομικών τετραγώνων δέον να ανέρχεται περίπου εις τό 45% της όλης επιφανείας (μικτής) μιας πόλεως διαμοιραζόμενον εις 26% περίπου διά κατοικίας, 2% διά το εμπόριον 16% περίπου διά τας υπολοίπους κοινωνικάς λειτουργίας (εκπαίδευσις, μόρφωσις, υγεία, εκπολιτισμός και εκδηλώσεις, διοίκησις κλπ.) Οπωσδήποτε η κατανομή της χρήσεως αστικής γης κατά τ' ανωτέρω ποσοστά αποτελεί την "ιδανικήν" περίπτωσιν εκ της οποίας είναι ανεκταί σημαντικαί αποκλίσεις συμφώνως προς τα υπό του πίνακος της σελ.15 καθοριζόμενα όρια.

ΑΝΑΛΥΣΙΣ ΟΡΩΝ ΔΟΜΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΟΛΕΩΣ

ΤΡΙΚΑΛΩΝ - ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΟΙΚΟΔ. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (Γ.Ο.Κ)

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΟΜΗΣΕΩΣ

Βάσει του από 8.6.73 ισχύοντος Γ.Ο.Κ. ως και των σχετικών με την πόλιν μας ισχυόντων ειδικών διαταγμάτων, η δόμησις της πόλεως των Τρικάλων επιτρέπεται κατά τ' ακόλουθα συστήματα δομήσεως:

Α) κατά το Συνεχές              Β) κατά το Πανταχόθεν ελεύθερον

Εις το Συνεχές σύστημα δομήσεως, τ' ανεγειρόμενα κτίσματα εφάπτονται των πλαγίων ορίων του οικοπέδου και αφίστανται του οπισθίου το δε ποσοστόν καλύψεως γενικώς ανέρχεται εις 70%. Εις το πανταχόθεν ελεύθερον σύστημα τ' ανεγειρόμενα κτίσματα αφίστανται απάντων των ορίων του οικοπέδου και το ποσοστόν καλύψεως ανέρχεται εις 40%.

Προφανές τυγχάνει ότι διά να υφίσταται πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα θα πρέπει να υπάρχει ΠΡΑΣΙΑ (προκήπιον)  ήτοι η οικοδομική γραμμή επί της οποίας τοποθετείται η πρόσοψις του κτιρίου να αφίσταται της ρυμοτομικής γραμμής δηλ. της γραμμής η οποία αποτελεί το όριον οικοπέδου και κοινοχρήστου χώρου (οδού).

Εν εναντία περιπτώσει, όταν δηλ. το κτίριον αφίσταται των πλαγίων του οπισθίου ορίου του οικοπέδου αλλά ουχί του εμπροσθίου (σύμπτωσις οικοδομικής και ρυμοτομικής γραμμής), έχουμε εν τις πράγμασι το καλούμενον ΑΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα δομήσεως (ΓΟΚ άρθρον 6 παρ.Ιβ)  εις το οποίο όμως  η κάλυψη ανέρχεται εις 60%.

Το πλάτος της πρασιάς ορίζεται ειδικώς εις τα υπό κλίμακα 1:500 σχέδια ή διά διαταγμάτων εν εναντία δε περιπτώσει λαμβάνεται 4 μ (ΓΟΚ άρθρ. 38 παρ. 2) ή 3 μ (Συμφώνως προς τον παλαιόν ΓΟΚ άρθρον 19 παρ. 3). Εις την πόλιν μας επειδή εις πλείστας περιπτώσεις οικοπέδων (ως τα επί των οδών Καρδίτσης, Αγ. Κων/νου, Φλεγύου, Ασπροποτάμου, Μακεδονίας, Αχιλλέως τα τοιαύτα της περιοχής Αμυγδαλιών) ευρισκομένων εις την ζώνην του πανταχόθεν ελευθέρου συστήματος δομήσεως, δεν σημειούται πρασιά εις τα υπό κλίμακα 1:500 σχέδια, το Πολεοδομικόν Γραφείον, αναλόγως της ερμηνείας την οποίαν έδιδε εις τας σχετικάς διατάξεις ο εκάστοτε προϊστάμενος εχορήγει αδείας ανεγέρσεως οικοδομών άνευ ή μετά πρασιάς εις την αυτήν οδόν και περιοχήν. Εις πλείστας μάλιστα περιπτώσεις χορηγηθεισών αδειών αναγράφεται κακώς βεβαίως, ως σύστημα δομήσεως το ΑΣΥΝΕΧΕΣ με κάλυψιν 50% το οποίον φυσικά είναι ανύπαρκτον.  Άδειαι 33/24-2-66 οικία Νταμάγκα, οδός Μακεδονίας, 40/28-2-66 οικία Μπρέντα, οδός Δραγούμη, 90/5-4-66 οικία Μπαλογιάννη, οδός Ματαραγκιώτου, 23/10-2-66 οικία Παπαγεωργίου, Αμυγδαλιές κ.λ.π.)

Επομένως ανακύπτει θέμα προτάσεως υπό του Δ.Σ. του Δήμου Τρικκαίων δι' ωρισμένας οδούς της πόλεως ως συστήματος δομήσεως του ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ τοιούτου, η οποία θ' αποτελέση απλώς επισημοποίησιν υφισταμένης καταστάσεως αφορώσης εις ανεγερθέντα κτίσματα βάσει νομίμων αδειών.

  Ζώναι - Κάλυψις - Ύψη - Συντελεσταί δομήσεως οικοπέδων:

Η πόλις των Τρικάλων βάσει του από 5-1-1960 Β.Δ. διέπεται υπό των ακολούθων όρων δομήσεως: Διαχωρίζεται εις τρεις ζώνας από πλευράς ποσοστού καλύψεως, προϋποθέσεων αρτιότητος οικοπέδων και χρήσεων εδάφους: Α ζώνη (εμπορική) Β ζώνη (αστική) Γ ζώνη (εξοχική). Εις τας ζώνας Α και Β έχομεν ΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα δομήσεως και ήδη δια του ισχύοντος ΓΟΚ το αυτό ποσοστόν καλύψεως 70% εις δε την ζώνην Γ σύστημα δομήσεως ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ και κάλυψιν 40%. Από πλευράς υψών η πόλις διαχωρίζεται εις τρεις τομείς α,β και γ μη ταυτιζομένους προς τας αντιστοίχους ζώνας Α,Β και Γ προβλέπονται δε εν συνδυασμώ προς την δοθείσαν προσαύξησιν του Συντελεστού δομήσεως οικοπέδου δια του Ν.395/68 δια μεν τον α΄ τομέα πενταόροφα κτίρια δια τον β΄ τετραώροφα και τον γ΄ τριώροφα, ενδεχομένως δε και εσοχαί πέραν αυτών μέχρις εξαντλήσεως του Σ.Δ. οικοπέδου. Επίσης δια του από 12-9-69 Β.Δ. εξηρέθησαν της προσαυξήσεως του Σ.Δ/ οικοπέδου (Ν.395/68) αι περιοχαί παρά του ΚΟΥΡΣΟΥΜ ΤΖΑΜΙ και το ΦΡΟΥΡΙΟΝ ως και αι πέριξ του λόφου ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΗΛΙΟΥ συμβολιζόμεναι περαιτέρω ως β1 και γ1 χάριν ευκολίας.

Ούτως δια την πόλιν μας, ισχύουν αι διακρίσεις του ακολούθου πίνακος ως προς τους όρους δομήσεως:

Υφίστανται ακόμη οι δια κρατικών προγραμμάτων ανεγερθέντες οικισμοί

Α) σεισμοπλήκτων εκτάσεως 175 στρεμμάτων

Β) εργατικών κατοικιών εκτάσεως 17 στρ.

Αποκλείεται λόγω του από 12-9-69 Β.Δ. οιαδήποτε μεταβολή του ύψους των ανεγειρομένων κτισμάτων εις τας περιοχάς Β β1,Βγ1,Γβ1 και Γγ1 προφανώς δε και εις τους οικισμούς Σεισμοπλήκτων και Εργατικών κατοικιών.

Αι ζώναι Α και Β δια του ισχύοντος ΓΟΚ διέπονται υπό των αυτών όρων δομήσεως ως προς το σύστημα δομήσεως και την κάλυψιν των οικοπέδων επομένως πρακτικώς τυχόν αιτήσεις επεκτάσεως ζώνης Α εκτός της Β είναι άνευ περιεχομένου. Θέματα αρτιότητος οικοπέδων αντιμετωπίζονται δια των πράξεων τακτοποιήσεως και αναλογισμού.

    

Γενικαί παρατηρήσεις - Συμπεράσματα: 

  

1. Βάσει του υφισταμένου Μέσου Συντελεστού Δομήσεως Οικοπέδων (2,05) η κατοικίσιμος επιφάνεια εις τετ. μέτρα της πόλεως δι' ανεγέρσεως κτισμάτων ανέρχεται εις 2,049 Χ 1.784.000 = 3.655.000 τετ. μέτρα ενώ μέχρι του θέρους 1975 (καταγραφή επιφανειών δια τα τέλη απορριμμάτων) εις το σύνολον του Δ. Τρικκαίων (οικισμοί και αυθαίρετα εκτός σχεδίου κτίσματα), έχομεν ανεγερθέντα κτίσματα συνολικής επιφανείας 940.000 τετ. μέτρων. Άρα δια την εντός σχεδίου περιοχήν της πόλεως Τρικάλων αι ανοικοδομηθείσαι επιφάνειαι εκτιμώνται εις 20% περίπου της επιφανείας η οποία δύναται να καταστή κατοικήσιμος βάσει των ήδη ισχυόντων όρων δομήσεως (20% Χ 3,655 = 731.000 Μ2 περίπου).

Οι λόγοι της τοιαύτης καθυστερήσεως ανεπτύχθησαν προηγουμένως και ήδη εξεταστέον εάν δια μικράς αυξήσεως του Μέσου Συντελεστού Δομήσεως της πόλεως επιτευχθή η κάλυψις στεγαστικών αναγκών κατά αποφασιστικόν τρόπον δια της ανεγέρσεως κτισμάτων.

Η αναγκαιότης αύτη αποδεικνύεται και από την μικράν σχετικώς χωρητικότητα της πόλεως η οποία προσδιορίζεται βάσει των παραδοχών α) 25 μ2 ανά κάτοικον (40 κάτοικοι ανά στρεμ.) και β) 80% ποσοστόν χρησιμοποιηθησόμενον δια κατοικίας επί της συνολικής κατοικησίμου επιφανείας.

  Ήτοι 0,80 Χ 40 Χ 3.655 = 116.960 = 117.000 κάτοικοι.

2. Το ποσοστόν καλύψεως της μικτής επιφανείας της πόλεώς μας βάσει των υφισταμένων δυνατοτήτων υπό των ήδη ισχυόντων όρων δομήσεως, υπερέβη κατά πολύ το ανώτατον ανεκτόν όριον διά πόλεις εξασφαλιζούσας ανθρωπίνους όρους διαβιώσεως των κατοίκων των. Ήτοι οι υπό των ισχυουσών διατάξεων υποχρεωτικώς ακάλυπτοι χώροι ευρίσκονται εις επικινδύνως χαμηλόν επίπεδον εν σχέσει προς τα υπό της Πολεοδομίας οριζόμενα STANDARDS.

3.  Η έλλειψις των αναγκαίων δια τας κοινωνικάς λειτουργίας της πόλεως χώρων εντός του υφισταμένου Σχεδίου ώθησε εις την εξεύρεσιν τοιούτων εις εκτός σχεδίου περιοχάς.

Ούτως σημαντικόν μέρος των αναγκών εκπαιδεύσεως και χώρων Αθλητισμού παιγνιδίων και Αναψυχής καλύπτεται υπό των εκτός σχεδίου υφισταμένων χώρων και κτισμάτων (2ον Γυμνάσιον Αρρένων, Τεχνική Σχολή, Οικονομικόν Γυμνάσιον, Δημοτικά Σχολεία, Στάδιον, Κολυμβητήριον, Φρούριον, Λόφος Προφήτου Ηλιού). Επομένως η εμφανιζομένη κατάστασις ως προς τας διαφόρους χρήσεις εδάφους δεν είναι τόσον απελπιστική όσον εμφανίζεται εκ πρώτης όψεως διότι με έστω και μικράν επέκτασιν των ορίων του Σχεδίου πόλεως θ' αυξηθούν τα ποσοστά του εδάφους του χρησιμοποιουμένου δια τας κοινωνικάς ανάγκας της πόλεως (της εκπαιδεύσεως του αθλητισμού πρασίνου κλπ) εις βάρος των υπερτροφικών ποσοστών των χώρων των χρησιμοποιουμένων δια κατοικίας και εμπόριον που εμφανίζει σήμερον η πόλις.

Εξ ου εις επί πλέον λόγος δια την αναγκαιότητα επεκτάσεως του σχεδίου πόλεως η οποία εις αντίθεσιν με πάσαν λογικήν σκέψιν εχέφρονος ανθρώπου αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμόν από τους αρμοδίους.

4. Η εκπόνησις του Σχεδίου Πόλεως γενομένη κατά το έτος 1937 με τας αντιλήψεις της εποχής και τας συνθήκας ζωής και κινήσεως ανθρώπων προ τεσσαρακονταετίας εμφανίζει ήδη μειονεκτήματα.

Τα κυριότερα τούτων είναι:

α) το υψηλόν ποσοστόν οδών διά τροχοφόρα διπλάσιον του ενδεδειγμένου (26% έναντι 13%) ως και η παντελής σχεδόν έλλειψις πεζοδρόμων. Τούτο είναι αποτελέσματα του εφαρμοσθέντος γενικώς Ιπποδαμείου συστήματος διαχωρισμού των οδών εν αντιθέσει προς τα πλέον σύγχρονα συστήματα περιφερειακών οδών (ROUND ABOUT), ολίγων ενδιαμέσων και πολλών πεζοδρόμων, εφαρμοσθέντων εις πόλεις προηγμένων κρατών (Βιέννη, Κοπεγχάγη κλπ).

β) Η συνέπεια του ανωτέρω Ιπποδαμείου συστήματος δημιουργηθείσα αναγκαιότης πολλών ρυθμιστικών της κυκλοφορίας νησίδων ή νησίδων ασφαλείας, ωδήγησε εις άχρηστον κατακερματισμόν κοινοχρήστων χώρων εις μικροσκοπικάς νησίδας ή ασημάντου εκτάσεως πλατείας με αποτέλεσμα να είναι εμφανής η έλλειψις ενιαίων χώρων ικανοποιητικού εμβαδού δια πράσινο, παιδικές χαρές κλπ.

γ) η μη έγκαιρος επιβολή εξωτερικών στοών εις τας πολυσυχνάστους τομείς της πόλεως εν συνδυασμώ προς την αναπόφευκτον ανάγκην χρησιμοποιήσεως των πεζοδρομίων υπό των προ αυτών καταστημάτων (έκθεσις προϊόντων, χώρος περιποιήσεως πελατών ζαχαροπλαστείων κλπ) ωδήγησε εις το δυσάρεστον φαινόμενον να κυκλοφορούν οι πεζοί κατά βάσιν εις τα προοριζόμενα διά τα τροχοφόρα οδοστρώματα.

δ) Η επικρατήσασα κατά την εκπόνησιν του Σχεδίου πόλεως αντίληψις (ορθή τότε, ανεπαρκής αποδειχθείσα σήμερον) της αναπτύξεως της πόλεως κατά περίπου ομοκέντρους κύκλους ήδη δύναται να θεωρηθή ξεπερασθείσα.

Το αρχικόν "μοντέλον" της πόλεως, ήτοι εις κεντρικός τομεύς (εμπορικός) με υψηλόν συντελεστήν δομήσεως (κάλυψις και ύψος ορόφων) δυνάμενος να ικανοποιήσει το Εμπόριον αλλά και κατοικίας, εις τομεύς πέριξ αυτού (αστικός) με μικρότερον συντελεστήν δομήσεως (ύψη μικρότερα) και εις τομεύς με διάφορον σύστημα δομήσεως (πανταχόθεν ελεύθερον) από τους δύο προηγουμένους με εξαιρετικά χαμηλόν συντελεστήν δομήσεως (μειωμένη κάλυψις και ύψος) ανταπεκρίνετο εις τας ανάγκας της εποχής εκείνης. Του δε διότι:

 Α) Ο πληθυσμός της πόλεως και ο βραδύτατος  ρυθμός αστικοποιήσεως του πληθυσμού δεν επέβαλε την διακεκριμένην χρήσιν εδάφους και ήτο λογικόν η αυτή περιοχή της πόλεως να ικανοποιεί ανάγκας του εμπορίου (εις το ισόγειον) και κατοικίας εις τους ορόφους).

Β) Τα μέσα μεταφοράς και επικοινωνίας δεν επέτρεπαν μεγάλες μετακινήσεις των ανθρώπων.

Γ) Δεδομένου και του ημιαστικού χαρακτήρος της οικονομίας της πόλεως εκ των διαμενόντων δημοτών εις τον Γ' τομέα (εξοχικόν) ηδύνατο οι των χαμηλής εισοδηματικής στάθμης να διατηρούν κήπους, καλλιεργείας λαχανικών, ορνιθοτροφεία κλπ).

Το "μοντέλον" τούτο της πόλης προφανώς επέβαλλε και την ταύτισιν των τομέων από πλευράς καλύψεως και υψών. Η δε ποικιλομορφία βαθμηδόν καθιερώθη δια διαφόρων μεταγενεστέρων τροποποιήσεων. Ήδη όμως η φύσις των προβλημάτων και των όρων διαβιώσεως υπέστη ριζικήν αλλαγήν και κατά συνέπειαν το "μοντέλον" της πόλεώς μας δέον να προσαρμοσθή προς τας συγχρόνους αντιλήψεις.

 

Κατ' αρχήν ο ταχύτατος ρυθμός αστικοποιήσεως απόρροια της ποιοτικής αλλαγής της οικονομίας της πόλεως αφήρεσε κάθε στοιχείον αγροτικής ενασχολήσεως από τους διαμένοντας εις τον Γ τομέα. Το γεγονός ότι ουδέν τμήμα του Γ τομέως δύναται ή ενδείκνυται να χρησιμοποιηθή ως περιοχή επαύλεων υψηλών εισοδηματιών εν συνδυασμώ προς τας προοπτικάς δημογραφικής εξελίξεως του πληθυσμού και της τάσεως ποιοτικής αλλαγής της οικονομίας ωθεί προς την διαμόρφωσιν πολεοδομικού "μοντέλου" της πόλεώς μας διαφόρου του μέχρι σήμερον καθιερωμένου αντιστοίχου προς τα "μοντέλα" ετέρων πόλεων (π.χ. Αθηνών κλπ).

5. Η παντελής έλλειψις χώρων σταθμεύσεως τροχοφόρων PARKING μη προβλεφθείσης ταύτης κατά την σύνταξιν του σχεδίου πόλεως το 1937 λόγω του ασημάντου αριθμού τροχοφόρων δέον εν συνδυασμώ με την έλλειψιν πεζοδρόμων να αντιμετωπισθή.

6. Ούτως εν γενικαίς γραμμαίς δύνανται να συνοψισθούν αι κάτωθι παρατηρήσεις:

α) Εις το κέντρον της πόλεως (τομεύς Αα) όπου λειτουργεί το Εμπορικόν και εν μέρει βιοτεχνικόν κέντρον (οδός Περσεφόνης, Μιαούλη, Κολοκοτρώνη, Ζάππα κλπ) αντενδείκνυται ως άχρηστον, αχρησιμοποίητον και επιζήμιον (λόγω του ενδεχομένου δημιουργίας κατοικιών εις τους ανωτέρους ορόφους) να υφίσταται μεγάλον ύψος ορόφων (5 και άνω).

β) Το προκήπιον (πρασιά) βάσει του άρθρου 18 παρ. 1 του ΓΟΚ, προσμετράται εις τον υποχρεωτικώς ακάλυπτον χώρον. Επομένως θεωρητικώς ΔΕΝ μειώνει το ποσοστόν καλύψεως οικοπέδων πρακτικώς όμως έχομεν ενδεχομένως μειωμένον ποσοστό καλύψεως.                            

γ) Η δημιουργία χώρων κατοικίας εις περιοχάς πανταχόθεν ελευθέρου συστήματος (τομεύς Γβ ή Γγ) με πρασιά και μικρόν ποσοστόν καλύψεως θα επιλύση κατά τρόπον ικανοποιητικόν βασικά στεγαστικά προβλήματα ιδία των χαμηλής εισοδηματικής στάθμης στρωμάτων αρκεί να εξασφαλισθούν αι δυνατότητες ανοικοδομήσεως, διατηρουμένων προφανώς του συστήματος δομήσεως και των πρασιών. Η λύσις 4ορόφων ή 5ορόφων πολυκατοικιών με πράσινον πέριξ αυτών πανταχόθεν ελεύθεραι είναι συνήθης και ενδεδειγμένη ως καλύπτουσα στεγαστικάς ανάγκας υπό ανθρωπίνους συνθήκας διαβιώσεως εν αντιθέσει προς τας 4ορόφους ή 5ορόφους πολυκατοικίας του συνεχούς συστήματος δομήσεως. Επί παραδείγματι ανέγερσις πολυκατοικίας επί οικοπέδου προερχομένου δια συνενώσεως 2 οικοπέδων εις τον Γ' τομέα εκτάσεως (300 + 300) = 600 μ2, εφ' όσον παρέχεται η δυνατότης ανεγέρσεως 5ορόφου πολυκατοικίας, καλύπτονται 240 μ2 δημιουργουμένων 15-20 διαμερισμάτων απολαμβάνοντα φως και ήλιον εκ του πέριξ αυτών ακαλύπτου χώρου των 260 μ2.

7. Η πλησίον του Φρουρίου και του Προφήτου Ηλιού περιοχή οριζομένη υπό του Ληθαίου ποταμού και των οδών Νικοτσάρα, Ευθ. Βλαχάβα, Δροσίνη, πέραν των περιορισμών του από 12-9-69 Β.Δ. θα πρέπη να διαφυλαχθή από αυξήσεις ύψους, δια λόγους γενικωτέρας αρχιτεκτονικής και αισθητικής εμφανίσεως της πόλεως ίνα αποφευχθή η μείωσις της εν γένει δεσποζούσης θέσεως του Φρουρίου και του Λόφου Προφήτη Ηλιού.

8. Βασικόν συμπέρασμα των ανωτέρω αποτελεί: Α) το γεγονός ότι ο χάρτης ζωνών καθορίζων α) προϋποθέσεις αρτιότητος οικοπέδων β) σύστημα δομήσεως γ) ποσοστά καλύψεως ελαχίστας τροποποιήσεις δύναται να υποστή (ενδεχομένως μικράν επέκτασιν της Β ζώνης εις την Γ ως και την θέσπισιν του ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος δομήσεως εις ωρισμένας οδούς και Β) ότι ο χάρτης υψών δύναται και ενδείκνυται ν' αντιμετωπισθή κατά τρόπον ανεξάρτητον από τον χάρτην ζωνών, ανταποκρινόμενον εις τας σημερινάς απαιτήσεις της πόλεως και του διαγραφομένου μελλοντικού "μοντέλου" της ραγδαίας αστικοποιουμένης και εξελισσομένης πόλεώς μας.

Ενδιαφέρουσαι διατάξεις ΓΟΚ και περί Σχεδίων Πόλεων

Σχετικαί με τα αιτήματα των δημοτών τυγχάνουν αι ακόλουθοι διατάξεις του ΓΟΚ:

Α. το ΑΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα δομήσεως απαγορεύει να θεσπισθή κατά την έγκρισιν ρυμοτομικών σχεδίων νέων οικισμών ή επέκτασιν υφισταμένων σχεδίων (άρθρον 27 ΓΟΚ). Επιτρέπεται η διατήρησις τούτου εις τας περιπτώσεις εις τας οποίας εθεσπίσθη υπό σχετικών διατάξεων ή προέκυψεν εκ ρυμοτομήσεως προκηπίων (πρασιών) (άρθρον 29 ΓΟΚ). Εις την διάταξιν ταύτην δύναται να κολασθή η θέσπισις του εν λόγω συστήματος δομήσεως δι' ενίας οδούς της πόλεως Τρικάλων καθ' όσον εις τας πινακίδας των υπό κλίμακα 1:500 σχεδίων δεν καθορίζεται προκήπιον. Το γεγονός τούτο δύναται πιθανόν να θεωρηθή ως ειδική διάταξις.

Δια το ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ σύστημα δομήσεως η πρασιά αποτελεί αναγκαίαν προϋπόθεσιν. Δια τον λόγον τούτον και εις τας περιπτώσεις που δεν  προεβλέπετο πλάτος πρασιάς υπό ειδικών διατάξεων ή δεν εσημειούτο εις τας υπό κλίμακα 1:500 πινακίδας του σχεδίου πόλεως θα έδη να θεωρήται ως πλάτος το τοιούτον των 3 μ (παλαιός ΓΟΚ άρθρο 19 παρ. 3) ή των 4 μ (ισχύων ΓΟΚ άρθρ. 38 παρ. 3). Κύρια πλεονεκτήματα εκ της υπάρξεως πρασιάς (ανεξαρτήτως συστήματος δομήσεως) θεωρούνται:

α) Η δυνατότης μελλοντικής διαπλατύνσεως της οδού.

β) Η ανάπτυξις πρασίνου προς κοινοχρήστους χώρους (ορατού από τας οδούς).

γ) Η αδυναμία καταστρατηγήσεως υπό των ιδιοκτητών του ποσοστού της υποχρεωτικής αφιεμένης ακαλύπτου επιφανείας του οικοπέδου, δεδομένου ότι είναι μάλλον ευχερής η μείωσις (δια καταστρατηγήσεως των διατάξεων του ΓΟΚ) του υποχρεωτικώς ακαλύπτου τμήματος του οικοπέδου όταν τούτο αφίεται εις το οπίσθιον όριον των οικοπέδων.

δ) Επιβάλλει την χρήσιν της γης δια πραγματικάς στεγαστικάς ανάγκας παρεμποδίζουσα την εμπορικήν κερδοσκοπικήν εκμετάλλευσιν της αστικής καθ' όσον αποτρέπει την δημιουργίαν ισογείων καταστημάτων. Επομένως ενδείκνυται δια περιοχάς κατοικίας.

Γ. Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΣΤΟΑ: Συγκεντρώνει σοβαρά πλεονεκτήματα α) ΔΕΝ μειώνει το ποσοστόν καλύψεως οικοπέδων (άρθρ. 17 παρ. 11 ΓΟΚ), β) ΔΕΝ προσμετράται η επιφάνειά της εις τον συντελεστήν δομήσεως οικοπέδου (άρθρ. 15 παρ. 8 ΓΟΚ) επομένως ουδεμία μείωσις ή μειονέκτημα υφίσταται δια την εκμετάλλευσιν των οικοπέδων, γ) Εξασφαλίζει χώρους κυκλοφορίας πεζών και προστασίαν από καιρικάς συνθήκας (βροχή, ήλιος) δ) αυξάνεται η ορατότης εις τας διασταυρώσεις οδών και ε) Καθίσταται δυνατή και προωθείται η κατασκευή καταστημάτων εις το ισόγειον κυρίως προοριζομένων δια καταναλωτικά αγαθά ήτοι ούτων αναψυχής (Ζαχαροπλαστεία, Εστιατόρια κλπ) το άρθρον 253 του ΓΟΚ καθορίζει τας λεπτομερείας κατασκευής εξωτερικών στοών στ) Υφίσταται δυνατότης εν ανάγκη μελλοντικής διαπλατύνσεως των οδών ή δημιουργίας χώρων PARKING δια καταργήσεως του εκτός των υποστηλωμάτων προς την οδόν πεζοδρομίου.

Δ)   Η ΑΡΤΙΟΤΗΣ και το ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΜΟΝ των οικοπέδων εξασφαλίζεται δια των πράξεων τακτοποιήσεως και αναλογισμού (ΓΟΚ άρθ. 78). Προσέτι κατά παρέκκλισιν θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα τα οικόπεδα τα οποία α) υπολείπονται των ελαχίστων κατά παρέκκλιση διαστάσεων (πίναξ 10α σχεδίου διαγραμμάτων) κατά 5% και δεν δύνανται να τακτοποιηθούν ή κατέστησαν ελλειματικά συνεπεία ρυμοτομίας (άρθρον 73 παρ. 1 ΓΟΚ) β) οικόπεδα παραχωρηθέντα υπό του Κράτους (άρθρο 73 παρ. 1 ΓΟΚ) γ) οικόπεδα αποζημιούμενα κατά την διεύρυνσιν οδών εφ' όσον αι  διαστάσεις των είναι ίσαι προς τα 3/4 των ελαχίστων ορίων (ΓΟΚ άρθρ. 73 παρ. 3) δ) οικόπεδα γωνιαία καθιστάμενα μη άρτια λόγω αποτμήσεως κατά την επιβολήν στοών (άρθ. 73 παρ. 4 ΓΟΚ) κλπ. Τέλος κατά το άρθ. 78 παρ. 22 ΓΟΚ κατά την κρίσιν της Αρχής και υπό ωρισμένας προϋποθέσεις δύνανται οικόπεδα ανεξαρτήτων διαστάσεων (ελαχίστων) να χαρακτηρισθούν άρτια και οικοδομήσιμα.

Τα οικόπεδα τα ανήκοντα εις την Γ' ζώνην του πανταχόθεν ελευθέρου συστήματος δομήσεως πέραν των ευνοϊκών διατάξεων δια τους ιδιοκτήτας ως προς το οικοδομήσιμον τμήμα του οικοπέδου των, του άρθρου 38 παρ. 10,11,12,13,14,15 του ΓΟΚ οπωσδήποτε δύνανται ν' αξιοποιηθούν δια της οικοδομήσεως κτίσματος διαστάσεων 8 Χ 12 = 96 τετ. μέτρων κατά την παρ. 17 άρθ. 38 ΓΟΚ επίσης ΜΟΝΟ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΝ  που το οικοδομήσιμον τμήμα του οικοπέδου έχει διαστάσεις προσώπου ή βάθους μικροτέρας των 5 μ και εμβαδόν μικρότερον των 60 τετ. μέτρων χαρακτηρίζεται ως μη οικοδομήσιμον (άρ. 38 παρ. 19 ΓΟΚ) και χρήζει τακτοποιήσεως.

Ε) Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ και το  ΕΝ ΠΡΟΣΟΨΕΙ  ύψος κτιρίων καθορίζεται δια:

Ειδικώς εις το άρθρον 24 παρ. 2 ΓΟΚ, θεωρείται ανεκτή η επί έλαττον διαφορά των άρθρων 21,22 και 24 ΓΟΚ.διαμορφωθέντος πλάτους οδού εν σχέσει προς τα υπό της παρ. 1 του άρθρου 21 πλάτη οδού καθορίζοντα το εν προσόψει αριθμόν ορόφων (περίπτωσις αιτήσεως των δημοτών Αποστ. και Θεοδ. Γουγουλάκη επί της οδού ΑΘΑΝ. ΔΙΑΚΟΥ.

 Στ)   ΑΙ ΠΡΟΣΘΗΚΑΙ ΚΑΘ' ΥΨΟΣ. Επί υφισταμένων κτιρίων ανεγερθέντων βάσει νομίμων αδειών διέπονται υπό των διατάξεων του άρθρου 101 παρ. 6 και άρθρον 2 παρ. 7 ΓΟΚ κατά τας οποίας επιτρέπεται κατά παρέκλισιν το περίγραμμα της επιφανείας των καθ' ύψος προσθηκών να είναι το αυτό με το περίγραμμα της επιφανείας του υποκειμένου ορόφου.

Ζ) Τ' απαιτούμενα ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ δια τα υποβαλλόμενα εις το Υπουργείον προς έγκρισιν σχέδια ρυμοτομίας (επεκτάσεις) ή τροποποιήσεις αυτών διέποντα υπό των σχετικών διατάξεων του από 3-4 1929 Προεδ. Διατάγματος περί ΓΟΚ. Ιδιαιτέρως γίνεται μνεία του άρθρου 19 παρ. 1,3 και 4 και του άρθ. 20 παρ. 1 καθοριζόντων ως αναγκαία στοιχεία α) την σύνταξιν σχεδίου υπό κλίμακα 1:200 ενδεχομένως δε και 1:500 β) καθορισμόν συστήματος δομήσεως, μέγιστα και ελάχιστα ύψη κτιρίων ελάχιστα όρια διαστάσεων και εμβαδού οικοπέδων κλπ. Ωσαύτως τας υπό του άρθ. 21 επιβαλλομένας υποχρεώσεις των Δήμων ως προς τας ενστάσεις την κλήσιν των ενδιαφερομένων και τας επεξηγήσεις επί των σχεδίων των υποβληθησομένων ενστάσεων κλπ. Άπαντα τ' απαιτούμενα δικαιολογητικά καθορίζονται σαφώς εις την εγκύκλιον Ε 123/15/1/1961 ΥΔΕ.

Επίσης δέον να τονισθή ότι κατά το αυτό άρθρον 21 παρ. 4 οι αιτούντες την τροποποίησιν ιδιώται υποχρεούνται ιδία δαπάνη και φροντίδα να προσάγουν έτοιμα άπαντα τα ανωτέρω τεχνικά στοιχεία ως και τα στοιχεία κοινοποιήσεως (παρ. 2 και 3 άρθρον 21).

Η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου δέον να καλέση τους ενδιαφερομένους με την λήψιν σχετικής αποφάσεως υπό του Δημοτικού Συμβουλίου να συμμορφωθούν προς τας υπό του άρθρου 21 παρ. 4 του από 3-4 Π.Δ. υποχρεώσεις των, ως αύται λεπτομερώς καθορίζωνται εις την υπ' αριθ. Ε.123/15-1-61 εγκύκλιον ΥΔΕ.

ΙV

ΣΤΟΧΟΙ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στόχοι: Αι προτάσεις της Επιτροπής ν' ανταποκρίνωνται εις πραγματικάς ανάγκας της πόλεως, να είναι τεκμηριωμέναι, ίνα υπάρξη δυνατότης υιοθετήσεως των υπό των αρμοδίων οργάνων του Υφυπουργείου Οικισμού και να είναι απηλλαγμέναι προσπαθειών ικανοποιήσεως μεμονομένων αιτημάτων, εφ' όσον ταύτα δεν δύνανται να εναρμονισθούν προς γενικωτέρας πολεοδομικάς απαιτήσεις.

2.  Η κατά το δυνατόν καταβολή προσπαθείας διατηρήσεως διακεκριμένων χρήσεων εδάφους (αστικής γης). Ήτοι διατήρησις ενός τομέως της πόλεως ως αποκλειστικώς ΕΜΠΟΡΙΟΥ και ετέρου ως ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ κυρίως.

3.  Η διατήρησις ή έστω μικρά αύξησις του μέσου συντελεστού δομήσεως οικοπέδων της πόλεως εν σχέσει προς τον ισχύοντα σήμερα (ΜΣΔ οικοπ. 2,05) δια μειώσεως τούτου εις περιοχάς ένθα κρίνεται σκόπιμον, είτε λόγω αναγκαιότητος διατηρήσεως του διακεκριμένου χαρακτήρος κοινωνικής λειτουργίας της περιοχής (πχ εμπορικός τομεύς) είτε λόγω διαπιστώσεως αδυναμίας ή απροθυμίας χρησιμοποιήσεως του ήδη υφισταμένου μεγάλου συντελεστού Δομήσεως οικοπέδου και δι' αυξήσεως του ΣΔΟ εις ετέρας περιοχάς εις τας οποίας η αύξησις αύτη προβλέπεται να συμβάλη αποφασιστικώς εις την επίλυσιν πολεοδομικών προβλημάτων.\

4.  Να καταβληθή προσπάθεια εξασφαλίσεως αντί πάσης θυσίας των απομενουσών πλατειών ιδία εις τον Βον και Γον τομέα και δη των μεγάλης εκτάσεως τοιούτων καθ' όσον είναι πασιφανής η έλλειψις (κυριολεκτικώς τρομακτική) χώρων κυκλοφορίας πεζών (πεζόδρομοι, πεζοδρόμια), ως και χώρων πρασίνου ή παιδικών χαρών εν αντιθέσει προς το υψηλόν ποσοστόν οδών δια τροχοφόρα.

Αντιθέτως δια τας νησίδας, τας μικράς εκτάσεως πλατείας και τας οδούς τροχοφόρων δυνατόν ν' αντιμετωπισθή θέμα είτε αποδεσμεύσεως, είτε εφ' όσον εξασφαλίζεται η κυκλοφορία των τροχοφόρων να μετατραπούν τμήματα τούτων εις πεζοδρόμους μειωμένου του πλάτους των, είτε, εφ' όσον μάλιστα συντρέχει και περίπτωσις σημαντικής επιβαρύνσεως του Δήμου λόγω αποζημιώσεως κτισμάτων ή υποχρεώσεων απορρεουσών εκ του Ν.625/68 να καταργηθούν ή να επαφίεται η διάνοιξίς των εις την μέριμναν των ενδιαφερομένων Δημοτών.

5. Οι χώροι κυκλοφορίας πεζών επιβάλλεται να εξασφαλισθούν δια της εκτεταμένης επιβολής εξωτερικών στοών αι οποίαι εκ παραλλήλου επαυξάνουν την ορατότητα εις μεγάλον βαθμόν κατά τας διασταυρώσεις των υπό οξείαν ή ορθήν γωνίαν διασταυρουμένων οδών.

6. Η ανάπτυξις της πόλεως δέον να εξελιχθή κατά πυρήνας, ήτοι να επιδιωχθή όπως πέραν του ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ κέντρου της περιοχής ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ και της περιοχής ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ, η δημιουργία ανεξαρτήτων συνοικιών κυρίως κατοικιών, μη δευτερεύοντα κέντρα εμπορίου καταναλωτικών αγαθών, χώρων αναψυχής και μορφώσεως ικανοποιούντων αποκλειστικώς τας ανάγκας της συνοικίας.

7. Πρέπει να επιδιωχθή η εξάλειψις της υφισταμένης αντιφάσεως κυρίως εις τον τομέα Γγ της πόλεως ήτοι του να έχωμεν επί σχετικώς μεγάλων οικοπέδων(άνω των 300 τετ. μέτρων) μικρόν ποσοστόν καλύψεως (40% και χαμηλήν δόμησιν 3όροφα με την προσαύξησιν του Ν.395/68 ΣΔ οικοπέδων 1,20) δηλ ισχύουν όροι δομήσεως προσιδιάζοντες εις προάστια κατοικούμενα υπό υψηλών εισοδηματιών δυνάμει δυναμένων ν' ανεγείρουν επαύλεις (π.χ.  Κηφισσιά, Κεφαλάρι κλπ) ενώ εις την πόλιν μας, είναι γεγονός ότι οι ιδιοκτήται των οικοπέδων του τομέως Γγ ανήκουν γενικώς εις μέσης και χαμηλής στάθμης εισοδηματικά στρώματα, ως τούτο άλλωστε προαναφέρθη (σελ 1 διαπίστωσις ΣΤ). Η λύσις του προβλήματος δέον ν' αναζητηθή εις την ριζοσπαστικήν μετατροπήν του χάρτου υψών. Η μεταβολή των ζωνών Α,Β και Γ συνεπάγεται αλλαγήν προϋποθέσεων αρτιότητος οικοπέδων, συστήματος δομήσεως και ποσοστών καλύψεως και επομένως δέον να περιωρισθή κατά το δυνατόν λαμβανομένου μάλιστα υπ' όψιν του εξόχως υψηλού ποσοστού καλυπτομένης επιφανείας του σχεδίου πόλεως, το οποίον ήδη ισχύει εν σχέσει προς τα υπό της Πολεοδομίας καθοριζόμενα ανώτατα όρια (Ανώτατον όριον ποσοστού καλυπτομένης μικτής επιφανείας θεωρείται το 25%, έναντι 35% το οποίον είναι δυνατόν να καλυφθή σήμερον εις την πόλιν μας, βάσει των ισχυόντων όρων δομήσεως).

 8. Η θέσπισις (επισημοποίησις) του ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ δομήσεως εις τας οδούς της πόλεως αι οποίαι καίτοι ανήκουν εις τον Γ τομέα (ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ σύστημα δομήσεως) εν τούτοις εκτίσθησαν οικοδομαί, βάσει νομίμων αδειών, κατά το πλείστον άνευ πρασιάς επί της ρυμοτομικής γραμμής.

9. Η διατήρησις της ΠΡΑΣΙΑΣ (προκηπίου) όπου ήδη, υφίσταται αύτη ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΝ δε α) εις τας οδούς αι οποίαι έχουν καθ' όλον το μήκος των πρασιάν, ίνα υπάρχη δυνατότης μελλοντικής διαπλατύνσεως τούτων και β) εις περιοχάς όπου είναι επιθυμητή η εξέλιξίς των, ως τοιούτων κατοικιών.

Τυχόν κατάργησις πρασιών δύναται να δικαιολογηθή εις εντελώς  ειδικάς περιπτώσεις και εφ' όσον αφορούν περιωρισμένον μήκος οδών, επί  πλέον δε ν' αντικαθίστανται πάντοτε δι εξωτερικών στοών. Επίσης κρίνεται αναγκαίον να επιβληθή ΠΡΑΣΙΑ (σημειουμένη εις τα υπό κλίμακα 1:500 σχέδια) εις τας οδούς τας κειμένας εις την περιοχήν του πανταχόθεν ελευθέρου συστήματος δομήσεως, καθ' όσον το ποσοστόν των άνευ πρασιάς ανεγερθεισών οικοδομών είναι μικρόν, εν σχέσει προς τας ανεγερθείσας μετά πρασιάς ή προς τα μη ανοικοδομηθέντα εισέτι οικόπεδα.

10.  Η χωρητικότης της πόλεως δέον να περιωρισθή εις τα υπό της Πολεοδομίας καθοριζόμενα όρια. Η θεωρητική χωρητικότης μιας πόλεως εξαρτάται: α) από την πυκνότητα (αριθμός κατοίκων ανά στρέμμα μικτής επιφανείας) β) από το είδος της δομήσεως (χαμηλής ή υψηλής) και επομένως είναι προσδιοριστέα. Ούτως ως προελέχθη  το ανώτατον επιτρεπτόν όριον της μέσης πυκνότητος δια μεν την χαμηλήν δόμησιν ανέρχεται εις 30 κατοίκους, δια δε την υψηλήν εις 55 κατοίκους ανά στρέμμα μικτής επιφανείας, με αντίστοιχα όρια ποσοστών καλυπτομένης επιφανείας 25% και 20%.

Εις την πόλιν μας ισχύει οπωσδήποτε συνδυασμός χαμηλής και υψηλής δομήσεως και επομένως ως μεγίστη πυκνότης θα πρέπη να θεωρηθή η αντιστοιχούσα εις 45 κατοίκους ανά στρέμμα μικτής επιφανείας.

Ήτοι: 2853 Χ 45 = 128.385 κάτοικοι.

Ο αριθμός ούτος των κατοίκων καλύπτει τον υπό του διαγράμματος δημογραφικής εξελίξεως πληθυσμού προβλεπόμενον αριθμόν κατοίκων μετά πεντήκοντα (50) έτη (έτος 2030 μΧ) όστις ως εκ του διαγράμματος εμφαίνεται υπολογίζεται εις 126.358 κατοίκους.

Προφανές τυγχάνει ότι η δυναμένη να καταστή κατοικίσιμος επιφάνεια βάσει των όρων δομήσεως θα πρέπη να είναι τοιούτου μεγέθους ώστε να ανταποκρίνεται εις τας οικιστικάς απαιτήσεις πληθυσμού 128.000 κατοίκων περίπου υπό τας ακολούθους παραδοχάς διαπιστώσεις και προοπτικάς: α) στεγαστικαί συνθήκαι άρισται (1 άτομον/δωμάτιον) δηλ. 25 τετ. μέτρα κατοικησίμου επιφανείας ανά άτομον ή 40 άτομα ανά στρέμμα κατοικησίμου επιφανείας β) εκ της συνολικής επιφανείας των οικοδομικών τετραγώνων ποσοστόν περίπου 80% θα χρησιμοποιηθή δια κατοικίας γ) εκ της δυναμένης να καταστή κατοικησίμου επιφανείας σήμερον χρησιμοποιείται μόνον το 20% (κατοικημένη επιφάνεια 730.000 τετ. μέτρα έναντι 3.657.000 μέτρων τα οποία δύνανται να καταστούν κατοικήσιμα).

12.Η κατάλληλος αναπροσαρμογή, ανακατανομή και περιωρισμένη αύξησις του Μέσου Συντελεστού δομήσεως Οικοπέδων της πόλεως ώστε να επιτευχθή η χρησιμοποίησις της επιφανείας της δυναμένης να καταστή κατοικήσιμος κατά το μεγαλύτερον ποσοστόν και παραλλήλως να μην υπερβή ο Μέσος Συντελεστής δομήσεως οικοπέδων τον αντιστοιχούντα εις την μεγίστην ανεκτήν χωρητικότητα.

Ήτοι MAXIMUΜ Μέσος συντελεστής δομήσεως οικοπέδων:

(128.000) / (0,80 Χ 1784 Χ 40) = 2,25.

Άρα είναι επιτρεπτή η αύξησις του Μέσου συντ. δομήσεως οικοπέδων από 2,05 που ισχύει σήμερον και αντιστοιχεί εις χωρητικότητα 117.000 κατοίκων, εις 2,25 ο οποίος θ' αντιστοιχή εις χωρητικότητα 128.000 κατοίκων.

Προτάσεις: 1.1. ΕΠΙΦΕΡΟΥΣΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗΝ ΑΛΛΑΓΗΝ ΟΡΩΝ ΔΟΜΗΣΕΩΣ

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   Αι προτεινόμεναι τροποποιήσεις του υφισταμένου Σχεδίου πόλεως αι συνεπαγόμεναι ουσιώδη μεταβολήν των όρων δομήσεως  διέπονται από τας ακολούθους αρχάς:

1.1.1.Η τροποποίησις του χάρτου ζωνών εμβαδών καθορίζοντος συστήματα δομήσεως και ποσοστά καλύψεως να είναι κατά το δυνατόν περιωρισμένη, ίνα αποφευχθή περαιτέρω αύξησις του ήδη υφισταμένου εξόχως υψηλού ποσοστού καλυπτομένης επιφανείας του Σχεδίου πόλεως (ποσοστόν καλυπτομένης μικτής επιφανείας σχεδίου πόλεως σήμερον 35% έναντι 25% ενδεδειγμένου, σχετικόν διάγραμμα 12). Εκ της συνολικής επιφανείας των οικοδ. τετραγ 977 στρέμματα ανήκουν εις τας ζώνας του συνεχούς οικοδ. συστήματος δομήσεως, ποσοστόν 70% και τα υπόλοιπα 807 στρέμματα εις την ζώνην του πανταχόθεν ελευθέρου συστήματος δομήσεως ποσοστόν καλύψεως 40%).

Συνεπεία των ανωτέρω ως και εις το συνημμένον σχέδιον υπό κλίμακα 1:4000 εμφαίνεται η επέκτασις της ζώνης Β εις βάρος της Γ και προφανώς μετατροπής του συστήματος δομήσεως από Πανταχόθεν Ελευθέρου εις Συνεχές τοιούτον περιωρίσθη εις τας ακολούθους περιπτώσεις: α) εις τας περιοχάς εις τας οποίας  παρουσιάζεται ασήμαντος οικοδομική δραστηριότης, β) ελπίζεται βασίμως ότι η τοιαύτη επέκτασις θα συμβάλη αποφασιστικώς εις την επίλυσιν Πολεοδομικών προβλημάτων (διανοίξεις οδών).

Εις την περιοχήν ταύτην εμπίπτει  η περιοχή Αγ.Κων/νου μέχρις οδού Καβράκου.

Β) εις ειδικάς περιπτώσεις μικρών εν γένει οικοδ. τετραγώνων ή τμημάτων τούτων εις τα οποία μία ή περισσότεραι πλευραί των ανήκουν εις το συνεχές σύστημα δομήσεως αι δε έταιραι εις το πανταχόθεν ελεύθερον, χωρίς να προβλέπεται πρασιά, εις τας πινακίδας υπό κλίμακα 1:500. κατά συνέπειαν θα πρέπη να ενταχθούν εις την Β ζώνην ή να επιβληθή πρασιά.

Τούτο όμως είναι άστοχον καθ' όσον τα εν λόγω οικοδ. τετρ. ανήκουν εις την αμέσως προς τους λόφους Προφήτου Ηλιού και Φρουρίου γειτνιάζουσαν περιοχήν Αγ.Μαρίνης, Κουτσομυλίων και επί της οδού Ελληνικού Στρατού κλπ η οποία ευρίσκεται εις άμεσον επαφήν με χώρους πρασίνου.

Γ) εις την ειδικήν περίπτωσιν του οικοδ. τετρ. του περικλειομένου μεταξύ των οδών ΛΙΑΚΑΤΑ-ΨΑΡΡΩΝ-ΛΑΚΜΩΝΟΣ. Εις το οικοδομικόν τούτο τετράγωνον τα επί της οδού ΨΑΡΡΩΝ οικόπεδα ανήκουν εις την Β ζώνην (συνεχές σύστημα), τα επί της οδού ΛΑΚΜΩΝΟΣ ανήκουν εις την Γ ζώνην (πανταχόθεν ελεύθερον σύστημα), αλλά προσφάτως κατηργήθη η προβλεπομένη πρασιά (ΦΕΚ 84ον 2-3-73), μόνον δε τα επί της οδού ΛΙΑΚΑΤΑ  οικόπεδα έχουν πρασιά και ανήκουν τύποις και ουσία εις την Γ ζώνην.

Η "εκκαθάρισις" της περιπλόκου πολεοδομικής καταστάσεως του οικοδομικού τούτου τριγώνου ενδείκνυται να πραγματοποιηθή δι' εντάξεως εις την Β ζώνην της επί της οδού ΛΑΚΜΩΝΟΣ "ερμαφροδίτου" πλευράς του, ως και τοιαύτης επί της οδού ΛΙΑΚΑΤΑ. Εις την τελευταίαν ταύτην οδόν ισχύουν τέσσαρα (4) διάφορα μεταξύ των πολεοδομικά καθεστώτα ήτοι: α) συνεχές σύστημα και τετραώροφα ΣΔΟ 0,73, β) συνεχές σύστημα και τριώροφα ΣΔΟ 1,96, γ) πανταχόθεν ελεύθερον σύστημα και τετραώροφα ΣΔΟ 1,96, δ) πανταχόθεν ελεύθερον σύστημα και τετραώροφα ΣΔΟ 1,65, ε) πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα και τριώροφα ΣΔΟ 1,20. Κατά συνέπειαν κρίνεται σκόπιμον όπως αποσαφηνισθή η ιδιόρρυθμος πολεοδομική κατάστασις της οδού δι' εντάξεώς της εις την ζώνην και τομέα Ββ (συνεχές σύστημα, κάλυψις 70% ύψη 3 + 1 = 4 τετραώροφα) ως τούτο εμφαίνεται εις το υπό κλίμακα 1:4000 σχέδιον.

Δ. Εις την ειδικήν περίπτωσιν των οικοπέδων των κειμένων εις τας γωνίας των οδών Νταή Πίνδου και Νταή Πίνδου - Λάκμωνος τα οποία ανήκουν εις Γ' ζώνην (πανταχόθεν ελεύθερον) και στερούνται πρασιάς ενώ τα υπόλοιπα οικόπεδα της οδού Πίνδου ανήκουν εις την Β' ζώνην (συνεχές σύστημα). Επίσης τυγχάνει αυτονόητον ότι δεν ευρίσκεται εντός των ορίων της λογικής η επιβολή πρασιάς εις μεμονωμένον οικόπεδον ενός οικοδομικού τετραγώνου. Επομένως αι γωνίαι αύται κείμεναι έναντι της εξόδου της γεφύρας Τρικκαίογλου προς Καλαμπάκαν δέον να ενταχθούν εις την Β' ζώνην. (Δι' ορατότητα θα προβλεφθή εξωτερική στοά). Τέλος θα θεωρείται αναγκαίον όπως και το τμήμα της οδού ΛΑΚΜΩΝΟΣ το κείμενον μεταξύ των οδών ΛΙΑΚΑΤΑ και ΝΤΑΗ ενταχθή εις την Β' ζώνην ως εις το σχετικόν σχέδιον 1:4000 εμφαίνεται και δια λόγους ομοιομορφίας αλλά και εκ του λόγου ότι η παρεμβολή του τμήματος τούτου δομουμένου κατά τον πανταχόθεν ελεύθερον σύστημα εντός της ζώνης του Συνεχούς συστήματος αποτελεί από πάσης πλευράς "ανορθογραφίαν".

Ε. Εις τας ειδικάς περιπτώσεις οδών ή τμημάτων αυτών αι οποίαι καίτοι ανήκουν εις την Γ ζώνην του Πανταχόθεν Ελευθέρου συστήματος δομήσεως εν τούτοις ανηγέρθησαν κτίσματα βάσει νομίμων αδειών άνευ πρασιάς έχοντα πρόσοψιν εις τας οδούς ταύτας. Ήτοι υφίσταται εν τοις πράγμασι ασυνεχές σύστημα δομήσεως. Επειδή όμως αι οδοί αύται παρουσιάζουν υψηλόν κυκλοφοριακόν φόρτον ως αποτελούσαι εξόδους της πόλεως απαιτείται η δι' εξωτερικών στοών πρόνοια ορατότητος και ασφαλούς κινήσεως των πεζών. Αι εξωτερικαί στοαί ως γνωστόν δεν έχουν νόημα εις το ΑΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα δια τον λόγον τούτον επιβάλλεται ως ενδεδειγμένη λύσις εις τας περιπτώσεις ταύτας, η μεμονωμένη θέσπισις του ΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος δομήσεως μετ' εξωτερικών στοών. Η ειδική αύτη περίπτωσις αφορά τμήμα της οδού Μακεδονίας μέχρι του ύψους της οδού 5ου Συντάγματος ως και την μίαν πλευράν της οδού Ασπροποτάμου. Εναλλακτικήν λύσιν αποτελεί η διατήρησις του πανταχόθεν ελευθέρου συστήματος δομήσεως με ταυτόχρονον επιβολήν προκηπίου (πρασιάς). Η δευτέρα αύτη λύσις μάλλον μειονεκτεί διότι εξασφαλίζει βεβαίως ορατότητα αλλά δεν συμβάλλει εις την ασφαλή διακίνησιν πεζών η οποία μόνον δι εξωτερικών στοών επιτυγχάνεται.

ΙΙΙα.Θέσπισις (βάσει του άρθρ. 29 του ΓΟΚ) του ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος δομήσεως εις οδούς ή τμήματα αυτών, ανηκούσας μέχρι τούδε εις το ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ σύστημα δομήσεως, αι οποίαι διεμορφώθησαν ήδη κατά το πλείστον εν τοις πράγμασι κατά το ΑΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα δομήσεως. Επί πλέον θα πρέπη αι οδοί αύται να μην παρουσιάζουν σημαντικήν κίνησιν τροχοφόρων και να υπάρχη προοπτική εξέλιξίς των εις οδούς εξυπηρετούσας το εμπόριον καταναλωτικών αγαθών της περιοχής εις την οποίαν ανήκουν.

Η οδός ΦΛΕΓΥΟΥ αποτελεί "AD HOC" περίπτωσιν τοιαύτης δυνομένη να θεωρηθή ο μελλοντικός εμπορικός πεζόδρομος της περιοχής της περικλειομένης υπό των οδών Αρριανού - Αγ.Κων/νου-Συγγρού-Ασκληπιού-Ευριπίδου. Αι οδοί Καρδίτσης και Αγ. Κων/νου παρά το γεγονός ότι υπάγονται εις την αυτήν κατηγορίαν με την οδόν Φλεγύου (δεν σημειούται πρασιά εις τα υπό κλίμακα 1:500 σχέδια) ΔΕΝ ενδείκνυται να υπαχθούν εις το ΑΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα δομήσεως, καθ όσον αφ' ενός μεν δεν υπάρχουν νεόδμητα κτίσματα άνευ πρασιάς πλην 3 ή 4 περιπτώσεων, αφ' ετέρου δε, ειδικώς η οδός Καρδίτσης, αποτελεί μίαν από τας κυριωτέρας εισόδους της πόλεως και θα πρέπη να ληφθή πρόνοια πιθανής μελλοντικής της διαπλατύνσεως. Κατά συνέπειαν πρέπει και αι δύο αύται οδοί να παραμείνουν εις το πανταχόθεν ελεύθερον σύστημα δομήσεως (Γ' ζώνη), εις το οποίον ήδη ανήκουν και να επιβληθή ΠΡΑΣΙΑ δια να θεωρούνται και ουσία εις την Γ' ζώνην.

Τροποποιήσεις των όρων δομήσεως των επί των οδών τούτων οικοπέδων θ' αντιμετωπισθούν από πλευράς υψών.

Τέλος εις την περιοχήν ΑΜΥΓΔΑΛΙΕΣ  η οποία ανήκει εις την Γ΄ ζώνην (πανταχόθεν ελεύθερον) δέον να επιβληθή ΠΡΑΣΙΑ προς εκκαθάρισιν του υφισταμένου σήμερον ανωμάλου Πολεοδομικού καθεστώτος αποφευγομένης της εντάξεώς της εις ΑΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα δομήσεως. Εις την άποψιν  ταύτην συνηγορεί και το γεγονός ότι αι ήδη ανεγερθείσαι οικοδομικαί κατά ποσοστόν άνω του 60% έχουν προ αυτών ΠΡΑΣΙΑΝ (προκήπιον). Τούτο εμφαίνεται και εις σχετικόν συνημμένον διάγραμμα.

Επί πλέον υφίστανται πλείστα όσα οικόπεδα άνευ κτισμάτων και επομένως δύναται να προληφθή η "Ντεφάκτο" καθιέρωσις του ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος δομήσεως.

Το ΑΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα δέον να επιβληθή και εις μικρόν τμήμα της οδού ΠΙΝΔΟΥ εις το οποίον συντρέχουν άπασαι αι προαναφερθείσαι προϋποθέσεις.

Ως προς την αρτιότητα και τη δυνατότητα οικοδομήσεως, θα ισχύσουν προφανώς αι μέχρι τούδε υφιστάμεναι προϋποθέσεις, ήτοι: δια τα ελάχιστα όρια προσώπου, βάθους και εμβαδού αι της ζώνης Γ' (πίναξ 10α). η κάλυψις θ' ανέλθη εις 60% ήτις ισχύει δια το υπ' όψιν ΑΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα δομήσεως. (ΓΟΚ άρθρον 30 παρ. 1).

Δια των προτεινομένων τροποποιήσεων του χάρτου ζωνών (εμβαδών) διαμορφούνται το ακόλουθον Πολεοδομικόν καθεστώς ως προς τα συστήματα δομήσεως και τα ποσοστά καλύψεως συγκριτικώς προς το ισχύον.

Ήτοι το ποσοστόν της καλυπτομένης επιφανείας επί της συνολικής μικτής επιφανείας του Σχεδίου πόλεως προτείνεται να ανέλθη εις:

(1032 / 2853) Χ 100 = 36,16% έναντι (1007 / 2853) Χ 100 = 35,28% υφισταμένου σήμερον.

Εν σχέσει όμως προς την επιφάνειαν των οικοδομικών τετραγώνων το προτεινόμενον ποσοστόν καλυπτομένης επιφανείας ανέρχεται εις: (1032 / 1784) Χ 100 = 57,84% έναντι (1007 / 2853) Χ 100 = 56,45% ισχύοντος σήμερον.

Τέλος, δέον να διευκρινισθή, ότι αναπόσπαστον στοιχείον του προτεινομένου χάρτου εμβαδών (ζωνών) αποτελεί ο χάρτης εξωτερικών στοών και ΠΡΟΚΗΠΙΩΝ (πρασιών). Αι σχετικαί προτάσεις επιβολής εξωτερικών στοών, διατηρήσεως, καταργήσεως ή επιβολής προκηπίων (πρασιών) θ' αναπτυχθούν περαιτέρω, μετά την έκθεσιν των προτάσεων των συνεπαγομένων ουσιώδη μεταβολήν των όρων δομήσεως.

ΙΙ2. Αύξησις γενικώς και ανακατανομή του συντελεστού δομήσεως οικοπέδων δι' αυξήσεως του ύψους εις ωρισμένας περιοχάς και μειώσεως τούτου εις ετέρας κατά τρόπον ώστε ν αποφευχθή σημαντική αύξησις του μέσου συντελεστού δομήσεως της πόλεως. Ήτοι ριζοσπαστική τροποποίησις του χάρτου υψών.

Κριτήρια επιλογής αποτελούν:

Α. Η προώθησις ανοικοδομήσεως εις περιοχάς του πανταχόθεν ελευθέρου συστήματος δομήσεως (τριωρόφων ή τετραωρόφων κτιρίων) αι οποίαι παρουσιάζουν εμφανώς ασήμαντον οικοδομικήν δραστηριότητα, δυσεπίλυτα Πολεοδομικά προβλήματα (αδιάνοικτοι οδοί) και αι οποίαι δύνανται και ενδείκνυται να εξελιχθούν εις περιοχάς κατοικίας. Εις τας περιοχάς ταύτας δέον όπως αυξηθή το ύψος κατά ένα έως δύο ορόφους αυξανομένου του συντελεστού δομήσεως οικοπ. από 1,20 ή 1,65 εις 2,00 και 2,05 αντιστοίχως. Έτερος περιορισμός επιλογής των ανωτέρω περιοχών δέον να θεωρηθή το "απομεμακρυσμένον" τούτων από τας περιοχάς Φρουρίου και Λόφου Προφήτου Ηλιού δηλ. να ευρίσκωνται εις τα χαμηλότερα υψόμετρα της πόλεως. Ούτω θ' αποφευχθή η εκ της αυξήσεως του ύψους μείωσις της από αρχιτεκτονικής πολεοδομικής και αισθητικής πλευράς σημασίας των δεσποζουσών της πόλεως Λόφων. Τοιαύται συνοικίαι είναι προφανώς αι ακραίαι και προς το ανατολικόν τμήμα της πόλεως κείμεναι (Σαράγια, Άγιος Κων/νος, Αμυγδαλιές, Μπάρα κλπ). Εις τα τμήματα των περιοχών τούτων προτείνεται η καθιέρωσις τομέων από πλευράς ύψους (πενταόροφα συνυπολογιζομένης της προσαυξήσεως του Ν.395/68). Ήτοι θα έχωμεν περιοχάς Γα (πανταχόθεν ελεύθερον σύστημα - πενταόροφοι) αι οποίαι θ' αποτελέσουν αρίστην λύσιν καλύψεως στεγαστικών αναγκών των μέσης και χαμηλής εισοδηματικής στάθμης στρωμάτων.

Αναλυτικότερον α) εις τας περιοχάς Αγίου Κων/νου και Σαραγίων η περιοχή η περιοκλειομένη υπό των οδών ΚΑΒΡΑΚΟΥ (άξων) ΑΓ. ΚΩΝ/ΝΟΥ (αμφότεροι ……) ΙΣΧΟΜΑΧΟΥ (άξων) ΦΛΕΓΙΟΥ ως και η περικλειομένη υπό των οδών ΚΑΒΡΑΚΟΥ (άξων) ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ (άξων) ΤΕΡΤΙΠΗ (άξων) ΦΛΕΓΙΟΥ/ προτείνεται να μετατραπή από Γγ (ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ, τριώροφα) εις Γα (ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ, πενταόροφα) των ορόφων νοουμένων πάντοτε μετά της προσαυξήσεως του Σ.Δ.Ο αυξάνεται από 1,20 εις 2,00 εις την υπόλοιπον περιοχήν μέχρι των ορίων του σχεδίου πόλεως ήτοι της οδού ΑΡΡΙΑΝΟΥ δέον ν' αυξηθή το ύψος κατά έναν όροφον δηλ. να μετατραπή η περιοχή από Γγ (πανταχόθεν ελεύθερον τριώροφα) εις Γβ (πανταχόθεν ελεύθερον τετραώροφα). Ο Σ.Δ. οικοπ. αυξάνεται από 1,20 εις 1.. προφανώς λόγω του αρχαιολογικού χώρου του ΚΟΥΡΣΟΥΜ ΤΖΑΜΙ εξαιρείται της προτάσεως αυξήσεως ύψους η περιοχή μεταξύ των οδών ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ (αμφότεροι αι πλευραί ΙΣΧΟΜΑΧΟΥ - ΚΑΛΥΨΟΥΣ (Ληθαίος ποταμός) - Καβράκου. Ούτως προφυλάσσεται η προβολή του ΚΟΥΡΣΟΥΜ ΤΖΑΜΙ συντελούσης και της διά του από 12-9-69 Β.Δ. επιβληθείσης εξαιρέσεως της περιοχής από την διδομένην δια του Ν.395/68 προσαύξησιν του ΣΔΟ.

Τέλος εις τα μεταξύ των οδών ΣΥΓΓΡΟΥ-ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ-ΚΑΒΡΑΚΟΥ και πλατείας ΦΥΛΑΚΩΝ ΤΡΙΚΑΛΩΝ οικοδ. τετράγωνα δέον ν' αυξηθή το ύψος μόνον κατά ένα όροφον δεδομένου ότι επροτάθη προηγουμένως η ένταξις εις την Β ζώνην του Συνεχούς συστήματος (κάλυψις 70%) και μετατρέπεται από Γγ (πανταχόθεν ελεύθερον, τριώροφα) εις Ββ (Συνεχές τετραώροφα). Ο Σ.Δ. οικοπ. αυξάνεται ούτω από 1,20 εις 2,50.

 Άπασα η ανωτέρω περιοχή εις την οποίαν διατηρούνται και επιβάλλονται προκήπια (πρασιαί) και επομένως προορίζεται δια περιοχήν κατοικιών κυρίως, θα εξυπηρετηθή από την οδόν ΦΛΕΓΙΟΥ εξελιχθησομένην εις εμπορικήν οδόν. Η τοιαύτη εξέλιξις προδικάζεται πέραν της εν γένει πολεοδομικής διαρρυθμίσεως της περιοχής και εκ του προτεινομένου δια ταύτην ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος δομήσεως καθ' όλον το μήκος της. Ήτοι η οδός ΦΛΕΓΙΟΥ χαρακτηριζομένη σήμερον ως περιοχή Γγ (πανταχόθεν ελεύθερον - τριώροφα) προτείνεται να μετατραπή κατά το μεν μεταξύ των οδών ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ - ΙΣΧΟΜΑΧΟΥ τμήμα της εις Δβ (ΑΣΥΝΕΧΕΣ - τετραώροφα), κατά δε το μεταξύ των οδών ΙΣΧΟΜΑΧΟΥ και ΑΡΡΙΑΝΟΥ τμήμα της εις Δγ (ΑΣΥΝΕΧΕΣ, τριώροφα) αυξανομένου ούτω σήμερον υφισταμένου Σ.Δ οικοπέδων από 1,20 εις 2,20 και 1,60 αντιστοίχως.

Β) εις την περιοχήν ΑΜΥΓΔΑΛΙΕΣ προτείνεται η αύξησις κατά ένα όροφον ήτοι μετατροπή της περιοχής από Γγ (πανταχόθεν ελεύθερον - τριώροφα) εις Γβ (πανταχόθεν ελεύθερον τετραώροφα).

Γ) εις την περιοχήν ΜΠΑΡΑΣ η μεταξύ των οδών ΦΑΡΜΑΚΗ (άξων) - 5ου Συντάγματος (άξων) ΜΕΤΑΞΑ (άξων) ΠΛΟΥΤΩΝΟΣ (αμφότεροι πλευραί) ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΥ (εκτός των εχόντα πρόσοψιν επ' αυτής οικοπέδων) ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ (άξων) ΑΝΩΝΥΜΟΣ (άξων) ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΥ (άξων) ΤΣΑΚΑΛΩΦ (πλην των εχόντων πρόσοψιν επ' αυτής οικοπέδων) - Γ.ΟΛΥΜΠΙΟΥ (πλην των εχόντων πρόσοψιν επ' αυτής οικοπέδων προτείνεται η αύξησις του ύψους κατά ένα όροφον δηλ μετατροπή της περιοχής από Γβ (πανταχόθεν ελεύθερον τετραώροφα) εις Γα (πανταχόθεν ελεύθερον πενταόροφα). Ήτοι θα έχωμεν αύξησιν του Σ.Δ οικοπ. από 1,65 εις 2,05. η οδός ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ  δέον να εξαιρεθή της προσαυξήσεως δεδομένου ότι επροτάθη δια το μέχρι της οδού 5ου ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ύψος αύτη η ένταξις εις την Βαν ζώνην του ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ δομήσεως δηλ η τροποποίησίς της από Γβ (πανταχόθεν ελεύθερον - τετραώροφα) εις Ββ (συνεχές τετραώροφα) ήτοι ήδη ηυξήθη λόγω μεγαλυτέρου ποσοστού καλύψεως ο Σ.Δ οικοπ. από 1,65 εις...

Επίσης προτείνεται η επέκτασις της περιοχής Γβ (πανταχόθεν ελεύθερον τετραώροφα) μέχρι αξόνων των οδών ΠΛΑΤΑΙΩΝ - ΠΑΠΑΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ - ΒΛΑΧΑΒΑ μετατρεπομένης της περιοχής της περικλειομένης υπό των αξόνων των οδών ΠΛΑΤΑΙΩΝ - ΠΑΠΑΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ - ΒΛΑΧΑΒΑ - ΔΡΑΓΟΥΜΗ -ΑΝΩΝΥΜΟΥ - 5ου ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ από Γγ εις Γβ (πανταχόθεν ελεύθερον τετραώροφα) ήτοι αύξησις του ΣΔΟ από 1,20 εις 1,60.

Β. Δεύτερον κριτήριον επιλογής περιοχών αυξομειώσεως του ύψους αποτελεί η ικανοποίησις πολεοδομικών αρχιτεκτονικών και αισθητικών απαιτήσεων.

Το κριτήριο τούτο επιβάλλει, αλλού μεν αύξησιν ύψους κατά ένα όροφον αλλού δε μείωσιν ύψους (περικοπή) ορόφου. Περιπτώσεις της κατηγορίας αυτής δύνανται να θεωρηθούν:

Α) η οδός ΛΙΑΚΑΤΑ ανήκουσα ήδη κατ' αμφοτέρας τας πλευράς την Βαν ζώνην του ΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος δομήσεως και επιβάλλεται η αποσαφήνησις του πολεοδομικού καθεστώτος των επί ταύτης εχόντων πρόσοψιν οικοπέδων ήτοι μετατροπήν των τμημάτων της από τας περιοχάς Βγ (συνεχές τριώροφα) Γβ (πανταχόθεν ελεύθερον τετραώροφα). Ήτοι προτείνεται αύξησις ΣΔ οικοπ από 1,95 ή 1,65 ή 1,20 εις 2,66 ή 2,55 ή 2,50 αντιστοίχως.

Β) το μεταξύ της οδού ΛΙΑΚΑΤΑ  και του άξονος της οδού ΝΤΑΗ τμήμα κρίνεται σκόπιμον να υπαχθή εις τον Β τομέα υψών (τετραώροφα) δηλ. μετατροπή της περιοχής από Γγ εις Βγ ήτοι αύξησις ΣΔ οικοπ από 1,20 εις 2,50 και όσον αφορά μεν την αιτιολόγησιν της εντάξεως εις την Βαν ζώνην του ΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος η αιτιολόγησις εγένετο εις τα περί τροποποιήσεων του χάρτου εμβαδών αναπτυχθέντα, όσον δε αφορά την ενταύθα προτεινομένην αύξησιν του ύψους αύτη επιβάλλεται διά τον λόγον ότι εις το έναντι του Ληθαίου ποταμού οικοδ. τετραγώνου, οριζόμενον υπό των οδών ΑΜΑΛΙΑΣ (παραποταμίως) - Β.ΚΩΝ/ΝΟΥ ΛΕΩΤΣΑΚΟΥ, ισχύει ύψος τετραωρόφων καίτοι ευρίσκεται πλησιέστερον προς το ΦΡΟΥΡΙΟΝ.

Γ) τα οικόπεδα τα έχοντα πρόσοψιν επί της μικράς πλατείας ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΟΥ ήτις αποτελεί διεύρυνσιν της οδού ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ, δέον να αποκτήσουν το ισχύον ύψος καθ' όλον το μήκος της ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ και μέχρι του ύψους των αξόνων των οδών ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ - ΣΥΓΓΡΟΥ. Δηλαδή να εξισωθή ο αριθμός ορόφων με τα λοιπά οικόπεδα καθ' όσον λόγοι αρχιτεκτονικής και αισθητικής ομοιομορφίας επιβάλλουν το ενιαίον ύψος αμφοτέρων των πλευρών της οδού ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ.  Ήτοι προτείνεται η αύξησις του ύψους κατά ένα όροφον και μετατροπήν του χαρακτηρισμού της περιοχής από Ββ (συνεχές τετραώροφα) εις Βα (συνεχές πενταόροφα) αύξησις ΣΔ οικοπ από 2,73 εις 3,43.

Δ) μείωσις του ύψους κατά ένα όροφον και υπαγωγήν της περιοχής από Ββ (συνεχές τετραώροφα) εις Βγ (συνεχές τριώροφα) επιβάλλεται να γίνη πέριξ της περιοχής του ΦΡΟΥΡΙΟΥ και του ΛΟΦΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΗΛΙΟΥ. Ήτοι προτείνεται η περικοπή ορόφου από τετραώροφα εις τριώροφα επί των οικοπέδων των εχόντων πρόσοψιν επί των οδών Β.Κων/νου (από γεφύρας Τρικκαίογλου) ΛΕΩΤΣΑΚΟΥ (πλην των γωνιαίων επί της οδού ΑΜΑΛΙΑΣ) και μέχρι συναντήσεως του άξονος της οδού ΚΑΝΟΥΤΑ.

Εν συνεχεία η γραμμή διαχωρισμού τομέων υψών δέον ν' ακολουθήση τους άξονας των οδών ΚΑΝΟΥΤΑ-ΤΖΩΡΤΖΟΠΟΥΛΟΥ και εξικνουμένη ως εις το σχετικόν σχέδιον υπό κλίμακα 1:4000 εμφαίνεται να καθωρίση ως υπαγώμενα εις τον γ τομέα υψών (τριώροφα) τα οικόπεδα τα έχοντα πρόσοψιν επί των οδών ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΟΥ-ΙΑΚΩΒΑΚΗ-Π.ΜΕΛΑ-ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ μέχρι του άξονος της οδού ΜΕΤΑΞΑ. Δια της τροποποιήσεως ταύτης των υψών εξαλείφεται και η τερατώδης αντίθεσις να έχωμεν επί μιας οδού (π.χ. ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΟΥ - Π. ΜΕΛΑ κλπ) εις μεν την μίαν πλευράν της διώροφα (προς το ΦΡΟΥΡΙΟΝ λόγω εξαιρέσεως της προσαυξήσεως του ΣΔΟ του Ν.395/68) και εις την απέναντι τετραώροφα.

Γ. τρίτον κριτήριον επιλογής περιοχής μειώσεως του ύψους δια περικοπής ορόφου αποτελεί α) η ανάγκη εξοικονομήσεως ΣΔ οικοδ και την διάθεσίν του εις τας προαναγραφείσας περιοχάς. Κατά τον τρόπον αυτόν αποφεύγεται η μεγάλη αύξησις του Μέσου Συντελεστού Δομήσεως της πόλεως και κατ' επέκτασιν της χωρητικότητός της.

Β) η απροθυμία της καθ' ύψος προσθήκης προς εκμετάλλευσιν του ισχύοντος Σδοικοδ με συνέπειαν την αχρησίαν του ήδη υφισταμένου υψηλού ΣΔ οικοπέδων και πλασματικήν διόγκωσιν της "θεωρητικής" χωρητικότητος της πόλεως.

Γ) η προσπάθεια διαχωρισμού των κοινωνικών λειτουργιών δηλ η διατήρησις του καθαρώς εμπορικού-βιοτεχνικού χαρακτήρος του κέντρου της πόλεως του περικλειομένου υπό του ΛΗΘΑΙΟΥ ποταμού και των οδών ΝΙΚΟΤΣΑΡΑ - ΑΘ. ΔΙΑΚΟΥ - ΑΒΕΡΩΦ - ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ - ΖΑΠΠΑ.

Είναι προφανές ότι ο περιορισμός του αριθμού των ορόφων κατά ένα (1) εις την εν λόγω περιοχήν της πόλεως θα μειώση την πιθανότητα της ανεγέρσεως πενταορόφων οικοδομών εις τας οποίας οι κατώτεροι όροφοι θα χρησιμοποιούνται δια καταστήματα και οι ανώτεροι δια κατοικίας, φαινόμενον άκρως ανεπιθύμητον.

Κατόπιν των ανωτέρω είναι απολύτως αναγκαία η περικοπή ενός ορόφου εις την προαναφερθείσαν περιοχήν η οποία χαρακτηρίζεται σήμερον ως Αω ή Βα (συνεχές πενταόροφα), οπότε θα μετατραπή εις Αβ ΣΥΝΕΧΕΣ τετραώροφα). Οι ισχύοντες σήμερον ΣΔ οικοπέδων είναι 3,60 ή 3,52 ή 3,50 και θα μειωθούν εις 2,90 ή 2,82 ή 2,80 αντιστοίχως. Η υιοθέτησις της προαναφερομένης μειώσεως του ύψους εις την εν λόγω περιοχήν εκτάσεως 85 περίπου στρεμμάτων αποτελεί ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΙΝ

Α) οιασδήποτε επιδιωκομένης δια των τροποποιήσεων πολεοδομικής εξυγιάνσεως και β) ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΟΣ εγκρίσεως παρά των αρμοδίων Υπηρεσιών του Υφυπουργείου οικισμού του συνόλου των προτάσεων.

Δια των προτεινομένων τροποποιήσεων επέρχονται μεταβολαί εις τας ζώνας και τομείς.

Τα κυριότερα αποτελέσματα των τροποποιήσεων τούτων είναι τα εξής: α) ο μέσος συντελεστής δομήσεως της πόλεως αυξάνει από 2,05 εις 2,15 ήτοι η "θεωρητική" χωρητικότης της πόλεως από 117.000 κατοίκους εις 123.000 περίπου κατοίκους

Β) δια της κατανομής του ΣΔ οικοπέδου επέρχεται ορθοτέρα αξιολόγησις της αστικής γης και αποστερείται κατά κάποιον τρόπον του καθαρώς "εμπορευματικού" της χαρακτήρος δεδομένου ότι αι τροποποιήσεις έχουν σαφή εξισωτικήν στάσιν των ΣΔ οικοπέδων. Ήτοι τείνουν να αμβλύνουν την διαφοράν μεταξύ προνομιούχων οικοπεδούχων (ΣΔ Οικοπέδων 3,50-3,60) και των "δευτέρας κατηγορίας" δηλ των κατόχων οικοπέδων με μικρόν ΣΔ οικοπέδων (0,80-1,20). Τούτο άλλωστε εμφαίνεται χαρακτηριστικώς εις το διάγραμμα 15 του σχεδίου διαγραμμάτων.

Γ) ΔΕΝ ανατρέπεται η γενική αρχή της μεγαλυτέρας πυκνότητος εις το κέντρον της πόλεως και προοδευτικής ελαττώσεως προς τας παρυφάς ως τούτο εμφαίνεται και εις τον χάρτην υπό κλίμακα 1:4000 τον διαχωρίζοντα την πόλιν ανά τομείς αναλόγως του ΣΔ οικοπέδων. Εν συνόψει το γενικόν πλαίσιον των προτεινομένων τροποποιήσεων του σχεδίου πόλεως δύναται ν' αποδοθή υπό των κατωτέρω πινάκων εις απολύτους αριθμούς (στρέμματα) και ποσοστιαίως. Τα ποσοστά αναφαίρονται επί του συνόλου της επιφανείας των οικοδομικών τετραγώνων η οποία ανέρχεται εις 1784 στρέμματα.

Απαραίτηται διευκρινήσεις θεωρούνται αι εξής: εις τας περιοχάς του πανταχόθεν ελευθέρου συστήματος δομήσεως (κάλυψις 40%) προτείνεται α) η ένταξις 89 στρεμμάτων περίπου εκ του συνόλου των 807 εις το ΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα (κάλυψις 70%) και 8 στρεμμάτων εις το ΑΣΥΝΕΧΕΣ (κάλυψις 60%) και β) η αύξησις των ορόφων κατά ένα εις έκτασιν 203 στρεμμάτων περίπου και κατά δύο ορόφους εις έκτασιν 48 στρεμμάτων περίπου.

Εις το κέντρον της πόλεως και εις την πλησίον του ΦΡΟΥΡΙΟΥ περιοχήν προτείνεται ο περιορισμός των ορόφων κατά ένα επί συνολικής εκτάσεως 106 στρεμμάτων, επιτυγχανομένης ούτω εξισορροπήσεως των όρων δομήσεως καθ' όλην την έκτασιν του ρυμοτομικού σχεδίου και αποφυγής υπερβολικής διογκώσεως της χωρητικότητος της πόλεως.

Τέλος κρίνεται σκόπιμον να τονισθούν και τα εξής:

Α. εις άμεσον σχέσιν με τας τροποποιήσεις τας συνεπαγομένας ουσιαστικήν μεταβολήν των όρων δομήσεως ευρίσκονται αι προτεινόμεναι ΕΞΩΤΕΡΙΚΑΙ ΣΤΟΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΚΗΠΙΑ (ΠΡΑΣΙΑΙ) ως εμφαίνονται εις το συνημμένον σχέδιον υπό κλίμακα 1:4000. το σχέδιον τούτο αποτελεί αναπόσπαστον στοιχείον των χαρτών εις τους οποίους εμφαίνονται αι προτεινόμεναι τροποποιήσεις ζωνών (συστημάτων δομήσεως) και υψών. Αι σκέψεις αι οποίαι επρυτάνευσαν εις την σύνταξιν του χάρτου ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΤΟΩΝ-ΠΡΟΚΗΠΙΩΝ (ΠΡΑΣΙΩΝ) θ' αναπτυχθούν περαιτέρω.

Β. δια των προτεινομένων τροποποιήσεων δεν θίγονται κτίρια και τακτοποιηθέντα οικόπεδα καταστάντα άρτια βάσει του ισχύοντος πολεοδομικού καθεστώτος, εξακολουθούν κατά μείζοντα λόγον να είναι άρτια και οικοδομήσιμα (προϋποθέσεις του από 3-4-1929 ΠΔ)

Αι ανωτέρω προτάσεις τροποποιήσεων αφορούν την κατηγορίαν των αιτήσεων δημοτών των συνεπαγομένων ουσιώδη μεταβολήν των όρων δομήσεως ικανοποιούνται ολικώς ή μερικώς ή απορρίπτουσαι ταύτας (αιτήσεις υπό στοιχείον 1.1 του διαγράμματος κατατάξεως αιτουμένων τροποποιήσεων).

Ειδικώς διά τα ΠΡΟΚΗΠΙΑ (Π ρ α σ ι ά ς) και τας ΕΞΩΤΕΡΙΚΑΣ ΣΤΟΑΣ συνετάγη σχετικόν σχέδιον υπό κλίμακα 1:4000 εις το οποίον εμφαίνονται αι σχετικαί προτάσεις είτε αύται αφορούν εις ήδη προβλεπομένας και κρινομένας ως διατηρητέας, είτε πρόκειται διά ΜΗ προβλεπομένας και προτεινομένας προς επιβολήν, είτε τέλος αναφέρονται εις προτεινομένας προς κατάργησιν π ρ α σ ι ά ς και μετατροπήν των εις εξωτερικάς στοάς.

Σκέψεις αι οποίαι επρυτάνευσαν εις την σύνταξιν του Χάρτου ΠΡΟΚΗΠΙΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΤΟΩΝ είναι ακόλουθοι:

1. Λόγω των αναμφισβητήτων πολεοδομικών, αρχιτεκτονικών και αισθητικών  πλεονεκτημάτων αι ήδη προβλεπόμεναι Π ρ α σ ι α ί πρέπει να διατηρηθούν εις απάσας τας περιοχάς δια τας οποίας προτείνεται η ένταξις εις την Βαν ζώνην του ΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος δομήσεως. Ούτω θα υπάρξη προοπτική εξελίξεως των περιοχών τούτων εις τοιαύτας κ α τ ο ι κ ι ώ ν.

2. Εις τας οδούς των περιοχών εις τας οποίας ισχύει το ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ Σύστημα δομήσεως είναι αναγκαίον προφανώς να επιβληθεί ΙΙΡΑΣΙΑ εφόσον δεν προβλέπεται εις τα υπό κλίμακα 1:500 σχέδια. Τούτο δε διότι εξ ορισμού ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ σύστημα δομήσεως νοείται μόνον εις περιοχάς εις τας οποίας τα ανεγειρόμενα κτίσματα αφίστανται απάντων των ορίων του οικοπέδου.

3. Αι εξωτερικαί  ΣΤΟΑΙ επιβάλλονται: α)Εις οδούς μικρού πλάτους προς εξασφάλισιν ανέτου κυκλοφορίας π ε ζ ώ ν και ενδεχομένως γραμμικήν ανάπτυξιν δευτερεύοντος κέντρου εμπορίου (εμπορικήν οδός), β) εις οδούς με υψηλόν κυκλοφοριακόν φόρτον προς προστασίαν των πεζών από τα τροχοφόρα.

Επίσης εις τας οδούς ταύτας δια της επιβολής ΕΞΩΤ. ΣΤΟΑΣ μειώνονται αι πιθανότητες τ ρ ο χ α ί ω ν δυστυχημάτων λόγω ηυξημένης ορατότητος εις τας διασταυρώσεις των οδών. γ) Εις οδούς του εμπορικού τμήματος της πόλεως όπου παρατηρείται ανθρωποσυνωστισμός, απαιτείται δε προσέτι χώρος προς έκθεσιν εμπορευμάτων. δ) Εις μεμονωμένας περιπτώσεις οδών ικανού εύρους (άνω των 10,30μ. πλάτους στοάς 3,50) εις τας οποίας επιδιώκεται η ανάπτυξις ωρισμένου είδους καταστημάτων (εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία κλπ.) τα οποία έχουν ανάγκην χώρου προς κατάληψιν υπό των πελατών. Και ε) εις οδούς αι οποίαι συνδέουν κεντρικάς αρτηρίας με τας οποίας συνήθως συναντώνται υπό ορθήν γωνίαν.

Κατ' αυτόν τον τρόπον εξασφαλίζεται η ορατότης κατά την έξοδον εκ της δευτερευούσης οδού εις την πρωτεύουσαν καί κατά την στροφήν του οχήματος εκ της κυρίας οδού εις την δευτερεύουσαν στ) Εις οδούς εις τας οποίας υφίσταται ΠΡΑΣΙΑ επί περιορισμένου τμήματος εκ του όλου μήκους των και η επιβολή εις το υπόλοιπον τμήμα των ε ξ ω τ ε ρ ι κ ή ς   σ τ ο ά ς θα δημιουργήση αρίστην αρχιτεκτονικήν και αισθητικήν εντύπωσιν λόγω ομαλής εναλλαγής της ΠΡΑΣΙΑΣ με την εξωτερικήν       σ τ ο ά ν και ζ) Εις περιπτώσεις προοπτικής δημιουργίας δευτερευόντων κέντρων εμπορίου (καταναλωτικών αγαθών) οπότε ενδείκνυται η περιμετρική ανάπτυξις των ΣΤΟΩΝ εις όλας τας πλευράς του υπ' όψιν οικοδομικού τετραγώνου.  

Βάσει των ανωτέρω σκέψεων προτείνεται η επιβολή ε ξ ω τ ε ρ ι κ ή ς   σ τ ο ά ς:

Α. Εις τας οδούς τας καθέτους προς την οδόν  Βασ. Κων/νου και την οδόν Λαρίσης ήτοι εις τας οδούς:  1)ΤΖΩΡΤΖΟΠΟΥΛΟΥ 2) ΝΙΚΟΤΣΑΡΑ, 3)ΚΑΝΙΓΓΟΣ 4)ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 5) ΜΠΟΤΣΑΡΗ 6) ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΟΥ 7) ΤΙΟΥΣΟΝ 8)ΓΑΜΒΕΤΑ, 9) ΚΛΕΜΑΝΣΩ 10) ΜΙΑΟΥΛΗ 11) ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ, καθ' όσον  δι' αυτάς έχουν πλήρη εφαρμογήν αι υπό στοιχεία (α), (γ) και (ε) προαναφερθείσαι. γενικαί Αρχαί.

Β. Εις τας οδούς του εμπορικού τμήματος της πόλεως ήτοι: 1)ΠΛΟΥΤΩΝΟΣ της οδού ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (Εξάρχου) 2) ΧΑΙΡΟΠΟΥΛΟΥ. 3) ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ κατ' εφαρμογήν των υπό στοιχεία (α), (γ) και (στ) Γενικών αρχών.

Γ. Εις τας οδούς: 1) ΑΛΕΞ. ΠΑΠΑΓΟΥ 2) ΣΟΛΩΜΟΥ 3) ΦΙΛΙΠΠΟΥ και 4) ΚΟΡΩΝΙΔΟΣ κατ' εφαρμογήν των Γενικών Αρχών υπό στοιχεία (α) και (ε).

Δ. Εις τας οδούς 1) ΚΡΥΣΤΑΛΗ 2)ΑΡ. ΠΑΠΠΑ 3) εις τμήμα της ΦΛΕΓΙΟΥ κατ' εφαρμογήν των Γενικών Αρχών υπό στοιχεία (α), (στ) και εν τινι μέτρω της υπό στοιχείον (ε). Ως επίσης και της υπό στοιχείον (ζ) γενικής αρχής διά τας οδούς        ΑΡ. ΠΑΠΠΑ και Φλεγίου.

Ε. Εις τας οδούς 1) ΑΣΠΡ0ΠΟΤΑΜΟΥ 2) εις τμήμα της οδού ΠΙΝΔΟΥ 3) ΗΠΕΙΡΟΥ 4) ΚΑΝΟΥΤΑ 5)ΚΟΡΑΗ 6)ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (Εξάρχου) κατ' εφαρμογήν των Γενικών Αρχών υπό στοιχεία (α), (β) και (ε).

ΣΤ. Εις τας οδούς 1) ΒΑΛΑΩΡΙΤΟΥ 2) ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΥ 3)ΔΕΛΗΓΙΩΡΓΗ κατ' εφαρμογήν των Γενικών Αρχών υπό στοιχεία (α), (β), (ε)  και (στ).

Ζ.  Εις τας οδούς 1) ΦΑΡΜΑΚΗ 2) εις τμήμα της οδού ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ κατ' εφαρμογήν των Γενικών Αρχών υπό στοιχεία (β) και (στ).

Η. Εις τας πέριξ της πλατείας ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ οδούς ΠΕΛΕΚΗ κλπ. και τας πέριξ της πλατείας Φυλακών οδούς ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ-ΣΥΓΓΡΟΥ (ως εις το σχετικόν Σχέδιον υπο κλίμακα 1:4000 εμφαίνεται) κατ' εφαρμογήν των Γενικών Αρχών υπό στοιχεία (β),(δ),(ε) και (ζ).

Θ. 1) Εις την μιαν πλευράν της οδού ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, 2) εις την οδόν ΚΑΝΟΥΤΑ κατ' εφαρμογής της υπό στοιχείον (β) Γενικής Αρχής 3) Εις τμήμα της οδού ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ κατ' εφαρμογήν της υπό στοιχείον (δ) Γενικής Αρχής και της υπό στοιχείον (ζ) Γενικής Αρχής. Τέλος ειδικώς εις την οδόν ΨΑΡΩΝ η προβλεπομένη ΠΡΑΣΙΑ προτείνεται να καταργηθή αντικαθισταμένη υπό εξωτερικής στοάς καθ'  όσον α) το πλάτος της οδού ΨΑΡΩΝ είναι 30,00μ. β) η διάνοιξις καθίσταται αδύνατος λόγω οικονομικής επιβαρύνσεως του Δήμου δια ποσού άνω των 2.000.000 δρχ. βάσει το Ν.625/68.

Κ. Εις υπό το πνεύμα της γενικής Αρχής υπό στοιχείον (ζ) δημιουργείται η προοπτική αναπτύξεως πυρήνων δευτερευόντων Κέντρων Εμπορίου εις τα οικοδ. τετράγωνα 1)ΛΙΑΚΑΤΑ-ΨΑΡΩΝ-ΛΑΚΜΩΝΟΣ (επιβολή εξωτ στοάς) 2) ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ-  ΚΑΒΡΑΚΟΥ-ΦΛΕΓΙΟΥ 3)ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ-ΑΡ.ΠΑΠΠΑ-ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ (επιβολή στοάς) 4) πέριξ της πλατείας Μητροπόλεως και  5) Πέριξ της περιοχής ΦΥΛΑΚΩΝ.

Διά του προτεινομένου σχεδίου ΠΡΟΚΗΠΙΩΝ-ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΤΟΩΝ αντιμετωπίζονται και αι αιτήσεις των Δημοτών  Αθ. Παύλη, Χ. Παύλη, κληρονόμων Λίβα, Θ. Ράπτη κλπ.(18 υπογραφαί) των οποίων το αίτημα ικανοποιείται μερικώς. 2) Α. Τάκη, Δ. Τάκη, Μ. Τάκη των οποίων το αίτημα απορρίπτεται 3) Ι. Νεγρήν, Α. Καρπούζα, Στ. Παλάτου, Α. Θεοδωρακοπούλου, Κληρονόμων Χορταρά των οποίων το αίτημα ικανοποιείται μερικώς.

 Μετά το πέρας της εισηγήσεως επηκολούθησε  ενημέρωσις του Δ. Συμβουλίου από μέρους δημοτών μεταξύ των οποίων και οι Αρχιτέκτονες 1) Ευαγ. Παπαϊωάννου διατελέσασα επί σειράν ετών Προϊσταμένη Πολεοδομικού Γραφείου Τρικάλων  2) Στυλιανή Γοργογέτα -Τσικρίκη και 3) ο Πολιτικός Μηχανικός Ιωάννης Μάντζαρης.

Οι εν λόγω Μηχανικοί παρέστησαν κατόπιν του υπ' αριθ. 10531/1-10-76 εγγράφου του Δήμου Τρικκαίων διά του οποίου είχαν κληθεί τα μέλη το Συλλόγου Διπλωματούχων Μηχανικών Τρικάλων να συνεργασθούν στην όλη προσπάθεια επεξεργασίας των αναγκαίων τροποποιήσεων του σχεδίου πόλεως. Αι απόψεις των Διπλ. Μηχανικών ήσαν σύμφωνοι γενικώς με τας προτάσεις της εισηγητικής εκθέσεως.

Επηκολούθησε διαλογική συζήτησις και αναπτύχθησαν υπό των κ. Δημοτικών Συμβούλων διάφοραι απόψεις μεταξύ των οποίων και αι εξής:

1. Ο κ. Χρόνης ετάχθη υπέρ της απόψεως της εις μεγάλην κλίμακα επεκτάσεως του συνεχούς συστήματος δομήσεως με ποσοστό καλύψεως των οικοπέδων 70%. Συγκεκριμένως προέτεινε όπως εκ του συνόλου των οικοπέδων της πόλεως ποσοστόν 80% ενταχθή στο Συνεχές σύστημα δομήσεως έναντι του προτεινομένου ποσοστού 59% διά της εισηγητικής εκθέσεως και προφανώς να περιωριστεί το πανταχόθεν ελεύθερον σύστημα δομήσεως προβλέπον κάλυψιν των οικοπέδων κατά 40% στο υπόλοιπον 20% των οικοπέδων της πόλεως.

Ως προς τα ύψη εξέφρασε την άποψη να διατηρηθούν γενικώς ως έχουν εις τους τομείς Β' και Γ'(τριώροφα, τετραώροφα) να μειωθούν εις τον εμπορικόν τομέα κατά ένα όροφον πλην των οδών Κονδύλη-Ασκληπιού και Βασ .Κων/νου- Λαρίσης.

2. Ο κ. Χατζηγάκης εξέφρασε σκεπτικισμόν ως προς την επέκτασιν του συνεχούς συστήματος δομήσεως δεδομένου ότι ήδη εις το σύστημα τούτο δομήσεως υπάγονται το 54% των οικοπέδων της πόλεως και αφ'ετέρου η εκλεκτική του επέκτασις εις ωρισμένας περιοχάς πιθανόν να δημιουργήση εντύπωσιν χαριστικών πράξεων.

Επιπροσθέτως εδήλωσε ότι δεν ηδυνήθη ελλείψει χρόνου‚ να συμμετάσχη ενεργώς εις τας εργασίας της Επιτροπής της οποίας υπήρξε μέλος αλλά συμφωνεί εις γενικάς γραμμάς με τας διαπιστώσεις και τους στόχους τους αναφερομένους εις την εισηγητικήν έκθεσιν διατηρών ωρισμένας επιφυλάξεις εις τας επιμέρους προτεινομένας λύσεις.

Εν συνεχεία ο Πρόεδρος του Δ.Σ. συνώψισε τας προτάσεις τας αναφερομένας εις την τροποποίησιν του χάρτου εμβαδών που αφορά εις τα συστήματα δομήσεως ανεφέρθη δε εις τας εναλλακτικάς λύσεις των πολεοδομικών προβλημάτων και τας ιδιομορφίας των οδών ΦΛΕΓΥΟΥ, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, ΑΣΠΡΟΠΟΤΑΜΟΥ (μιας πλευράς) μικρού τμήματος της οδού ΠΙΝΔΟΥ, ωρισμένων οδών της περιοχής ΑΜΥΓΔΑΛΙΩΝ εις τας οποίας κάτοι υπάγονται εις το ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ σύστημα δομήσεως εκτίσθησαν ωρισμέναι οικοδομαί άνευ ΠΡΑΣΙΑΣ ως και εις το οικοδ. τετράγωνον περικλειόμενον μεταξύ των οδών ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ- ΔΡΑΓΟΥΜΗ - ΕΛΛ. ΣΤΡΑΤΟΥ - ΜΕΤΑΞΑ το οποίον υπάγεται εις την εξαίρεσιν της προσαυξήσεως του Σ.Δ.Ο.του Ν.395/68 και συγχωρείται η υπαγωγή του εις το Συνεχές σύστημα δομήσεως. Παραλλήλως ετόνισε ότι απαραιτήτως θα πρέπει να διατηρηθούν αι ήδη προβλεπόμεναι πρασιαί.

Παρεμβαίνων ο κ. Δήμαρχος κατόπιν αναφοράς του Δημ. Συμβούλου κ. Καλλιάρα εις την οδόν Καρδίτσης διευκρίνησε ότι η οδός ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ αποτελούσα την κυριωτέραν ίσως είσοδον της πόλεως υπάγεται τύποις εις το ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΣΥΣΤΗΜΑ δομήσεως, δεν προβλέπεται ΠΡΑΣΙΑ εις τας πινακίδας υπό κλίμακα 1:500 και επιπλέον υπάγεται εις τον περιορισμόν του ύψους λόγω του ΚΟΥΡΣΟΥΜ ΤΖΑΜΙ.

Κατόπιν της διευκρινίσεως ταύτης προετάθη υπό του Προέδρου η ένταξις της οδού ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ εις το συνεχές σύστημα δομήσεως με ΠΡΑΣΙΑΝ πλάτους 4,00μ ίνα καθίσταται δυνατή μελλοντική διεύρυνσίς της.

Επίσης διευκρινίσθη ότι εις τας περιοχάς εις τας οποίας επεκτείνεται το συνεχές σύστημα δομήσεως θα διατηρηθούν αι υπάρχουσαι πρασιαί θα διατηρηθούν και επί πλέον αι περιοχαί αι οποίαι παραμένουν εις το πανταχόθεν ελεύθερον σύστημα δομήσεως θα υφίσταται απαραιτήτως πρασιά.

Εν συνεχεία συνεζητήθη τό θέμα της αυξομειώσεως των υψών γενομένων αποδεκτών εις γενικάς γραμμάς των προτάσεων της Εισηγητικής Εκθέσεως. Εκ των συμβούλων οι Δερπανόπουλος Τριαντάφυλλος, Μανωλάκη Ολγα, Μπαλαμώτης Γεώργιος, Τσαγκούλης Γεώργιος, Χατζηγάκης Χρήστος και Χρόνης Γ. ετάχθησαν υπέρ της αυξήσεως μεν του ύψους εις την Γ' ζώνην του πανταχόθεν ελευθέρου συστήματος αλλά μόνον μέχρι του αριθμού τεσσάρων ορόφων.

Τέλος ως προς την επιβολήν των εξωτερικών στοών επεσημάνθησαν υπό του Δημοτικού Συμβούλου κ. Χατζηγάκη τα δύο βασικά των μειονεκτήματα ήτοι α) Η υποχρεωτική κατασκευή καταστημάτων εις το ισόγειον λόγω της στοάς ή εν εναντία περιπτώσει η κατασκευή διαμερισμάτων άνευ ηλιακού φωτός και β) Η αχρήστευσις των μικρών βάθους οικοπέδων λόγω της υπό της στοάς καταληφθησομένης επιφανείας των.

Κατόπιν των εκτεθέντων:

1. Το Δημοτικόν Συμβούλιον αποφασίζει ομοφώνως την επέκτασιν της Β' ζώνης του συνεχούς συστήματος δομήσεως ως κάτωθι, τροποποιουμένων εν μέρει των προταθεισών δια της εισηγητικής εκθέσεως λύσεων.

α) Μέχρι του άξονος της οδού ΚΑΒΡΑΚΟΥ, όστις πλέον θα αποτελή το διαχωριστικόν όριον των ζωνών Β' (συνεχές σύστημα) και Γ' (πανταχόθεν ελεύθερον) εις την περιοχήν ταύτην.

β)  Κατά μήκος της οδού ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ και επί των οικοπέδων των εχόντων πρόσοψιν εις την οδόν ταύτην. Η επέκτασις αύτη εκτείνεται μέχρι των ορίων του Σχεδίου Πόλεως.

γ)  το ισχύον όριον διαχωρισμού των ζωνών Β' (Συνεχές σύστημα) και Γ' (Πανταχόθεν ελεύθερον), εις την οδόν ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ παραμένει ως έχει μέχρι συναντήσεως του άξονος της οδού ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ . Από του σημείου τούτου το όριον τροποποιείται και ακολουθεί τον άξονα της οδού ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ μέχρι συναντήσεως του σημείου τομής των αξόνων των οδών ΧΑΣΙΩΝ, ΔΡΑΓΟΥΜΗ και ΚΑΤΑΡΑΧΙΑ και εν συνεχεία ακολουθεί την επέκτασιν της οδού ΔΡΑΓΟΥΜΗ(ΑΝΩΝΥΜΟΣ) μέχρι συναντήσεως του άξονος της οδού ΕΛΛ.ΣΤΡΑΤΟΥ.

δ) Κατά μήκος της οδού ΛΙΑΚΑΤΑ κατ' αμφοτέρας τας πλευράς της μέχρι συναντήσεως της οδού ΛΑΚΜΩΝΟΣ. Ήτοι το ισχύον  όριο διαχωρισμού των ζωνών Β' (Συνεχές) και Γ' (πανταχόθεν ελεύθερον)  εξικνούμενον μέχρι της οδού ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ (αμφοτέρων των οικοδομικών γραμμών της οδού ΛΙΑΚΑΤΑ υπαγομένων εις την Β' ζώνην) επεκτείνεται κατ' ευθείαν γραμμήν μέχρι της συναντήσεως της οδού ΛΑΚΜΩΝΟΣ.

Κατ' αυτόν τον τρόπον άπαντα τα οικόπεδα τα έχοντα πρόσοψιν επί της οδού ΛΙΑΚΑΤΑ εντάσσονται εις το ΣΥΝΕΧΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ δομήσεως.

Τέλος μειοψηφούντων των Ι. Μίγκα, αντιπροέδρου του Δ.Σ., Ι. Μάνη, Τρ. Δερπανοπούλου, Θ. Καλλιάρα, Γ. Μπαταγιάννη, Ο. Μανωλάκη, Α. Τελειώνη του κ. Χρόνη δηλώσαντος κώλυμα, το Δημοτικόν Συμβούλιον αποφασίζει την ένταξιν εις την Β' ζώνην (Συνεχές σύστημα) και των οικοπέδων των εχόντων πρόσοψιν επί της οδού ΛΑΚΜΏΝΟΣ κατά το μεταξύ της οδού ΛΙΑΚΑΤΑ και ΝΤΑΗ τμήμα αυτής, του ορίου διαχωρισμού των ζωνών Β' και Γ' της περιοχής ταύτης οριζομένου πλέον ως εξής: Το ισχύον όριον διαχωρισμού των ζωνών Β' (Συνεχές ) και Γ' (πανταχόθεν ελεύθερον) εις την νότιαν οικοδομικήν γραμμήν της οδού ΠΙΝΔΟΥ επεκτείνεται κατ' ευθείαν γραμμήν τέμνει αμφοτέρας τας οικοδομικάς γραμμάς της οδού ΝΤΑΗ, ακολουθεί την οικοδομικήν γραμμήν της οδού ΛΑΚΜΩΝΟΣ κατά τρόπον ώστε τα έχοντα πρόσοψιν εις ταύτην οικόπεδα να υπαχθούν εις την Β' ζώνην και συναντά το προαναφερθέν όριον  της οδού ΛΙΑΚΑΤΑ.

Ως προς την θέσπισιν του ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος δομήσεως το Δ.Σ. αποφασίζει ομοφώνως την ένταξιν των εχόντων πρόσοψιν εις την οδόν ΦΛΕΓΙΟΥ οικοπέδων από της οδού ΚΑΒΡΑΚΟΥ και μέχρι του άξονος της οδού ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ εις το ΑΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα δομήσεως, ως και των εχόντων πρόσοψιν επί της οδού ΠΙΝΔΟΥ από του ισχύοντος διαχωριστικού ορίου των ζωνών Β' και Γ' μέχρι του άξονος της οδού ΝΑΥΑΡΙΝΟΥ.

Ως προς τας προϋποθέσεις αρτιότητος και δυνατότητος οικοδομήσεως των οικοπέδων εξακολουθούν να ισχύουν διά τας εντασσομένας εις την Βαν ζώνην και εις την ζώνην του συνεχούς συστήματος δομήσεως περιοχάς αι μέχρι τούδε ισχύουσαι διατάξεις συμφώνως τω Γ.Ο.Κ. ως και αι λοιπαί τοιαύται.

Ούτω, διά των εγκριθεισών τροποποιήσεων του χάρτου εμβαδών αντιμετωπίζονται αι αιτήσεις των 1) Νικ. Παππά, Αλεξ. Ζαλαγκίτη, Ευαγ. Αξέλη κλπ. (2 υπογράφοντες) των οποίων η αίτησις γίνεται δεκτή 2) Νικ. Κόγια, Θεοδ. Κόγια,  Κ. Μαχαίρα κλπ. (31 υπογράφοντες) των οποίων το αίτημα δι' όσους έχουν ιδιοκτησίας από του άξονος της οδού ΚΑΒΡΑΚΟΥ μέχρι της οδού ΑΡΡΙΑΝΟΥ απορρίπτεται, ως προς την επέκτασιν του ΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος δομήσεως (Β' Ζώνη) αντιμετωπιζομένης περαιτέρω της αυξήσεως του αριθμού των ορόφων επίσης απορρίπτονται ως προς την επέκτασιν της Β. ζώνης (του συνεχούς συστήματος δομήσεως) αι αιτήσεις των 1) Βασ. Γκανά Β. Καπερώνη κλπ. (24 υπογράφοντες) 2) Η. Νταμάγα, η Σακοράφα κλπ .(23 υπογράφοντες) 3) Γ. Τυράκη , 4) Α. Μπρέντα 5) Λ.Τσιάρα κλπ. (4 υπογράφοντες), αντιμετωπιζομένης  κατωτέρω της αυξήσεως του αριθμού ορόφων.

Η αίτησις των Δ. Νινίκα κλπ. γίνεται αποδεκτή κατόπιν της εντάξεως των οικοδ. τετραγ. των περιλαμβανομένων  υπό των οδών ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ προεκτάσεως ΔΡΑΓΟΥΜΗ - ΕΛΛ.ΣΤΡΑΤΟΥ εις την Β' ζώνην του συνεχούς συστήματος δομήσεως.

Διά του εγκριθέντος χάρτου εμβαδών γίνεται αποδεκτή η αίτησις των 1) Σπ. Κατσίμπα, Α. Κογιάννη κλπ. (7 υπογράφοντες) διά της εντάξεως αμφοτέρων των πλευρών της οδού ΛΙΑΚΑΤΑ εις την Β' ζώνην του συνεχούς συστήματος δομήσεως ενώ απορρίπτεται η αίτησις των 1) Π. Κουράκου κλπ. (12 υπογράφοντες) αιτουμένων την ένταξιν οικοδ. Τετραγώνων επιφανείας εκατόν (100) στρεμμάτων εις την Βαν Ζώνην του συνεχούς συστήματος δομήσεως.

Τέλος η αίτησις των Ε. Σούγια, Γ. Καλκαντάρα κλπ. απορρίπτεται ως στερουμένη ουσίας. Τούτο δε διότι βάσει των ισχυόντων όρων δομήσεως ο διαχωρισμός των ζωνών (ή τομέων) εις Α' και Β' από πλευράς εμβαδών ουδεμίαν διαφοροποίησιν συνεπάγεται. (Το αυτό σύστημα δομήσεως και το αυτό ποσοστόν καλύψεως ισχύει).

Διά της θεσπίσεως του ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος δομήσεως εις την οδόν ΦΛΕΓΙΟΥ γίνεται αποδεκτή η αίτησις του Λ. Κοιλούκου και απορρίπτεται η αίτησις των Α. και Ευαγ. Παλλαντζά αιτουμένων την θέσπισιν του ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ συστήματος δομήσεως εις οδόν της περιοχής ΑΜΥΓΔΑΛΙΩΝ.

2.  Ως προς την τροποποίησιν του χάρτου υψών το Δημοτικόν Συμβούλιον ενέκρινε ομοφώνως τον προταθέντα χάρτην υψών, ως επεξηγείται ούτος εις την εισηγητικήν έκθεσιν με τας ακολούθους τροποποιήσεις

α) η περιοχή η περικλειομένη υπό της γραμμής: άξων οδού ΑΣΙΙΡΟΠΟΤΑΜΟΥ - ΟΡΙΟΝ διαχωρισμού ζωνών Β' (συνεχούς) και Γ'( πανταχόθεν ελευθέρου συστήματος δομήσεως) κατά μήκος της οδού ΠΙΝΔΟΥ και μέχρι της οδού ΝΤΑΗ (ως λεπτομερώς εμφαίνεται εις τον εγκριθέντα χάρτην υψών ) εντάσσεται από πλευράς υψών εις τον β' τομέα ( όροφοι 4 μετά της προσαυξήσεως του Σ.Δ.Ο. βάσει του Α.Ν 395/68)

β) Ο τομεύς α' υψών (όροφοι 5 μετά της προσαυξήσεως του Α.Ν.395 (68) επεκτείνεται κατ' αμφοτέρας τας οικοδ. γραμμάς της οδού ΚΟΝΔΥΛΗ μέχρι του άξονος της οδού ΔΡΑΓΟΥΜΗ.

γ) Η μείωσις του ύψους κατά ένα όροφον εις την πλησίον του Προφήτου Ηλιού περιοχήν θα έχη ως ακολούθως: Παραμένουν εις τον β' τομέα (4 όροφοι μετά της προσαυξήσεως του Σ.Δ.Ο.  του Α.Ν 395/68 ) τα οικόπεδα τα έχοντα πρόσοψιν επί της παραποταμίας οδού Β. ΑΜΑΛΙΑΣ  (πλην του γωνιαίου τοιούτου του κειμένου επί των οδών ΑΜΑΛΙΑΣ - ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ μέχρι συναντήσεως της οικοδ. γραμμής (της κειμένης προς ανατολάς) της οδού ΑΓ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ. Εκείθεν το όριον διαχωρισμού των τομέων τετραωρόφων - τριώροφων κτιρίων ακολουθεί την προς ανατολάς κειμένην οικοδ. γραμμήν της οδού ΑΓ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ των λοιπών οικοπέδων των εχόντων πρόσοψιν εις την οδόν ταύτην υπαγομένων εις τα τριώροφα, εν συνεχεία το όριον διαχωρισμού εξικνείται κατά μήκος της οδού ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ μέχρι του άξονος της οδού ΝΙΚΟΤΣΑΡΑ (των οικοπέδων των εχόντων πρόσοψιν επί της οδού ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ υπαγομένων εις τα τριώροφα) ταυτιζομένου από το σημείου τούτου μετά του άξονος της οδού ΝΙΚΟΤΣΑΡΑ μέχρι του σημείου τομής των αξόνων των οδών ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ - ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΟΥ.

Κατόπιν ακολουθεί την οικοδομικήν γραμμήν την κειμένην προς την πλευράν του Προφήτου Ηλιού κατά τρόπον ώστε αμφότερα τα οικόπεδα του τμήματος τούτου της οδού ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ τα έχοντα πρόσοψιν εις ταύτην πλην των γωνιαίων ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΟΥ-ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ και Π.ΜΕΛΑ-ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ) να υπάγονται εις τον τομέα β υψών (4 όροφοι μετά της προσαυξήσεως). Τέλος το όριο διαχωρισμού των τομέων υψών ακολουθεί την ανατολικήν οικοδ. γραμμήν της οδού ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ μέχρι συναντήσεως του άξονος της οδού ΜΕΤΑΞΑ κατά τρόπον ώστε τα έχοντα πρόσοψιν εις το τμήμα τούτο της οδού ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ (το μεταξύ των οδών Π.ΜΕΛΑ και ΜΕΤΑΞΑ) να υπαχθούν εις γ' τομέα υψών  (τριώροφα μετά της προσαυξήσεως). Τούτο δε διότι τα έναντι τούτων προς την πλευράν του Προφ. Ηλιού κείμενα υποχρεωτικώς δύνανται να κατασκευασθούν μέχρι διώροφα λόγω της υπαγωγής των εις την εξαίρεσιν της προσαυξήσεως του Α.Ν.395/68.

δ) Τέλος ως προς την προταθείσαν δια προγενεστέρας αποφάσεως του Δ.Σ. να καταστή οικοδ. τετράγωνον πλατείαν του ΑΓ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ αποφασίζεται η διατήρησις των πενταορόφων (μετά της προσαυξήσεως του Σ.Δ.Ο του ΑΝ 395/68 κτιρίων μόνον διά τα έχοντα πρόσοψιν επί της οδού ΚΟΝΔΥΛΗ.

Ως προς την διατήρησιν του μέχρι τούδε προβλεπομένων ως πενταορόφων κτιρίων κατά μήκος της οδού ΚΟΝΔΥΛΗ από του άξονος της οδού ΑΘ. ΔΙΑΚΟΥ μέχρι της Κεντρικής Πλατείας πέριξ της Κεντρικής Πλατείας και κατά μήκος των οδών ΒΑΣ.ΚΩΝ/ΝΟΥ και ΛΑΡΙΣΗΣ ‚ το Δημοτικόν Συμβούλιον κατά πλειοψηφίαν απέρριψεν την προταθείσαν διατήρησιν του αριθμού ορόφων υπό των Συμβούλων Μπαλαμώτη Γ., Τσαγκούλη Γ., Χατζηγάκη Χρ. και Χρόνη Γ.

Δια των εγκριθεισών τροποποιήσεων : απορρίπτονται αι αιτήσεις 1) Στ. Μπακάλη 2) Παν. Παχή, γίνονται αποδεκταί αι αιτήσεις των. 1). Χρ. Κοντοβουνήσιου 2) Ι. Πατούλιου, Π. Κουράκου κλπ. εκ παραλλήλου δε έχουν άμεσον σχέσιν με τας υποβληθείσας αιτήσεις των 1) Β. Γκανά, Β. Καπερώνη κλπ. (24 υπογράφοντες) 2) Η. Νταμάγκα κλπ. (23 υπογράφοντες ) 3) Γ. Τυράκη, 4) Α. Μπρέντα , 5) Ν. Κόγια κλπ (31 υπογράφοντες) καθ' όσον αυξάνεται το ύψος κατά 1 ή 2 ορόφους αντί της αιτηθείσας αυξήσεως του ποσοστού καλύψεως δι' επεκτάσεως του συνεχούς συστήματος δομήσεως.

3. Ως προς την διατήρησιν επιβολήν ή κατάργησιν ΠΡΟΚΗΠΙΩΝ και ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΤΟΩΝ το Δ.Σ. αποφασίζει ομοφώνως

α) Την απόρριψιν καθ' ολοκληρίαν της προταθείσης εις την εισηγητικήν έκθεσιν επιβολής εξωτερικών στοών

 β) Την διατήρησιν των υφισταμένων Προκηπίων εις το πλάτος του μέχρι τούδε ισχύοντος και εφ' όσον τούτο δεν υπερβαίνει τα 4,00 μ. άλλως το πλάτος τούτων δέον να περιορισθεί εις 4,00μ.

Η διατήρησις αφορά απάσας τας περιοχάς εις τας οποίας επεκτείνεται. η Β' ζώνη του συνεχούς συστήματος δομήσεως. Ειδικώς δια την οδόν ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ η επιβληθησομένη  ΠΡΑΣΙΑ ορίζεται εις πλάτος τεσσάρων (4.00) μέτρων.

γ) Την επιβολήν ΠΡΟΚΗΠΙΟΥ πλάτους 4,00 μ. συμφώνως τω άρθρω 38 παρ.2 του ισχύοντος Γ.Ο.Κ. εις απάσας τας περιοχάς τας οποίας ισχύει το ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ σύστημα δομήσεως, ως επίσης και εις τας περιοχάς αι οποίαι εντάσσονται εις το ΣΥΝΕΧΕΣ σύστημα Δομήσεως (περιπτώσεις τμήματος οδού ΦΛΕΓΙΟΥ, ΕΛΛ. ΣΤΡΑΤΟΥ κλπ.).

Επίσης εις οδούς εις τας οποίας προετάθη κατά την εισήγησιν η επιβολή εξωτ. στοάς αλλά μετά την καθολική απόρριψη της επιβολής εξωτ. στοάς κρίνεται αναγκαία η επιβολή ΠΡΟΚΗΠΙΟΥ (περίπτωση τμήματος οδού ΦΑΡΜΑΚΗ).

Διά του εγκριθέντος τελικώς χάρτου ΠΡΟΚΗΠΙΩΝ απερρίφθησαν ομοφώνως αι αιτήσεις καταργήσεως ΠΡΑΣΙΑΣ των 1) Α. Τάκη κλπ. 2) Ι. Νεγρήν κλπ. ενώ εγένετο αποδεκτή μειοψηφίσαντος του Προέδρου Θ. ΒΟΥΛΓΑΡΗ η κατάργησις ειδικώς του επί της οδού ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ προκηπίου του περιλαμβανομένου μεταξύ των οδών ΦΛΕΓΥΟΥ- ΚΑΒΡΑΚΟΥ - ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, ήτοι το Δ.Σ. απεδέχθη κατά πλειοψηφίαν την αίτησιν των 1) Α. Παύλη κλπ

4. Το Δ.Σ. αποφασίζει ομοφώνως την αναβολήν της λήψεως αποφάσεως επί της αιτήσεως των 1) Κ. ΙΙαλάτου κλπ. ως και 2) Α. Καψάλη λόγω της προκυψάσης αμφισβητήσεως υπό  των ενδιαφερομένων του ορίου του καθορίζοντος την όχθην του Ληθαίου ποταμού και της ως εκ τούτου παρουσιαζομένης ασαφείας των τοπογραφικών διαγραμμάτων. Η επαναφορά των εν λόγω αιτήσεων θα πραγματοποιηθεί μετά αποπεράτωσιν των εκτελουμένων ήδη εργασιών διευθετήσεως της κοίτης του Π.Ληθαίου ίνα καταστή δυνατή η ακριβής χάραξις των ρυμοτομικών και οικοδομικών γραμμών.

5.  Το Δ.Σ. α) αποφασίζει ομοφώνως την αποδοχήν της αιτήσεως των 1) Α και Θ. Γουγουλάκη β) την απόρριψιν της αιτήσεως της  1) Α. Παπαχρήστου‚ την αναβολήν συζητήσεως επί της αιτήσεως του Γ.Παπαγεωργίου μέχρι διερευνήσεως των νομικών συνεπειών εκ της τυχόν μερικής υιοθετήσεως του αιτήματός του (συντελεσθείσα απαλλοτρίωσις, καταβολή προσωρινής αποζημιώσεως).

δ) Την μερικήν αποδοχήν της αιτήσεως Σ. Θεοδοσιάδου της αποτμήσεως της γωνίας των οδών Τσακάλωφ- Ξάνθου  οριζομένης εις 5,50 μ. έναντι των αιτουμενων 4,00μ.

ε) Την απόρριψιν της αιτήσεως των 1) Κ. Παπαθανασίου κλπ. 2) Ευαγ. Βαρδάκη και 3) Κ. Σταμούλη  4) Σ. Τασούλη-Πούλιου  5) Μ. Μητροφάνη 6) Κ. Λαφαζάνη.

στ) Την μερικήν αποδοχήν της αιτήσεως Μ. Παπουτσή διά της μετατροπής της προβλεπομένης οδού εις ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΝ πλάτους 4.00 μ. αντί της αιτηθείσης καταργήσεως.

ζ). Την απόρριψιν των αιτήσεων αποδεσμεύσεως πλατειών των 1)Α καί Γ. Μαϊμανάκου, 2) Ζηντζόβα κλπ. ενώ εκ παραλλήλου αποφασίζει την κατά την ακόλουθον σειράν προτεραιότητος προσπάθειαν καταβολής αποζημιώσεως α) Πλατεία οριζομένη υπό των οδών ΚΑΒΡΑΚΟΥ-ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ-ΤΕΡΤΙΠΗ-ΛΑΙΟΥ (εκτάσεως 6.500 μ2 περίπου) β) Πλατεία οριζομένη υπό των οδών ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ-ΙΙΑΓΚΑΛΟΥ-ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ-ΜΑΤΑΡΑΓΚΙΩΤΟΥ (εκτάσεως 2500 μ2 περίπου )  γ) Πλατεία οριζομένη υπό των οδών ΠΕΛΕΚΗ-Χ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ-ΛΙΑΚΑΤΑ-ΑΝΩΝΥΜΟΥ (εκτάσεως 3.200 μ2 περίπου) δ) Πλατεία οριζομένη υπό των οδών ΔΡΑΓΟΥΜΗ-ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ-5ου ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ (εκτάσεως 3.500 μ2 περίπου) και ε) χώρος πρασίνου οριζόμενος υπό των οδών ΕΣΤΙΑΙΩΤΙΔΟΣ -Ν.ΠΛΑΣΤΗΡΑ.

6. Το Δ.Σ. αποφασίζει την αναβολήν της συζητήσεως επί της προταθείσης διά του υπ' αριθ. πρωτ. Ε/65012/27.9.74 εγγράφου της Δ.Τ.Υ. Ν.Τ διανοίξεως νέας οδού εις το οικοδ. τετράγωνον το οριζόμενον υπό των οδών Δευκαλίωνος - Αιόλου - Πύρρας - Έλληνος , καθ' όσον  το συνημμένον τοπογραφικόν διάγραμμα είναι έλλειπές και δεν πληρούνται αι υπό των κειμένων διατάξεων προϋποθέσεις ίνα δυνηθή το Δ.Σ. να εξετάση την προτεινομένην τροποποίηση.

7. Το Δ.Σ. αποφασίζει ομοφώνως την ματαίωσιν της συζητήσεως επί αιτουμένης επεκτάσεως του σχεδίου πόλεως Τρικάλων των Παπαϊωάννου, Κώτση κλπ, καθ' όσον καίτοι έχει ήδη ταχθή υπέρ της επεκτάσεως του Σχεδίου Πόλεως η υποβληθείσα αίτησις δεν συνοδεύεται υπό των απαιτουμένων  δικαιολογητικών.

8.  Τέλος το Δ.Σ. εκφράζει την ευχήν όπως το ποσοστόν καλύψεως εις το πανταχόθεν ελεύθερον επανέλθει εις 50% το οποίον καθορίζετο προ της ισχύος του Ν.Δ. 8/1973 (Γ.Ο.Κ.).

β) Η αρμοδιότης της αρχαιολογικής υπηρεσίας βάσει του Ν.5351/1932 περί αρχαιοτήτων περιορισθή δια τον χώρον πέριξ του ΚΟΥΡΣΟΥΜ-ΤΖΑΜΙ εις απόστασιν μέχρι διακοσίων μέτρων (200 μ).

9. Επίσης το Δ.Σ. αποφασίζει ομοφώνως την σύστασιν επιτροπής εκ των Ι. Μίγκα αντιπροέδρου του Δ.Σ. και του Χρ. Χατζηγάκη Δημ. Συμβούλου η οποία θα επιβληθή της εξετάσεως των υποβληθησομένων ενστάσεων.

Η παρούσα απόφασις έλαβε αύξ. αριθ. 20/1977

Εφ ω συνετάγη το παρόν πρακτικό όπερ και υπογράφεται ως έπεται

ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

             Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ                        Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                           ΤΑ ΜΕΛΗ                        

ΚΩΝ/ΝΟΣ Δ. ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ    ΘΕΜΙΣΤ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ          

Συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο για το από 6.11.1978  Π.Δ. περί καθορισμού

συντελεστών και όρων δομήσεως στα Τρίκαλα.

28  Φεβρουαρίου 1979

Από την εφημερίδα “ΠΡΩΙΝΟΣ  ΛΟΓΟΣ”

Λεπτομέρειες από τη συζήτηση για τους συντελεστές δομήσεως.  Οι θέσεις που ανέπτυξαν οι εκπρόσωποι παραγωγικών τάξεων της πόλεως μας. (Δημοσιογραφική Κάλυψη από Ε.Λώλη).

Ένα από τα θέματα της ημερησίας διατάξεως της προχθεσινοβραδινής συνεδριάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου ήταν και το θέμα των συντελεστών δομήσεως στην πόλη των Τρικάλων.

Η συζήτηση πάνω στο θέμα αυτό, κράτησε αρκετή ώρα όπου εξέθεσαν τις απόψεις τους οι δημοτικοί σύμβουλοι και εκπρόσωποι παραγωγικών τάξεων της περιοχής μας. Ο κ. Σίμος πρόεδρος του ΕΒΕ μίλησε εκ μέρους του Ε.Β. κόσμου της πόλης.

Παραθέτουμε εδώ τις απόψεις που ανέπτυξε προφορικά ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου ο κ. Ελευθέριος Σίμος, για τους συντελεστές δομήσεως, στο Δημοτικό Συμβούλιο, εκτός των άλλων που αναγράφονται στα κατατεθέν υπόμνημα των παραγωγικών τάξεων :

Η μείωση των συντελεστών δομήσεως είναι απαράδεκτη, υποβιζάζεται και παραγκωνίζεται η πόλη μας, συγκριτικά με τις άλλες θεσσαλικές πόλεις, και φρονούμε ότι θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην επιχειρούμενη αναπτυξιακή πολιτική της περιοχής μας.

Η αλλαγή των συντελεστών δομήσεως για την πόλη μας είναι της τάξεως 40 ο)ο, δηλαδή στην ουσία κόβονται από δύο έως τρεις όροφοι.

 

      Η μείωση αυτή για την πόλη μας είναι πρωτοφανής, σε άλλες πόλεις ίσου μεγέθους με τα Τρίκαλα η μείωση που επιβλήθηκε είναι της τάξεως του 10 - 15 τοις εκατό.

 Έχει τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, αυξάνει οπωσδήποτε την αξία της αγοράς και τα ενοίκια των διαμερισμάτων, δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα στις περιπτώσεις συνιδιοκτησιών οικοπέδων, και μειώνει οπωσδήποτε τις ήδη μικρές στεγαστικές δυνατότητες της πόλης μας."

Σε τελευταία ανάλυση, πλήττει ασφαλώς τις ασθενέστερες τάξεις και τα λαϊκά στρώματα.

Τέλος υποστηρίζουμε ότι τέτοια θέματα   όπως οι αυξομειώσεις στους συντελεστές δομήσεως μιας πόλης πρέπει να είναι απόρροια μελέτης, με συμμετοχή όλων των αρμοδίων τοπικών παραγόντων και όχι αυθαιρέτων αποφάσεων της Κεντρικής Διοίκησης.

 Μετά από όλα αυτά και όσα αναφέρονται αναλυτικότερα στο κατατεθέν υπόμνημα μας, απευθυνόμεθα σε σας σήμερα και σας παρακαλούμε να συζητήσετε και εξετάσετε μετά προσοχής το καυτό αυτό θέμα και εφόσον κριθεί σκόπιμο, αποφασισθεί και επανέλθουμε από κοινού σε μια προσπάθεια αναστολής του δημοσιευθέντος προσφάτως Π.Δ., που έγινε πολύ πρόχειρα και χωρίς να ληφθούν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πόλης μας " (μορφολογικά, κοινωνικά, οικονομικά, στεγαστικά κλπ.) και να παραμείνουν οι παλαιοί συντελεστές δομήσεως στην πόλη μας, μέχρι ότου αντιμετωπισθεί το όλο θέμα σε ένα γενικότερο πλαίσιο σχεδιασμού της πόλης μας, με συμμετοχή όλων των αρμοδίων παραγόντων της περιοχής μας".

Ο πρόεδρος του Δημ. Συμβουλίου κ. Ηλίας Ευαγγέλου χαρακτήρισε άδικη την απόφαση του υπουργείου για τη μείωση των συντελεστών δομήσεως.

Ανέφερε στους παρευρισκομένους τις μέχρι τώρα ενέργειες του Δήμου και ζήτησε να ληφθεί απόφαση για τις περαιτέρω ενέργειες του Δήμου ώστε να αρθεί η μεγάλη αυτή αδικία.

Ο δημομηχανικός κ. Κατσαρός κληθείς υπό του προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου εξέφρασε τις απόψεις του Δήμου και τις παρατηρήσεις του επί του θέματος συντελεστών δομήσεως ειπών τα παρακάτω :

Ο Δήμος ασχολήθηκε διεξοδικότατα με τα πολεοδομικά θέματα της πόλεως Τρικάλων σε συνεχείς Μαραθώνιους συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου παρουσία εκπροσώπων μαζικών φορέων της πόλεως και του Τεχνικού κόσμου (του Συλλόγου Μηχανικών Τρικάλων ) και ελήφθη τότε η 20 ) 1977 απόφαση με την οποία επήρχοντο επαναστατικές τροποποιήσεις στους όρους δομήσεως των περιοχών που ευρίσκοντο στο σχέδιο της πόλεως.

Ειδικότερα είχε προταθεί η μείωση του αριθμού ορόφων της Α' ζώνης Εμπορικός τομεύς : από πέντε σε τέσσερις. Η με αυτόν τον τρόπο μείωση του Συντελεστού Δομήσεως κατά 20 % περίπου έγινε σε περιοχή που κατά τεκμήριο περίσσευε ή προορίζετο για χρήση κατοικίας αντίθετη προφανώς με τις συνθήκες της Εμπορικής ζώνης όπου ο τρίτος και το πολύ ο τέταρτος όροφος των οικοδομών χρησιμοποιείται ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί βασικά για επαγγελματική στέγη.

Η περίσσεια αυτή του Συντελεστού Δομήσεως κατά χρήση χρησιμοποιήθηκε στην αύξηση ορόφου ή ορόφων σε ορισμένες περιοχές της Γ' ζώνης με το πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα δομήσεως, περιοχές προοριζόμενες αποκλειστικά για κατοικία και που γενικά παρουσιάζουν ατονία λόγω του ότι τα μικρά και μεσαία εισοδήματα που είναι και οι κύριοι ιδιοκτήτες ακινήτων στις περιοχές αυτές, δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα δυσβάστακτα βάρη α) των απαλλοτριώσεων από την εφαρμογή του ρυμοτομικού σχεδίου και β) της δαπάνης ανεγέρσεως έστω και διωρόφων οικοδομών .

Με την απλή αυτή σκέψη δημιουργήσαμε δύο άλλους πυρήνες ενεργού δομήσεως όπου θα ήτο δυνατό με το σύστημα της αντιπαροχής και με τις προϋποθέσεις που εξασφαλίζει το πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα να αναπτυχθούν δορυφορικά κέντρα προνομιούχου κατοικίας, να λυθούν χρονίζοντα πολεοδομικά θέματα και να τονωθούν οι περιοχές της Γ' ζώνης που μαραζώνουν από οικοδομική απραξία.

Η απόφαση εκείνη της ανακατανομής ουσιαστικά των συντ. δομήσεως ελήφθη με βάση το γενικό συμφέρον της πόλεως και παρά την αντίδραση πολλών θιγομένων συμπολιτών.

Με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις ουσιαστικά είχαμε τις παρακάτω μεταβολές:

α) Αύξηση του Μέσου Συντελεστού δομήσεως από 2.05 σε 2.15 ήτοι θεωρητική χωρητικότητα της πόλεως από 117.000 σε 123.000 ικανή να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της δημογραφικής εξελίξεως του πληθυσμού της πόλεως μετά από πεντήκοντα (50) έτη δηλαδή το 2030, με βάση τις άριστες  Στεγαστικές συνθήκες δηλ. 25 τετ. μέτρα κατοικήσιμου επιφανείας ανά άτομο ή 40 άτομα ανά στρέμμα κατοικησίμου επιφανείας.

Εκ της συνολικής επιφανείας των οικοδομικών τετραγώνων 1784 στρέμ. ποσοστό περίπου 80 % θα χρησιμοποιηθεί για κατοικία. Επομένως έχουμε 1784X80 ο)οΧ40Χ2.15=123.000 πληθυσμό.

β) Με την ανακατανομή του Σ.Δ.Ο, είχαμε ορθότερη αξιολόγηση της αστικής γης με την άμβλυνση της διαφοράς μεταξύ προνομιούχων οικοπεδούχων (ΣΔ 3,5 - 4,1) και της δευτέρας κατηγορίας (ΣΔ 0,8 - 1,2).

γ) Δεν ανατρέπονταν η γενική αρχή της μεγαλύτερος πυκνότητας στο κέντρο της πόλεως και προοδευτικής ελαττώσεως προς τις παρυφές.

Οι προτάσεις του Δήμου στο γενικό αυτό θέμα δεν έτυχον υποστηρίξεως και εξετάσθηκαν μονομερώς από το υπουργείο Δημ. Έργων με την σκανδαλώδη μείωση του Σ.Δ.Ο, της Α' ζώνης (εμπορικό τμήμα ) κατά 33-44 % της Β' ζώνης κατά 12-20 % περίπου και του μέσου συντελεστού δομήσεως από 2,05 σε 1,80 περίπου. Εξ άλλου με την έγγραφη απάντηση του υπουργείου σε διαμαρτυρία του Συλλόγου   Αδικημένων   Οικοπεδούχων   Τρικάλων   (αριθμ.   Πρωτ.   Γ 35662/ 5251/6.12.78)  η οποία δημοσιεύτηκε στον τοπικό τύπο δημιουργήθηκε η εσφαλμένη εντύπωση στην κοινή γνώμη της πόλεως ότι ο Δήμος εζήτησε τη μείωση των συντελεστών δομήσεως.

II. Πρόσφατα το υπουργείο Δημ. Έργων μας έστειλε το νέο χάρτη τομέων της πόλεως στον οποίο καθορίζονται ο συντελεστής δομήσεως και ο αριθμός ορόφων για κάθε ζώνη.

Από την σύγκριση του νέου χάρτη τομέων με τον χάρτη ζωνών προκύπτουν βασικά τα εξής:

Α) Η Α και Β ζώνη του παλαιού χάρτου,  γίνεται τομεύς Ι στον νέο με Σ.Δ. 2.4  και αριθμ. ορόφων 4.

Τομεύς II με Σ.Δ. 1,6 και αριθμ. ορόφων 3 είναι μια μικρή στενόμακρη περιοχή της παλαιάς Β' ζώνης περιβαλλόμενη από τας οδούς Πάγκαλου και Βλαχάβα -Δραγούμη - Ματαραγκιώτου - Παπάγου - Αγ. Σεραφείμ φθάνει μέχρι τας οδούς Αμαλίας - Γιώτα - Βασ. Κων/νου - Τζωρτζόπουλου - Νικοτσάρα - Διάκου απολήγει στην οδό Πάγκαλου.

Τομεύς III με Σ.Δ. 1,2 και αρ. ορόφων 2 είναι η περιοχή γύρω από το Φρούριο μαζί με τα Κουτσομύλια.

Τομεύς IV με Σ.Δ. 1,2 και αριθμ. ορόφων 3 είναι η παλαιά Γ' ζώνη.

Τομεύς V με Σ.Δ. 0,8 και αριθμ. ορόφων 2 είναι η περιοχή γύρω από το Κορσούμ Τζαμί.

Ο διαχωρισμός των τομέων γίνεται στον άξονα των οδών πράγμα το οποίο έρχεται σε σαφή αντίθεση με τον παλαιό χάρτη στον οποίο η ευμενέστερη ζώνη κάλυπτε και τις δυο πλευρές των οδών διαχωρισμού με αποτέλεσμα σήμερα να δημιουργούνται οξύτατα πολεοδομικά προβλήματα δομικής αξιοποιήσεως των ιδιοκτησιών που θίγονται.

Από τα παραπάνω φαίνεται η προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίσθηκαν τα πολεοδομικά θέματα της πόλεως των Τρικάλων εκ μέρους της υπηρεσίας Οικισμού του υπουργείου Δημοσίων Έργων.

Σε σύγκριση με τις άλλες θεσσαλικές πόλεις δεν υπάρχει ισότιμη και ισοβαρής πολεοδομική συμπεριφορά δεδομένου ότι η μείωση του συντελεστού στην Λάρισα - Καρδίτσα - Βόλο είναι πολύ μικρότερη από όσο στα Τρίκαλα.

Μετά από όλα τα παραπάνω προτείνω :

α) Να ανασταλεί το από 6.11.78 Π.Δ. (ΦΕΚ 630) 40.11.78 περί καθορισμού συντελεστών και όρων δομήσεως στα Τρίκαλα.

β) Να μη εφαρμοσθεί ο νέος χάρτης τομέων της υπηρεσίας Οικισμού.

γ) Να υιοθετηθούν απόλυτα οι εμπεριστατωμένες και τεκμηριωμένες απόψεις του Δήμου όπως έχουν προταθεί με την 20)77 απόφαση του Δημ. Συμβουλίου.

Ο εκπρόσωπος του Εμπορικού Συλλόγου Τρικάλων εξέθεσε τις απόψεις του εμπορικού κόσμου και απαρίθμησε τους λόγους για τους οποίους πρέπει οι συντελεστές δομήσεως να είναι εκείνοι που ήταν πριν.

Διαβεβαίωσε τελειώνοντας το Δημ. Συμβούλιο ότι ο εμπορικός κόσμος προγραμματίζει αγωνιστικές κινητοποιήσεις για το α' 15ήμερο του Μαρτίου για να σταματήσουν, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, οι αρμόδιοι να αγνοούν σε μεγάλο βαθμό τα προβλήματα του Νομού μας.

Τις απόψεις του Συλλόγου Μηχανικών εξέθεσε μέλος της Διοικήσεως , απόψεις όμως που έρχονται σε αντίθεση με κείνες που διετύπωσε πάνω στο ίδιο θέμα η προηγούμενη Διοίκηση του Συλλόγου.

Υποστήριξε επίσης ότι αν δεν γίνουν διάφορα αναπτυξιακά έργα στην περιοχή μας που έχει παραγκωνισθεί το αποτέλεσμα θα είναι η μετανάστευση και ο μαρασμός της πόλης, συνεπώς ο συντελεστής δομήσεως όποιος αν είναι μόνο εν μέρει μπορεί να προσφέρει στο όλο θέμα.

Ακολούθως αναφέρθηκε στην ανάγκη να κατευθυνθούν όλες οι προσπάθειες προς το Ρυθμιστικό που είναι η μόνη λύση.

Στο σημείο αυτό ο Δημ. Σύμβουλος κ. Μάνης ρώτησε τον εκπρόσωπο του Συλλόγου των Μηχανικών αν μελέτησε την εισήγηση του παλιού Δημ. Συμβουλίου για το θέμα των συντελεστών δομήσεως και γιατί οι απόψεις του διαφέρουν μ' εκείνες της προηγουμένης Διοικήσεως.

Στη συζήτηση που ακολούθησε έλαβαν μέρος και άλλοι δημοτικοί σύμβουλοι οι απόψεις των οποίων έρχονται σε αντίθεση  με αποτέλεσμα να οξυνθούν τα πνεύματα.

Η Δημ. Σύμβουλος Φόνη Σκαμπαρίνα στο θέμα των συντελεστών δόμησης, είπε:

Αναφορικά με τη μελέτη της Επιτροπής 1977 έχω να πω ότι η προσωπική μου γνώμη είναι ότι πρόκειται για μια αξιόλογη εργασία, που δίνει κάποια λύση στο πρόβλημα της δόμησης , λύση όπως μονόπλευρη, που μπορούμε να την δεχθούμε μόνο σαν μεταβατική.

Πιστεύω ότι δεν υπάρχει άνθρωπος μέσα σε αυτή την αίθουσα, αλλά ούτε και σε ολόκληρο το Δήμο, που να μη έχει συνειδητοποιήσει την επιτακτική ανάγκη ενός γενικότερου σχεδιασμού της πόλης με μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης, ενός σχεδιασμού που να στοχεύει στη βελτίωση του αισθητικού και υγιεινού μας περιβάλλοντος και στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας. Είναι αδιανόητο, να κτίζουμε πόλη χωρίς σχέδιο τη στιγμή που για το παραμικρό ανθρώπινο δημιούργημα δουλεύουμε πάνω σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο.

Πιστεύω πώς ο ένοχος της σημερινής κακοδαιμονίας της ζωής μας μέσα στην πόλη δεν είναι το ύψος των οικοδομών και οι συντελεστές δόμησης. Στην κακοδαιμονία μας αυτή και από άθλιο αισθητικό και υγιεινό μας περιβάλλον ενέχεται κυριότερα η αναρχία που επικρατεί στην χρήση των χώρων και στις διάφορες, λειτουργίες της ζωής μας.

Οι κατοικίες μας " συναλλάζονται " κυριολεκτικά με τα συνεργεία των αυτοκινήτων που βρωμίζουν τους δρόμους με λάδια, πετρέλαια και στουπιά. Τα σπίτια μας ανοίγουν τα παράθυρα τους στα παλαιοπωλεία που εμπορεύονται τα απορρίμματα, όσα ξεχωρίζουν σαν εμπόρευμα στους σκουπιδότοπους, τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ για να κάνουν τους αναγκαίους ελιγμούς στους δρόμους γύρω από το σταθμό τους παρεμποδίζουν την κυκλοφορία πεζών και οχημάτων. Και ένα σωρό άλλους ένοχους θα μπορούσε να επισημάνει κανένας, βλέποντας γενικότερα το πρόβλημα της λειτουργίας της πόλης, όπως τη μόνιμη κατοχή των πεζοδρομίων από τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα και άλλα.

Όλα αυτά θα μπορούσαν να λείψουν ανώδυνα για όλους και για την οικονομία της πόλης μας και των δημοτών, αν υπήρχε ένα ρυθμιστικό σχέδιο που να καθορίσει τις περιοχές τις ειδικές για κάθε λειτουργία της ζωής μας και της δραστηριότητας μας όπως βιομηχανική ζώνη, βιοτεχνική ζώνη, ζώνη συνεργείων επισκευών, σταθμούς συγκοινωνιών κλπ. Αυτός νομίζω πρέπει να 'ναι ο στόχος μας ο αμετακίνητος.

Νέοι διαξιφισμοί, συζητήσεις με υψωμένο τον τόνο της φωνής, αποτέλεσμα των οποίων ήταν να αποχωρήσει από τη συνεδρίαση ο Δήμαρχος κ. Παπαστεργίου ύστερα από κατά μέτωπο επίθεση του κ. Παπαβάσου που εξαπέλυσε δριμύτατο " κατηγορώ " εναντίον του και στη συνέχεια των συμβούλων της μειοψηφίας όταν αφαιρέθηκε ο λόγος από τον κ. Παπαβάσο.

4η σημαντική απόφαση

ΒΑΡΟΥΣΙ

Περί χαρακτηρισμού ως παραδοσιακού τμήματος της πόλεως Τρικάλων και καθορισμού ειδικών όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων αυτού (Π.Δ. 28.2/5.4.1979/ΦΕΚ 201 (Δ΄)

4η σημαντική απόφαση, με πρωτοβουλία του του Δήμου  και την αμέριστη υποστήριξη του Υ.Δ.Ε (ΥΧΟΠ)

Π.Δ. ΤΗΣ 28.2/5.4.1979 (ΦΕΚ 201 Δ') περιοχής Βαρουσίου : Περί χαρακτηρισμού ως παραδοσιακού τμήματος της πόλεως Τρικάλων και καθορισμού ειδικών όρων και περιορισμών

δομήσεως των οικοπέδων αυτού. 

Εχοντες υπ'όψει:

1.Τας διατάξεις του από 17 Ιουλίου 1923 Ν.Δ/τος ,περί σχεδίων πόλεων κλπ> ως μεταγενεστέρω ετροποποιήθησαν και συνεπληρώθησαν και ειδικώτερον των άρθ. 9 και 10 (παρ. 2) αυτού.

2.Το Ν.Δ. 8.1973 ,περί ΓΟΚ> ως ετροποποιήθη δια του Ν.Δ. 205/1974 (ΦΕΚ 363Α) και ειδικώτερον των άρθ. 68 (παρ.1 και 3), 70(παρ.1), 79 (παρ. 1,2,3,4,5) και 80 (παρ.1 και 12) αυτού.

3.Την παρ. 6 του αυτού ως άνω άρθ. 79 του Ν.Δ. 8/1973 <περί  ΓΟΚ>,

ως αντικατεστάθη δια της παρ. 1 του άρθ. 4 του Ν. 622/1977 (ΦΕΚ  171/Α).

4.Την υπ'αριθ. ΕΔ2α/04/Φ.Θ. 2.1.1/31.1.1979 κοινήν απόφασιν του Πρωθυπουργού και Υπουργού Δημ.Εργων <περί αντικαταστάσεως της υπ'αριθ. ΕΔ2α/04/59 (Φ.Θ.2.1.1/1978 αποφάσεως <περί μεταβιβάσεως αρμοδιοτήτων του Υπουργού Δημ.Εργων εις τον Υφυπουργόν του αυτού Υπουργείου> (ΦΕΚ 06/Β).

5.Την από 15.10.1978 έκθεσιν της Δ/νσεως Παραδοσιακών Οικισμών και Περιβάλλοντος του Υπουργείου Δημ.Εργων.

6. Την υπ'αριθ. 18/1979 γνωμοδότησιν του Συμβουλίου της Επικρατείας προτάσει του επί των Δημοσίων Έργων Υφυπουργού, απεφασίσαμεν: 

Αρθρον 1

 Χαρακτηρισμός.

 Χαρακτηρίζεται δια του παρόντος, ως παραδοσιακό το τμήμα της πόλεως Τρικάλων το περικλειόμενον δι'ερυθράς διακεκομμένης γραμμής ως εμφαίνεται εις το υπό του Γενικού Δ/ντου Οικισμού τεθεωρημένον δια της υπ'αριθ. Γ2911/1979 πράξεως αυτού σχετικόν πρωτότυπον διάγραμμα υπό κλίμακα 1:5000 , του οποίου συνοπτικόν αντίτυπον δημοσιεύεται μετά του παρόντος. 

Αρθρον 2

Οροι δομήσεως.

Οι όροι και περιορισμοί δομήσεως των οικοπέδων του χαρακτηριζομένου δια του άρθ. 1 του παρόντος ως παραδοσιακού τμήματος, καθορίζονται κατά τομείς Α και Β εμφαινομένους εις το αυτό εν άρθρω 1 του παρόντος διάγραμμα, ως κατωτέρω:

1. Τομεύς Α

α. Ελάχιστον πρόσωπον: δώδεκα (12) μέτρα

Ελάχιστον βάθος: δέκα οκτώ (18) μέτρα

Ελάχιστον εμβαδόν: τριακόσια (300) μ2

β. Κατά παρέκκλισιν από του προηγουμένου εδαφίου (1) θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα τα οικόπεδα με τας διαστάσεις και το εμβαδόν τα οποία είχαν κατά την 2α Ιουλίου 1968 ημέραν δημοσιεύσεως του από 15 Ιουνίου 1968 Β.Δ/τος <περί καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων των κειμένων εντός των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 οικισμών των στερουμένων εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου> (ΦΕΚ 111Δ).

γ. Ωσαύτως θεωρούνται κατά παρέκκλισιν άρτια και οικοδομήσιμα τα οικόπεδα τα οποία μέχρι δημοσιεύσεως του παρόντος Διατάγματος έχουν:

Ελάχιστον πρόσωπον : οκτώ (8) μέτρα

Ελάχιστον βάθος: δώδεκα (12) μέτρα

Ελάχιστον εμβαδόν: εκατόν πενήντα (150) μ2.

2.Τομεύς Β

α. Ελάχιστον πρόσωπον: είκοσι πέντε (25) μέτρα

Ελάχιστον βάθος: τεσσαράκοντα (40) μέτρα

Ελάχιστον εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2000) μ2.

β. Κατά παρέκκλισιν από του προηγουμένου εδαφίου θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα τα οικόπεδα με τας διαστάσεις και το εμβαδόν τα οποία είχον κατά την 2α Ιουλίου 1968 ημέραν δημοσιεύσεως του ως άνω από 15.6.1968 (ΦΕΚ 111Δ).

γ. Επίσης κατά παρέκκλιση θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα τα οικόπεδα, τα οποία είχαν την 5.4.1979 ημέραν δημοσιεύσεως του ως άνω από 28.2.1979 Π.Δ/τος τα ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεων που καθορίστηκαν κατά κανόνα με το από 15.6.1968 Β.Δ/γμα <περί καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων των κειμένων εντός των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 οικισμών των στερουμένων εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου> (ΦΕΚ 111Δ)> (Το παραπάνω μέσα δε <> εδ.γ έχει προστ. με την παρ. 1 άρθ. 2 Π.Δ. της 16.9/29.10.1982 (ΦΕΚ 529 Δ') 3.       Επί αμφοτέρων των τομέων Α και Β καθορίζονται και οι κάτωθι όροι και περιορισμοί δομήσεως.

α. Ως οικοδομικόν σύστημα των οικοπέδων ορίζεται το των πτερύγων.

Η Επιτροπή Ενασκήσεως Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΕΑΕ) δύναται να μεταβάλη την θέσιν της οικοδομής εντός του οικοπέδου, εάν τούτο κριθή απαραίτητον δια λόγους διατηρήσεως παλαιάς οικοδομής, συνθέσεως όγκων, εφαρμοσθέντος συστήματος δομήσεως και εν γένει προβολής ή διατηρήσεως του παραδοσιακού χαρακτήρος του περιβάλλοντος χώρου.

Προς τούτο η Ε.Ε.Α.Ε. δύναται να χορηγεί προέγκρισιν επί υποβαλλομένων προσχεδίων.

β. Μέγιστον ποσοστόν καλύψεως των οικοπέδων εξήκοντα επί τοις εκατόν (60%) της επιφανείας αυτών.

Η μεγίστη καλυπτομένη επιφάνεια υπό του κτιρίου δύναται να ισούται προς το 100% της όλης επιφανείας αυτών.

Η μεγίστη καλυπτομένη επιφάνεια υπό του κτιρίου δύναται να ισούται προς το 100% της όλης επιφανείας του οικοπέδου αυτού εφ'όσον αύτη δεν υπερβαίνει τα 80 μ2 ανά όροφον. <Η μεγίστη καλυπτομένη επιφάνεια του οικοπέδου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα εκατό πενήντα μέτρα (150) μ2 ανά όροφον.(Το παραπάνω μέσα σε <> εδ. έχει τεθεί όπως αντικ. με την παρ.2 άρθ.

2Π.Δ. της 16.9/29.10.1982 (ΦΕΚ 529 Δ') Η μεγίστη καλυπτομένη επιφάνεια οικοπέδου εμπίπτοντος εις τον τομέα Β, δεν δύναται να υπερβαίνη τα 180μ2 ανά όροφον.

γ. Ο συντελεστής δομήσεως ορίζεται εις 1,20.

δ. Ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός ορόφων των οικοδομών ορίζεται εις δύο (2) , ανεξαρτήτως πλάτους οδού.

ε. Το μέγιστον ύψος των οικοδομών ορίζεται εις επτά και ήμισυ(7,5) μέτρα μετρούμενον από το υψηλότερον σημείον της τομής του περιγράμματος της κατόψεως του κτιρίου με το φυσικόν ή το διαμορφωμένον έδαφος.

Η οικοδομή δεν δύναται να υπερβαίνη λόγω κλίσεως του εδάφους το ύψος των εννέα (9) μέτρων εις οιονδήποτε σημείον της.

Η Ε.Ε.Α.Ε. δύναται να επιφέρη μικράς εκτάσεως μεταβολάς κατά την κρίσιν της εις τα ως άνω ύψη, εφ όσον τούτο απαιτείται δια την προσαρμογήν του κτιρίου εις τα πρότυπα του αμέσου περιβάλλοντός του, άνευ υπερβάσεως του αριθμού των ορόφων. <Σε περίπτωση προσθήκης ορόφου κατά το ύψος του κτιρίου που υφίσταται νόμιμα με τη δημοσίευση αυτού του Διατάγματος επιτρέπεται η υπέρβαση του ύψους κατά ένα (1) μέτρο> (Το παραπάνω μέσα σε <> εδ. έχει προστ. με την παρ. 3 αρθ. 2 Π.Δ. της 16.9/29.10.1982 (ΦΕΚ 529 Δ').

στ. Υπεράνω του μεγίστου ύψους της οικοδομής επιτρέπεται μόνον η κατασκευή στέγης με κλίσεις 25% έως 30% κατά τα παραδοσιακά πρότυπα.

Εις περίπτωσιν κατασκευής κλειστής δεξαμενής αύτη τοποθετείται εντός της στέγης.

Οι ιδιοκτήται των υπαρχόντων κτισμάτων τα οποία στεγάζονται με δώμα υποχρεούνται να καλύψουν με στέγη εντός δύο ετών, από της δημοσιεύσεως του παρόντος.

ζ. Ως γραμμή δομήσεως ορίζεται το κοινόν όριον μεταξύ των οικοπέδων και των κοινοχρήστων χώρων.

ζα. Εάν η υφισταμένη κατάστασις έχει δημιουργήσει κανόνα ως προς την θέσιν της γραμμής δομήσεως των κτιρίων (ύπαρξις προκήπιου), το νέο κτίριο τοποθετείται συμφώνως προς τον κανόνα.

ζβ. Εις περίπτωσιν συγχρόνου αντιμετωπίσεως των αναφερομένων εις τα ανωτέρω εδάφια ζ και ζα περί της θέσεως της γραμμής δομήσεως αποφαίνεται η Ε.Ε.Α.Ε.

ζγ. Εις περίπτωσιν ανεγέρσεως οικοδομής, εις θέσιν κτιρίου, υφισταμένου κατά την δημοσίευσιν του παρόντος, αποδεικνυομένου δια φωτογραφιών φερουσών βεβαίωσιν χρονολογίας υπό του Προέδρου της Κοινότητας ή της αστυνομικής αρχής, αύτη κατά κανόνα τοποθετείται, κατά το δυνατόν εις την θέσιν της παλαιάς, δυναμένη να τοποθετηθή εις άλλην θέσιν μόνον κατόπιν εγκρίσεως της Ε.Ε.Α.Ε ζδ. Εις περίπτωσιν ανεγέρσεως νέας οικοδομής εις θέσιν κατεδαφισθείσης προ της δημοσιεύσεως του παρόντος, παλαιάς παραδοσιακού χαρακτήρος οικοδομής, αύτη κατά την κύριαν όψιν αυτής τοποθετείται εις την θέσιν της παλαιάς αποδεικνυομένης ταύτης διά φωτογραφιών, θεωρουμένων ως εις το εδάφιον δ' αναφέρεται και δια σχεδίων. Αλλως η τοποθέτησις της οικοδομής θα γίνεται κατά την κρίσιν της Ε.Ε.Α.Ε ζε. Απαγορεύεται η κατασκευή κτιρίων επί υποστηλωμάτων (PILOTIS). 

Αρθρον 3

Σύνθεσις - Διάταξις κτιρίων - Μορφολογικά στοιχεία.

1.H Oγκοπλαστική μορφή των κτιρίων πρέπει να προσεγγίζη παραδοσιακά πρότυπα ως προς την σύνθεσιν την κλίμακα και τας αναλογίας των όγκων.

Η Ε.Ε.Α.Ε. δύναται κατά την κρίσιν της, να επιβάλη τροποποιήσεις ως προς την ανεξαρτοποίησιν τμημάτων του όγκου του κτιρίου μέχρι και εις απολύτως διακεκριμένα κτίρια, εάν τούτο επιβάλλεται από τας συνθήκας και τα χαρακτηριστικά πρότυπα του περιβάλλοντος.

2.Αι οικοδομαί δέον όπως καλύπτονται δια στέγης μορφής ομοίας των παραδοσιακών (τετρακλινούς, δικλινούς, μονοκλινούς) μετά των αντιστοίχων προεξοχών, κατά τα επικρατούντα παραδοσιακά πρότυπα του αμέσου περιβάλλοντος αυτών.

Απαγορεύεται η συνέχισις των οικοδομικών εργασιών αίτινες ακολουθούν τας τοιαύτας του φέροντος οργανισμού και των τοίχων πληρώσεως του κτιρίου προ της περατώσεως των εργασιών κατασκευής της στέγης. Η στέγη είναι υποχρεωτική έστω και εάν άνωθεν του κατασκευαζομένου τμήματος οικοδομής επιτρέπεται ή προβλέπεται η κατασκευή επί πλέον ορόφου.

3.α. Η τελική επεξεργασία των εξωτερικών όψεων των κτιρίων διαμορφώνεται κατά τα παραδοσιακά πρότυπα από απόψεως υλικού και τρόπου κατασκευής.

Αι όψεις διατάσσονται κατά επίπεδα με μέγιστον πλάτος έξι (6) μέτρων.

β. Το επίχρισμα ή αι εξωτερικαί όψεις των κτιρίων δέον να διαμορφούνται δι΄ αδρού επιχρίσματος ή δι΄ εμφανούς λιθοδομής με αρμολόγημα (ξηρολιθιά) ή δια λιθοδομής άνευ αρμολογήματος.

Επιτρέπεται και συνδυασμός των άνω κατασκευών, εν μέρει σοβάς και εν μέρει εμφανής λιθοδομή κατά μονάδα επιφανείας.

γ. Ο όροφος δύνανται να προεξέχη του ισογείου το πολύ κατά 0,4 μ.

4.Τα βοηθητικά κτίσματα δέον όπως κατασκευάζονται συμφώνως προς τας εις τας προηγουμένας παραγράφους του παρόντος άρθρου αναφερόμενα δια τα κυρίως κτίρια, δύναται όμως να κατασκευασθούν, κατόπιν εγκρίσεως της Ε.Ε.Α.Ε και δι' ευτελεστέρων υλικών, αν τούτο συναντάται εις τον οικισμόν ως παραδοσιακόν στοιχείον.

Η στέγη επιτρέπεται αν είναι και μονοκλινής με το υψηλότερον σημείον της εις το όριον του οικοπέδου.

5.Η κατασκευή ενός εκάστου των κατωτέρω στοιχείων των οικοδομών επιτρέπεται μόνον εάν απαντώνται κατά κανόνα και όχι κατ'εξαίρεσιν εις τας οικοδομάς του αμέσου περιβάλλοντος του κτιρίου.

α. Εξωστών ανοικτών ή κλειστών εν εσοχή ή εν εξοχή έως 3μ. πλάτος.

β. Προστεγασμάτων

γ. Κλιμάκων ανοικτών

δ. Στοών

ε. Τοίχων αντιστηρίξεως ύψους έως 1,2

στ. Κογχών

ζ. Πέργκολας

η. Αρχιτεκτονικών προεξοχών και λοιπών λειτουργικών ή διακοσμητικών στοιχείων.

6.Άπαντα τα κατά την προηγουμένην παράγραφον στοιχεία ως και αι καπνοδόχοι προσαρμόζονται ως προς την μορφήν, το υλικόν, τον τρόπον κατασκευής και τους χρωματισμούς, προς τα παραδοσιακά πρότυπα του αμέσου περιβάλλοντος της οικοδομής.

7.Τα κουφώματα θυρών, προθηκών και παραθύρων των διαφόρων ορόφων δέον να διατάσσονται επί του αυτού κατακορύφου άξονος, μη αποκλειομένης και της κατά σειράν τοποθετήσεως των ανοιγμάτων εις τον όροφον.

Το πλάτος των κουφωμάτων δέον να μη υπερβαίνη το ένα (1) μέτρον.

Τα ανοίγματα του ισογείου δέον να είναι κατά 50% ολιγώτερα εις επιφάνειαν  από τα του ορόφου εξαιρουμένων των περιπτώσεων της κατασκευής καταστημάτων.

Τα κουφώματα δέον να είναι ξύλινα, χρώματος το του φυσικού ξύλου ή καφέ σκούρο.

Εις τα παράθυρα δύναται να τοποθετείται εξωτερικώς σιδηρούν κιγλίδωμα παραδοσιακής μορφής.

8.Αι περιφράξεις των οικοπέδων, κατασκευάζονται εκ λιθοδομής κατά τον παραδοσιακόν τρόπον, αυλόθυρα ξυλίνη ή σιδηρά απαγορευμομένου του αλουμινίου, χρώματος μαύρου ή φαιού.

Η κατασκευή κτιστού περιφράγματος, ελαχίστου ύψους 1,80 μ. δια την κάλυψιν χώρων εργασίας (αποθηκών, συνεργείων αυτοκινήτων, βιοτεχνικών κλπ) από τους κοινοχρήστους χώρους του οικισμού δύναται να επιβάλεται όταν καθ?οιανδήποτε τρόπον εξωτερικεύονται αι ως άνω χρήσεις, κατά την κρίσιν της Ε.Ε.Α.Ε.

9.Απαγορεύεται η τοποθέτησις πετασμάτων (τεντών) εις οιουσδήποτε χώρου, πλην των ισογείων χώρων παραμονής ατόμων των κέντρων αναψυχής, εστιατορίων κλπ. Η μορφή το χρώμα, το υλικόν κλπ. των πετασμάτων εναπόκεινται εις την κρίσιν της Ε.Ε.Α.Ε.

10. Απαγορεύεται η ανάρτησις και η εγκατάστασις φωτεινών ή μη διαφημίσεων. Κατ' εξαίρεσιν επιτρέπεται η εγκατάστασις διαφημίσεως κατόπιν εγκρίσεως της ΕΕΑΕ καθοριζομένης υπ' αυτής συγχρόνως της θέσεως, των διαστάσεων, της μορφής και του περιεχομένου των, ώστε να μη επηρεάζεται ο χαρακτήρας του αμέσου περιβάλλοντος των.

11. Επιτρέπεται η τοποθέτησις απλών ή εγχρώμων επιγραφών μεγίστου μήκους όχι μεγαλυτέρου από το πλάτος του ή των ανοιγμάτων εις τα οποία αντιστοιχούν.

12. Επιβάλλεται η εγκατάστασις ανά μιας ομαδικής κεραίας τηλεοράσεως κατά οικοδομικόν τετράγωνον, εις θέσιν μη εμφανή από των κοινοχρήστων χώρων του οικισμού.

Κατ' εξαίρεσιν επιτρέπεται η εγκατάστασις μεμονωμένης κεραίας τηλεοράσεως μόνον εις θέσιν η οποία δεν προβάλεται εις κεντρικόν κοινόχρηστον χώρον του οικισμού ή δεν προσβάλει την μορφήν μεμονωμένων μνημείων ή αξιολόγου αισθητικώς συνόλου, μετά προηγουμένην έγκρισιν της ΕΕΑΕ.

13. Εκαστον έργον υποδομής (ΔΕΗ - ΟΤΕ κλπ) και εκάστη εργασία αφορώσα εις την διαμόρφωσιν, τροποποίησιν ή ανάπλασιν κοινοχρήστων χώρων (οδών, λιμενών, κρηπιδωμάτων κλπ) δέον να διαμορφώνεται κατά τρόπον προσαρμοζόμενον εις τα ανάλογα παραδοσιακά πρότυπα.

Η διαμόρφωσις, τροποποίησις ή ανάπλασις των πλατειών δέον να πραγματοποιήται δια πλακών εμπορίου διαστάσεων 40Χ40 εκ. ή 40Χ50 εκ. ή 50Χ50 εκ. και κατόπιν εγκρίσεως της Ε.Ε.Α.Ε.

Ειδικώτερον η τοποθέτησις μετρητών ηλεκτρικού ρεύματος και παν έτερον στοιχείον παροχής δέον όπως τοποθετείται εις μη προβαλλομένην επιφάνειαν.

14.Οι Οργανισμοί κοινής ωφελείας δέον να αναλαμβάνουν ιδίαις δαπάναις την αναμόρφωσιν και βελτίωσιν των εγκαταστάσεων των εντός του οικισμού, ώστε να μη βλάπτεται η εικόνα του συνόλου.

Αρθρον 4

Επιτρεπόμεναι Χρήσεις.

1.Εντός των ορίων του οικισμού επιτρέπεται η ανέγερσις κτιρίων δια κατοικίας και κτίρια κοινής ωφελείας και κοινωνικού εξοπλισμού.

2.Απαγορεύεται η εγκατάστασις οχλουσών βιοτεχνιών και βιομηχανιών ή άλλων χρήσεων υψηλής οχλήσεως. Δια την εγκατάστασιν κάθε άλλης χρήσεως εκτός κατοικίας ως προς την θέσιν εντός του οικισμού επιβάλλεται και η προέγκρισις της ΕΕΑΕ δια την εις το στάδιον των προσχεδίων υποβαλλομένην μελέτην. 

Αρθρον 5

Παρεκκλίσεις.

Δια την επισκευήν και αποκατάστασιν παλαιών κτιρίων αντιπροσωπευτικών της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, τύπου αποδεικνυομένου δια φωτογραφιών, δεόντως θεωρημένων υπό του Προέδρου της Κοινότητας ή της αστυνομικής αρχής, κατά την κρίσιν της ΕΕΑΕ χορηγείται άδεια οικοδομής έστω και αν αι αιτούμεναι να εκτελεσθούν εργασίαι αντίκεινται εις τας διατάξεις του παρόντος διατάγματος τας αναφερομένας εις το μέγιστον ποσοστόν καλύψεως το μέγιστον ύψος, τον αριθμόν των ορόφων και τον συντελεστή δομήσεως.

2.Ειδικώς προκειμένου περί ερειπωμένων κτισμάτων επιτρέπεται η αναστήλωσίς των έστω και εάν αι απαιτούμεναι να εκτελεσθούν εργασίαι αντίκεινται εις τας διατάξεις του παρόντος διατάγματος. Η αναστήλωσις επιτρέπεται κατόπιν τεκμηριωμένης ερεύνης από την οποία αποδεικνύεται η ακριβής αρχική μορφή του κτίσματος. 

 Αρθρον 6

Ειδικαί διατάξεις.

1.Δια την κατεδάφισιν παλαιών κτισμάτων ή την αφαίρεσιν στοιχείων εξ αυτών λειτουργικών ή διακοσμητικών, καθώς και για την καθαίρεσιν στοιχείων εξοπλισμού ιδιωτικών και δημοσίων χώρων (μάνδραι, λιθόστρωτα, κρήναι, φρέατα κλπ) απαιτείται άδεια. Η σχετική άδεια κατεδαφίσεως ή καθαιρέσεως παρέχεται μόνον κατόπιν εγκρίσεως της ΕΕΑΕ και υπό την απαραίτητον προϋπόθεσιν ότι το προς κατεδάφισιν ή καθαίρεσιν στοιχείον δεν αποτελεί αξιόλογον ή χαρακτηριστικόν (πρότυπον) δείγμα δια τον οικισμόν.

2.Δια την διαμόρφωσιν ακαλύπτων χώρων των οικοπέδων επιτρέπονται μόνον αι απολύτως αναγκαίοι εκσκαφαί. Εις περίπτωσιν κεκλιμένου εδάφους, επιτρέπεται η διαμόρφωσις του οικοπέδου δι αναλημματικών τοίχων ή πρανών μεγίστου ύψους ενός μέτρου και είκοσιν εκατοστών (1,20) του μέτρου.

3.Παρέκκλισις του ανωτέρω μεγίστου ύψους επιτρέπεται κατά την κρίσιν της ΕΕΑΕ και μόνον εις περίπτωσιν όπου τούτο επιβάλλεται απολύτως δια λόγους τεχνικούς ή και αισθητικούς και υπό τον όρον ότι η κατασκευή αύτη δύναται να ενταχθή αισθητικώς εις το περιβάλλοντου οικισμού.

4.Εις περίπτωσιν κατασκευής τοίχων αντιστηρίξεως, ούτοι διαμορφούνται, από απόψεως υλικού και τρόπου κατασκευής, συμφώνως προς τα παραδοσιακά πρότυπα, δηλ. ξερολιθιά εμφανή λιθοδομή με αρμούς εν εσοχή ή πιτσιλωτό.

5.Δεν έχει εφαρμογή το άρθρο 102 του ΓΟΚ δια τον οικισμόν του άρθρου 1 του παρόντος. 

Αρθρον 7

Γενικαί διατάξεις.

1.Δια την χορήγησιν οιασδήποτε αδείας οικοδομής (ανεγέρσεως νέου κτιρίου, προσθήκης, επισκευής κλπ.) απαιτείται πέραν των απαιτουμένων υπό των κειμένων σχετικών διατάξεων στοιχείων και η υποβολή τουλάχιστον δύο φωτογραφιών εις τας οποίας απεικονίζεται το οικόπεδον μετά του τυχόν υπάρχοντος κτίσματος και του αμέσου περιβάλλοντος αυτού.

2.Προ της εκδόσεως αδείας ανεγέρσεως νέας οικοδομής επισκευής αποκαταστάσεως, προσθήκης ή κατασκευής έργων ή εργασιών καθαιρέσεως απαιτείται η έγκρισις της ΕΕΑΕ.

3.Αδειαι εκδοθείσαι μέχρι της δημοσιεύσεως του παρόντος και εφαρμοσθείσαι εις το ότι αφορά την αποπεράτωσιν των εξωτερικών όψεων του κτιρίου δέον όπως αναθεωρηθούν υποκείμεναι εις την κρίσιν της ΕΕΑΕ, ως προς τις διατάξεις αι οποίαι αφορούν εις την μορφήν του κτιρίου, ισχύουσαι ως έχουν ως προς τον συντελεστήν δομήσεως.

4.Η προβλεπόμενη υπό της υπ?αριθμ. 27067/1.11.1978 <περί διαδικασίας και του τρόπου εκδόσεως και ελέγχου των ανεγειρομένων οικοδομών (ΦΕΚ 585/Δ/78) αποφάσεως του Υφυπουργού Δημοσίων Έργων, τελική θεώρησις της αδείας , απαραίτητος δια την σύνδεσιν του κτιρίου μετά των δικτύων υδρεύσεως και αποχετεύσεως παρέχεται, δια τους οικισμούς του άρθρου 1 του παρόντος, μετά την υποβολήν δύο τουλάχιστον φωτογραφιών του κτιρίου και της βεβαιώσεως της αρμοδίας πολεοδομικής υπηρεσίας περί της πιστής εφαρμογής των εγκεκριμένων υπό της ΕΕΑΕ σχεδίων της μελέτης.

5.Πάσα διάταξις αντικειμένη εις τας διατάξεις του παρόντος καταργείται.

Εις τον αυτόν επί των Δημοσίων Έργων Υφυπουργόν ανατίθεμεν την δημοσίευσιν και εκτέλεσιν του παρόντος Διατάγματος.  

Σημείωση: Αργότερα έγιναν μικρές τροποποιήσεις του διατάγματος.

       
         Πολύ λίγες πόλεις της Ελλάδος κατάφεραν να διατηρήσουν στοιχεία της αρχιτεκτονικής παράδοσης.  Οι περισσότερες ακολούθησαν την καταστροφική πεπατημένη και έπεσαν θύματα κερδοσκοπικών πολιτικών. Τα Τρίκαλα αποτελούν χαρακτηριστικό δείγμα αντίστασης με πολλαπλασιαστικά διαχρονικά οφέλη, αφού κατάφεραν  να διατηρήσουν μνήμες του παρελθόντος και να εξασφαλίσουν το αντίστοιχο πολιτιστικό ισοζύγιο του μέλλοντος.

         Στοιχειώδης πράξη πρόνοιας  η διατήρηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της παραδοσιακής συνοικίας ΒΑΡΟΥΣΙ. Με πρωτοβουλία του Δήμου και την αμέριστη υποστήριξη του ΥΧΟΠ έγινε καταγραφή και αποτύπωση των πολεοδομικών δεδομένων  της συνοικίας (παραδοσιακά  κτήρια, ρυμοτομικά σχεδιαγράμματα κλπ.) και πολλές επισκέψεις από τον Κο  Μύλλερ  αρχιτέκτονα πολεοδόμο της υπηρεσίας Παραδοσιακών Οικισμών και Περιβάλλοντος του Υ.Δ.Ε.

          Ετσι με το Προεδρικό διάταγμα που ισχύει  διατηρήθηκε η οικιστική και ρυμοτομική φυσιογνωμία της περιοχής που σαν οικιστικό σύνολο ανάγει σε ιστορικές δομές  διδακτικού  παρελθόντος για την κοινωνία, τον τρόπο ζωής και την οικονομία της εποχής. Ταυτόχρονα σημαδεύει την γεωπολιτική και κομβική αξία  της πόλης και της περιοχής και καταδεικνύει την οικονομική και πολιτιστική ταυτότητα.

5η σημαντική απόφαση

Τροποποίηση σχεδίου πόλεως με τη δημιουργία πεζοδρόμου μεταξύ των οδών Γαριβάλδη και Ζωγράφου και καθορισμός θέσεως ανεγέρσεως του Πνευματικού Κέντρου της πόλεως (16.4.1979).

Εισήγηση Κ.Κατσαρού Δημομηχανικού

   "Στο οικοδομικό τετράγωνο που περιλαμβάνεται από τους δρόμους Γαριβάλδη- Βύρωνος- Ζωγράφου - Καποδιστρίου - Ασκληπιού υπάρχει Δημοτική και Δημόσια ιδιοκτησία εκτάσεως 4.000 τ.μ. περίπου. Η έκταση αυτή είναι ενιαία και έχει προσπελάσεις προς τους τρεις δρόμους Γαριβάλδη, Βύρωνος και Zωγράφου που αν εξαιρέσουμε την προσπέλαση προς την Γαριβάλδη  είναι πολύ μικρές.

Στο χώρο αυτό παρατηρείται μία συγκέντρωση πνευματικών και καλλιτεχνικών ιδρυμάτων, έχουν δημιουργηθεί με το Δημοτικό Ωδείο και με το Νεοκλασσικό κτίριο της πρώην Εφορίας που προορίζεται για Λαογραφικό Μουσείο οι προϋποθέσεις για την πλήρη αξιοποίηση της Δημοτικής αυτής περιουσίας.

Μπορεί δηλαδή με την πρόβλεψη ανεγέρσεως του πνευματικού κέντρου στην περιοχή αυτή να γίνει ο χώρος αυτός η πνευματική και καλλιτεχνική κοιτίδα της πόλεως των Τρικάλων.

Εξετάζοντας την γεωμετρική και πολεοδομική μορφή του δημοτικού αυτού οικοπέδου διαπιστώνουμε ότι δεν θα μπορέσει να αξιοποιηθεί με τα σημερινά δεδομένα διότι ο κεντρικός πύρηνας είναι κατά βάση τυφλός και αδιέξοδος και φυσικά ασφυκτιά.

Για να μπορέσει ο χώρος αυτός ν' αναπνεύσει πολεοδομικά, άποψή μου είναι πως θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας μεγάλος πεζόδρομος πλάτους 4 μέτρων που θα ξεκινάει από την οδό Γαριβάλδη, θα ακολουθεί το όριο των ιδιοκτησιών Δήμου και ιδιωτών και θα φθάνει μέχρι την οδό Ζωγράφου.

Παράλληλα θα πρέπει να χαρακτηρισθεί η ιδιοκτησία Ιωάν.Τζατζοπούλου σαν ελεύθερος χώρος πρασίνου.

Εκατέρωθεν του πεζοδρόμου αυτού θα υπάρχει προκήπιο (πρασιά) πλάτους τριών μέτρων.

Η υπηρεσία οικισμού του Υ.Δ.Ε. με το Ε 15502/6419/77 έγγραφό της προς την Δ.Τ.Υ. Ν. Τρικάλων που κοινοποιήθηκε στο Δήμο βλέπει την θέση αυτή με το ίδιο πνεύμα αξιολογήσεως και διευρύνσεως του χώρου.

Συνεπώς εισηγούμαι την τροποποίηση του σχεδίου πόλεως ως κάτωθι:

α) Τον καθορισμό της θέσεως ανεγέρσεως του πνευματικού κέντρου πόλεως Τρικάλων στη Δημοτική έκταση του οικοδομικού τετραγώνου μεταξύ των οδών Γαριβάλδη - Βύρωνος - Ζωγράφου -Καποδιστρίου σύμφωνα με το άρθρο 29 του από 17.7.1977 Ν.Δ.

β) Την δημιουργία διαμπερούς πεζοδρόμου πλάτους τεσσάρων (4) μέτρων μεταξύ των οδών Γαριβάλδη και Ζωγράφου και την επιβολή προκηπίου πλάτους τριών (3) μέτρων όπως φαίνεται στα σχεδιαγράμματα που επισυνάπτονται στην εισήγησή μας".

Το Δημοτικό Συμβούλιο μετά διαλογική συζήτηση και αφού έλαβε υπόψη το υπ' αρίθ. Ε. 15502/6419/77 έγγραφο του Υπουργείου Δημοσίων έργων που έχει σταλεί στην  Δ. Τ. Υ.   Ν. Τρικάλων και κοινοποιήθηκε στο Δήμο και με το οποίο η υπηρεσία οικισμού βλέπει την θέση αυτή με το ίδιο πνεύμα αξιολογήσεως και διευρύνσεως του χώρου και τις διατάξει "περί σχεδίου πόλεως" .

Γ ν ω μ ο δ ο τ ε ί

Υπέρ της τροποποιήσεως του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως στο οικοδομικό τετράγωνο που περιβάλλεται από τους  δρόμους Γαριβάλδη - Βύρωνος - Ζωγράφου - Καποδιστρίου - Ασκληπιού για τη δημιουργία διαμπερούς πεζοδρόμου πλάτους τεσσάρων (4) μέτρων μεταξύ των οδών Γαριβάλδη και Ζωγράφου και την επιβολή προκηπίου πλάτους τριών (3) μέτρων προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος στη Δημοτική έκταση για την ανέγερση του Πνευματικού Κέντρου όπως εμφαίνεται στο σχεδιάγραμμα το συνταχθέν και θεωρηθέν υπό του Δημομηχανικού του Δήμου.

Καθορίζει τη θέση ανεγέρσεως του πνευματικού κέντρου Τρικάλων ως εμφαίνεται στο ανωτέρω σχεδιάγραμμα.

Μειοψηφούντων των Δημοτικών Συμβούλων 1) Ιωάννου Μίγκα έχοντος τη γνώμη ότι δεν ενημερώθηκε επαρκώς. 2) Νικόλαου Παλάτου και Χρήστου Χατζηγάκη εχόντων την γνώμη ότι πρέπει να προηγηθεί η αρχιτεκτονική μελέτη και μετά να αποφασισθεί ο καθορισμός της θέσεως του Πνευματικού Κέντρου 3) Γ. Παπαβάσου και Αχιλλέως Κογιάννη, εχόντων την γνώμη ότι ο χώρος αυτός είναι ο πλέον ακατάλληλος για την ανέγερση του Πνευματικού Κέντρου Τρικάλων.

                                        Η παρούσα απόφαση έλαβε αριθμό 75/1979

              Σημαντικά  στοιχεία της παραπάνω απόφασης  Α) η χωροθέτηση του Πνευματικού κέντρου της πόλης που η κατοπινή ανέγερση και λειτουργία του, που εδικαίωσε πανηγυρικά τους εμπνευστές και Β) Ο πρώτος πεζόδρομος στην πόλη των Τρικάλων σε μια εποχή που η έννοιά του και η σκοπιμότητά του  ήταν ασαφείς και ακαθόριστες.

              Ακολούθησε το έτος 1984 και μετά μεγαλόπνοο πρόγραμμα πλέγματος πεζοδρόμων  μεταξύ των οποίων οι οδοί Ασκληπιού, Βύρωνος, Καρανάσιου, Απόλλωνος, Ι. Αδάμ, πεζοδρομήσεις Βαρουσίου, Εμπορικού Κέντρου κλπ.

ΑΝΑΓΚΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΝΑΒΙΩΣΕΩΣ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ

                                                                          Του Θωμά Δασκάλου-  Αρχιτέκτονα

Η εξέλιξη της έννοιας του μνημείου αγκαλιάζει σήμερα όχι μόνον ένα αρχιτεκτονικό δημιούργημα εξαιρετικής σημασίας αλλά και ένα έργο τέχνης μετρίας αξίας που με το χρόνο έχει αποκτήσει μια πολιτιστική σημασία. Σήμερα σαν μνημείο θεωρείται το σύνολο, μια συνοικία ή μεμονωμένα κτίσματα μιας πόλεως παλαιάς που είναι όχι μόνον αξιόλογα για την αρχιτεκτονική των αλλά γιατί εκφράζουν έναν τρόπο ζωής, έναν πολιτισμό που ανήκει στο παρελθόν. Η λαϊκή αρχιτεκτονική - που ενσωματώνει στα έργα της και άλλες τέχνες όπως την ξυλουργική, τη γλυπτική, την κεραμοπλαστική, την σιδηρουργική και την ζωγραφική - είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ιστορία του λαού, έχει δηλαδή σχέση με τις κάθε φορά οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.

Τα τελευταία χρόνια άρχισε να γίνεται συνείδηση και να επαναλαμβάνεται από ευρύτερους φορείς, αποτελώντας το καθημερινό θέμα των μέσων ενημερώσεως, η σωτηρία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.

Δεν είναι μόνο λόγοι καθαρά πολιτιστικοί ή αρχιτεκτονικών κινήτρων αλλά και μια κοινωνική ανάγκη νοσταλγίας του παραδοσιακού που πηγάζει μέσα από το άγχος και την απώλεια της ανθρωπίνης κλίμακος των ευρυτέρων στρωμάτων στην σύγχρονη πόλη. Το μνημείο πια αποτελεί μέρος της καθημερινής μας ζωής, αφού αποτελεί το πλαίσιο ζωής μέσα στο οποίο είναι παρούσες οι πολιτιστικές αξίες.

Το πρόβλημα της διατηρήσεως τίθεται λοιπόν όχι σαν μια μουσειακή συντήρηση, αλλά σαν μία αναβίωση και ενσωμάτωση των παραδοσιακών κτισμάτων στις σύγχρονες λειτουργίες της πόλεως. Το κλειδί της επιτυχούς διατηρήσεως και της καταλλήλου συνέχειας είναι η επαναχρησιμοποίηση της κληρονομιάς και το άμεσο έργο της ευρέσεως νέων χρήσεων για τα παλαιά κτίρια.

Μέσα στο πλαίσιο αυτό καθίσταται άμεση η ανάγκη χαράξεως ενός ουσιαστικού προγράμματος παρεμβάσεως στον τομέα του παραδοσιακού χώρου και της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας της πόλεως των Τρικάλων.

Η λαϊκή αρχιτεκτονική των Τρικάλων - δημιούργημα των νεωτέρων χρόνων της ιστορίας μας - αποτελεί μια πολιτιστική συνέχεια εκφράζοντας συνθήκες των τελευταίων χρόνων.

Ο οικισμός "Βαρούσι" αποτελεί χαρακτηριστικό αρχιτεκτονικό σύνολο που μας επιτρέπει να δώσουμε ένα σταθερό ορισμό στον χώρο και τον χρόνο του πολεοδομικού φαινομένου. Τοποθετείται στην τελευταία περίοδο της τουρκοκρατίας όταν με την ανάπτυξη των πρωτοκεφαλαιοκρατικών σχέσεων παραγωγής παρατηρείται μια έντονη συσσώρευση πλούτου υπό μορφής χρήματος, εξ αιτίας των εμπορικών ανταλλαγών, βιοτεχνίας κλπ που διοχετεύεται στην κατοικία δίνοντας δείγματα ωραιοτάτης αρχιτεκτονικής.

Υπάρχει μια τυποποίηση πολλών αρχιτεκτονικών στοιχείων και μια ομοιομορφία του ρυθμού που μαζί με τους στενούς ελικοειδείς δρόμους σχηματίζουν μία χαρακτηριστική μορφολογική, αντιληπτική και πολεοδομική διάταξη στενά συνδεδεμένη με μία συγκεκριμένη ιστορική περίοδο.

Στο θαυμάσιο αυτό σύνολο κυριαρχεί σήμερα η εικόνα της εγκατάλειψης με κίνδυνο την καταστροφή της παραδοσιακής φυσιογνωμίας του κελύφους.

Είναι άμεση η ανάγκη λήψεως συγκεκριμένων προτάσεων που να είναι εφαρμόσιμες και να προσεγγίζουν τις αντιλήψεις για την οργάνωση του συνόλου των λειτουργιών. Να διατηρηθεί η παραδοσιακή μορφή του κελύφους οι δε προσθήκες να εντάσσονται λειτουργικά στην υπάρχουσα κατάσταση. Οι επεμβάσεις να μην ξεκινούν από ρομαντικές αναζητήσεις ή λόγους εκμετάλλευσης γιατί θα επιφέρουν διαφορετικά αποτελέσματα. Η ορθή άλλωστε αρχιτεκτονική θα συνταιριαζόταν όμορφα με τα παραδοσιακά κτίσματα που επιζητούν αρμονικά σ' ολόκληρη την μακρά τους ιστορία.

Τα νεοκλασικά κτίρια της πόλεως των Τρικάλων είναι σχετικά νέα οικοδομήματα της αρχής του αιώνα μας σε μία εποχή ακμής και οικονομικής ανόδου μερικών αστικών οικογενειών και διακρίνονται για την ποιότητα της κατασκευής και τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά τους στοιχεία.   Άρχισαν να επεκτείνονται σ' όλο το "κοινωνικό" και εμπορικό κέντρο της πόλεως σχηματίζοντας ένα ευχάριστο πολεοδομικό σύνολο με ρυθμική συνοχή, με νεοκλασικό ρυθμό, πότε αριστοκρατικό και βαρύ (αρχοντικά) και πότε εκλαϊκευμένο.

Η επέκταση και η ανοικοδόμηση της πόλεως δημιούργησε ένα απρόσωπο περιβάλλον με τυποποιημένα πολυώροφα  κτίρια αφήνοντας όρθια ελάχιστα νεοκλασικά σπίτια που και αυτά περιμένουν να δώσουν τη θέση τους στα νέα "αριστουργήματα" της σύγχρονης αρχιτεκτονικής.

Η κήρυξή των σαν διατηρητέα, αφού επισημανθούν τα κυριότερα από αυτά, προϋποθέτει την ένταξή τους σε ειδικό πρόγραμμα ώστε μετά την κατάλληλη αναστήλωση και διαρρύθμιση να εξυπηρετήσουν σύγχρονες λειτουργίες και ανάγκες της πόλης.

Είναι ουτοπία να μιλάμε για διατήρηση και αναβίωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς την στιγμή που από τον πολίτη όλα αυτά θεωρούνται ρομαντισμοί και περιττολογίες. Χρειάζεται προσπάθεια με σκοπό την πληροφόρηση του κοινού. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρουσα η συνειδητή συμμετοχή σε μια προσπάθεια διασώσεως με πρωτοβουλία των κατοίκων, αρχίζοντας από τη συμμετοχή τους σε συγκεντρώσεις πληροφορήσεως και συζητήσεων, διαλέξεων, προβολών κλπ.

Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο τρικαλινό  περιοδικό ΜΕΤΕΩΡΑ -Δεκέμβρης 1982   τεύχη  236-241 και συμπεριλαμβάνεται στην παρούσα έκδοση λόγω της πρωτοποριακής επικαιρότητός του εκείνη την εποχή.